ANKARA - ARİFE YILDIZ ÜNAL
Türkiye'de bugüne kadar kamu-özel iş birliğiyle imzalanan ve aralarında İstanbul Yeni Havalimanı, Avrasya Tüneli, Yavuz Sultan Selim Köprüsü gibi mega işlerin de bulunduğu 221 uygulama projesine 60 milyar dolarlık yatırım yapıldı.
AA muhabirinin, 2018 Yılı Programı'ndan derlediği bilgiye göre, Türkiye'de yap-işlet-devret (YİD), yap-işlet (Yİ), yap-kirala-devret (YKD) ve işletme hakkı devri (İHD) olmak üzere dört temel kamu-özel iş birliği modeli uygulanıyor.
Bu modellerle turizm, gümrük, sağlık ve enerji tesisleri, kentsel altyapı, karayolu, havaalanı, liman gibi çeşitli projeler yürütülüyor.
Kamu-özel iş birliği projelerinin uzun yıllara yayılan yüksek tutarlarda mali yük oluşturma potansiyeli nedeniyle proje süreçleri stratejik yaklaşımla değerlendirilerek, kamu kaynaklarının etkin ve verimli kullanılması amaçlanıyor. Bu çerçevede planlama, etüt, ihale, sözleşme de dahil, tüm kamu-özel iş birliği süreçlerinin uluslararası uygulama örnekleri dikkate alınarak iyileştirilmesini hedefleyen, Kamu-Özel İş Birliği Kapasite Geliştirme Projesi'ne başlandı.
Eylül ayı itibarıyla 221 kamu-özel iş birliği projesi için uygulama sözleşmesi imzalandı. Proje dağılımına bakıldığında, 83 projeyle ilk sırada enerji sektörü bulunuyor. Enerjiyi 41 karayolu, 22 liman, 21 sağlık, 18 havalimanı, 17 yat limanı, 15 gümrük tesisi projesi takip ediyor.
Bunlardan 187 proje işletmeye alınırken, 34 projenin yürütülmesine devam ediliyor. İHD modeliyle yürütülenler hariç, uygulama sözleşmesi imzalanan projelerin toplam yatırım büyüklüğü 2017 yılı fiyatlarıyla 60 milyar dolara ulaştı.
Söz konusu modelin kullanımının, mevcut tecrübeler ve dünyadaki uygulamalar göz önüne alınarak geliştirilmesi ve genişletilmesi hedefleniyor.
Bu çerçevede başlatılan Kamu-Özel İş Birliği Kapasite Geliştirme Projesi; planlama, etüt, ihale, sözleşme dahil, tüm kamu-özel iş birliği süreçlerinin uluslararası uygulama örneklerini dikkate alarak iyileştirilmesini hedefliyor.