Kangalın Güneydoğulu rakibi 'Kurtboğan'

ŞANLIURFA - Rauf Maltaş

Küçükbaş hayvancılığın önemli merkezlerinden Şanlıurfa'da, binlerce koyunun bulunduğu sürülerin olmazsa olmazlarının başında çoban köpekleri geliyor.

Çobanların sadık dostu, güçlü ve iri cüsseleriyle bilinen "Kurtboğan" cinsi köpekler, son yıllarda ülke genelinde düzenlenen yarışmalarda aldıkları birinciliklerle adından söz ettiriyor.

"Guregh" olarak da adlandırılan bu köpekler, başta Sivas olmak üzere İstanbul ve Ankara'da düzenlenen yarışmalarda son yıllarda birinciliği göğüsleyerek, dünyaca ünlü Kangal köpeklerine rakip olmaya hazırlanıyor.

Özellikle Karaköprü ve Bozova ilçelerinde meraklıları tarafından açılan özel barınaklarda yetiştirilen köpekler, özenle kaynatılan kemiklerle besleniyor.

Harran Üniversitesi (HRÜ) Veteriner Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Murat Sevgili, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Şanlıurfa'nın hayvan popülasyonu açısından zengin bir il olduğunu söyledi.

Kentin ceylan, kelaynak, çöl varanı ve çizgili sırtlan gibi doğada ender görülen hayvanlara ev sahipliği yaptığını anımsatan Sevgili, yörede "Guregh" olarak da adlandırılan "Kurtboğan" cinsi köpeklerin yaygın olduğunu dile getirdi.

Sevgili, Kurtboğan cinsi köpekler hakkında çok fazla bilimsel literatürün bulunmadığına dikkati çekerek, şöyle devam etti:

"Bozova yöresinde çok yetiştiriliyor ve çoban köpeği olarak da tanınıyor. Kurtboğanlar, Kangala göre daha iri cüsseli ve dayanaklı olan bir köpek türü olarak karşımıza çıkıyor. Özellikle bölgede etkili olan sıcaklara karşı daha dayanıklı bir tür. Ağırlıkları da hayli dikkat çekicidir, kiloları 100 ve üzerinde olan bir çok köpeğe rastlanıyor. Erkekler dişilere göre biraz daha iri cüsseli ve kuyruklarının üst kısmı sırta doğru biraz daha kıvrımlıdır. Yüz, burun ve kulak bölgesinde siyah maskelenme görülen bir tür olarak biliniyor. Kır beyazdan değişik tonlarda türleri bulunuyor. Arka ayakta üçüz toynak benzeri bir çıkıntı da yine bu türe özgüdür."

Uzun yıllardır Kurtboğan besleyen ve 50 köpeği olan Yunus Emre Kılıç, kentteki "Kurtboğan" cinslerini bir araya getirmek için çaba gösterdiğini söyledi.

Cins köpeklerin çok değerli olduğunu anlatan Kılıç, bu köpeklerin 10-20 bin lira arasında alıcı bulduğunu belirtti.

Kılıç, Avrupa ülkelerinde bu tür ırkların daha fazla ilgi gördüğünü ifade ederek, şunları kaydetti:

"Ankara'da 300 köpeğin katıldığı festivalde birinci olduk. İstanbul'da 500'e yakın köpeğin katıldığı yarışmanın da şampiyonu olduk. En son Sivas'ta düzenlenen dog show yarışında birinci olduk. Bu köpeklerin Sivas kangalından farkı, bu coğrafyaya çok iyi uyum sağlamasından kaynaklanıyor. Sivas'ın kangalları yazın 45 dereceyi aşan sıcaklarda Şanlıurfa şartlarına dayanamıyor. Ama bunlar gayet iyi uyum sağlıyor. Sivas'tan buraya getirdiğimiz kangallar, yaz sıcağına dayanamayarak telef oldu. Buraya en iyi uyum sağlayan köpekler bunlardır. Bu cins köpekler yarıştaki başarıları, cüsseleri ve fiyatlarıyla Sivas'ın kangal cinsi köpeklerinin en büyük rakibi olacak niteliktedir."

Ürettikleri yavruları "rezervasyon" usulüyle sattıklarını anlatan Kılıç, köpek almak isteyenlerin aylar öncesinden kendilerine isteklerini ilettiğini dile getirdi.

Kılıç, yavru fiyatlarının 3 bin liradan, yetişkinlerin ise 10 bin liradan başladığına dikkati çekerek, "Fiyatı 50 bine çıkan köpekler var. Kimi köpeklerin ağırlığı 100 kilogramı geçiyor. İki ayağının üstüne kalkan bir köpeğin boyu 2 metreyi buluyor. Meraklıları için fiyat asla söz konusu olmaz, herkes kendi köpeğinden vazgeçmez, yani parayla bu işin pazarı kolay kolay olmuyor." ifadelerini kullandı.

Kaynak: AA