Astana
Kazakistan Yüksek Konseyi (Parlamento), 16 Aralık 1991'de ülkenin bağımsızlığını resmen onaylayan tarihi belgeyi kabul etti.
Yaklaşık 70 yıl eski Sovyetler Birliği'nin parçası olan Kazakistan, birliğin dağılması sonucu egemenliğini ilan eden 15 cumhuriyetten biri oldu.
Bağımsızlığın ardından 2 milyon 724 bin 902 kilometrekare toprak genişliğine sahip olan Kazakistan, yüzölçümü bakımından dünyanın en büyük 9’uncu ülkesi olarak kayıtlara geçti.
TDT'nin en geniş topraklara sahip üyesi Kazakistan kuzeyinde Rusya, doğusunda Çin, güney ve güneybatısında Kırgızistan, Özbekistan ve Türkmenistan ile ortak sınırları paylaşırken, Hazar Denizi'nden de Azerbaycan ve İran ile komşu konumunda bulunuyor.
Çok etnikli ülke olarak adlandırılan ve nüfusu 20 milyonu geçen Kazakistan’da son sayıma göre Kazakların oranı yüzde 70’i aştı.
Zengin yer altı kaynaklarıyla bölgenin gözde ülkesi Kazakistan, topraklarında dünyadaki petrol rezervinin yüzde 3’ünü barındırıyor ve aynı zamanda dünyanın bir numaralı ham uranyum üreticisi olarak öne çıkıyor. Ayrıca Avrupa Birliği'nin ihtiyaç duyduğu 34 kritik ham maddenin 18’i Kazakistan'da bulunuyor.
Zamanında Tarihi İpek Yolu’nun kilit güzergahlarından biri olan Kazakistan, şimdi de Avrasya’nın “geçiş ülkesi” olma yolunda ilerliyor. Kazak hükümeti, 2029 yılına kadar ülke üzerinden Çin’den Avrupa’ya taşınan yük miktarını 5 kat artırmayı hedefliyor.
Kazakistan, Orta Asya’da en çok doğrudan yabancı yatırım çeken ülke olarak öne çıkıyor. Bağımsızlığını kazandığı tarihten bu yana ülke, 441 milyar dolar değerinde yabancı yatırım çekmeyi başardı. Dünyada rekabet edilebilir 35 ülke arasında yer alan Kazakistan, gelecek 5 yılda ise 150 milyar dolar daha yabancı yatırım almayı planlıyor.
Türkiye, Rusya ve İran’ın garantörlüğünde Suriye krizine çözüm amaçlı oluşturulan Astana görüşmelerine ve her 3 yılda bir başkent Astana’da toplanan Semavi ve Geleneksel Dinler Liderleri Kongresi'ne ev sahipliği yapmasıyla bilinen Kazakistan, dış politikada oldukça barışçıl tutum izliyor.
Kazakistan, Sovyetler Birliği’nin ülkeye bıraktığı “mirası” olan ülkenin doğusundaki dünyanın en büyük 4. kitle imha silahı cephanesinin bulunduğu Semipalatinsk Nükleer Test Sahası'nı kapatarak “nükleer silahsızlanmayı” yaygınlaştırmayı dış politikasının öncelikli maddelerinden biri haline getirdi. Ülkenin girişimiyle Birleşmiş Milletler, 29 Ağustos’u Uluslararası Nükleer Silahların Test Edilmesiyle Mücadele Günü ilan etti.
Eski Sovyetler Birliği'nden bağımsızlığını ilan ettiği dönemde Kazakistan’ın başında bulunan Cumhurbaşkanı Nursultan Nazarbayev, 28 yıl boyunca ülkeyi yönetti. “Önce ekonomi sonra siyaset” ilkesini öne çıkaran Nazarbayev’in 19 Mart 2019’da görevinden istifa etmesinin ardından ülkede yeni bir siyasi dönem başladı. Kazakistan’ın ikinci Cumhurbaşkanı seçilen diplomat kökenli Kasım Cömert Tokayev, yeni siyasi model oluşturmak için ülkede anayasal reforma imza attı.
Tokayev'in liderliğindeki Kazakistan hükümeti ise 2029 yılına doğru ulusal ekonominin hacmini ikiye katlayarak 450 milyar dolara çıkarmayı hedefliyor.
Türkiye ile ilişkiler
Türkiye, "Kazakistan’ın bağımsızlığını ilk tanıyan ülke" olarak kayıtlara geçti. Bu yıl, iki ülke diplomatik ilişkilerinin de 32'nci yılı kutlanıyor.
Türkiye ve Kazakistan, bu sürede karşılıklı ticaret hacmini 30 milyon dolardan 10 milyar dolara çıkardı.
Bölgesel ve uluslararası arenada da işbirliğini sürdüren iki ülke, Türk dünyasının entegrasyonu adına önemli girişimler başlattı.
Kazakistan, TDT başta olmak üzere Türk Kültürü Teşkilatı (TÜRKSOY), Türk Akademisi (TWESCO), Türk Devletleri Parlamenterler Asamblesi (TÜRKPA) ile Türk Kültür ve Miras Vakfı gibi ortak kurumların kuruluşlarına öncülük etti.
Türkiye ile Kazakistan arasında ilişkiler, “genişletilmiş stratejik ortaklık” seviyesine yükseltildi.
Kazakistan'ın Rusya, Çin, İtalya ve Güney Kore’den sonra en çok dış ticaret yaptığı 5'inci ülke konumunda yer alan Türkiye, son yıllarda Kazakistan’da ABD ve İsviçre’den sonra yatırımlarını en fazla artıran 3'üncü ülke olarak biliniyor.
Resmi verilere göre, ülkede 3 binden fazla Türk sermayeli şirket faaliyet gösteriyor.
İki ülke başkentleri arasında doğrudan uçuşların başladığı Türkiye ile Kazakistan arasında halihazırda 80'den fazla tarifeli uçak seferi de yapılıyor.
Kaynak: AA
dikGAZETE.com