LEFKOŞA- MURAT DEMİRCİ
Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti (KKTC) Cumhurbaşkanı Mustafa Akıncı ve Rum Yönetimi lideri Nikos Anastasiadis'in, Kıbrıs müzakerelerinin önemli konularından toprak başlığını yarın İsviçre'de başlayacak görüşmelerde ilk kez masaya yatırması bekleniyor.
Kıbrıs'ta Birleşmiş Milletler (BM) gözetiminde 48 yıldır devam eden müzakereler, Cumhurbaşkanı Akıncı'nın seçilmesinin ardından 17 aydır yoğun bir şekilde devam ediyor. İki lider, 17 ayda yaklaşık 200 saat süren 57 görüşme gerçekleştirdi. Müzakere heyetleri de aynı dönemde 129 toplantı yaptı. İki lider, müzakerelere yarın İsviçre'nin Mont Pelerin kasabasında başlayacak ve beş gün sürecek görüşmelerle devam edecek.
Müzakerelerde, Avrupa Birliği (AB), ekonomi, mülkiyet, yönetim ve güç paylaşımı gibi 4 temel başlıkta ilerleme sağlanırken son aşamaya geçilmesi için İsviçre'de Türkiye, Yunanistan ve İngiltere'den oluşan garantör ülkelerin de katılacağı güvenlik ve garantiler konusunun görüşüleceği beşli konferansın yer ve tarihinin belirlenmesi bekleniyor.
Toprak konusu
İsviçre'de, BM Genel Sekreteri Ban Ki-mun'un da açılışına katılacağı 7-11 Kasım tarihlerinde Mont Pelerin kasabasında beş günlük "Camp David" tipi kapalı görüşme gerçekleştirecek olan liderlerin, özlü konuların yanında müzakerelerde ilk kez ele alınacağı belirtilen toprak konusunda da kriterlerde uzlaşı sağlamak için çetin pazarlıklar yapması bekleniyor.
Güney Kıbrıs Rum kesimi, 2004'teki Annan Planı'na göre, Türklerin elindeki yüzde 36’lık toprağın yüzde 7’sini istiyor. Kıbrıs Türk tarafıysa, Rumların reddettiği Annan Planı’nın üzeriden 12 yıl geçtiğini belirterek, Türk tarafındaki toprağın yüzde 29’a inmesini öngören talebi kabul etmiyor.
Kıbrıs müzakere tarihinde Türk tarafının toprak konusundaki alt sınırını yüzde 29 olarak KKTC'nin Kurucu Cumhurbaşkanı Rauf Denktaş ilan etmişti. Denktaş'tan sonraki 4'üncü cumhurbaşkanı olan Akıncı da Rum tarafının daha fazla toprak talebini açıklamasının ardından bu alt sınırdan fazlasının mümkün olmadığını açıklayarak "daha fazla toprak talebi" kapısını kapatmıştı.
İsviçre'de ele alınması beklenen diğer bir konu ise garantör ülkelerin katılacağı güvenlik ve garantiler konusunun görüşüleceği beşli toplantının tarihinin belirlenmesi olacak. Bu tarihin kesinleştirilip açıklanması halinde de idari sınır düzenlemeleri somut ve özlü bir şekilde konuşulmaya başlanacak. Tarihin belirlenip açıklanmaması durumundaysa masaya harita gelmeyecek. İki liderin, müzakerelerdeki son aşamaya geçmek için İsviçre zirvesinin üçüncü gününde beşli konferansın yer ve tarihini belirlemesi bekleniyor.
"İsviçre, sona giden bir önceki merhaledir"
Bu arada KKTC Cumhurbaşkanı Mustafa Akıncı, "İsviçre, benim gözümde bir son değil ama sona giden bir önceki merhaledir." diyerek İsviçre'deki zirvenin önemine işaret etmişti.
İsviçre'den bir sonuç alınmadan dönülmesi halinde adada belki de federal çözüm arayışlarının da son denemesi haline gelebileceğine dikkati çeken Akıncı, İsviçre'ye "Kıbrıs’ta iki kesimli, iki toplumlu federal bir yapıyı ve iki kurucu devletin siyasi eşitliğine dayalı, iki tarafın da 'evet' diyebileceği bir yapıyı sonuçlandırabilmek" için gittiklerini vurgulamış ve Kıbrıs Türk halkının eşitliğinden, özgürlüğünden ve güvenliğinden taviz vermeyeceğini belirtmişti.
dikGAZETE.com