Erzurum
Dünyaca ünlü ticaret güzergahı İpek Yolu'nun önemli duraklardan Erzurum'daki Kamburoğlu Hanı, tarihte kervanların, günümüzde de yöre halkının ticaretini sağladığı mekan olarak dikkati çekiyor.
Saltuklu ve Osmanlı dönemlerinde yerleşim alanlarının yanı sıra kervan yolları üzerinde yolcu, tüccar ve misafirlerin konaklama ve ihtiyaçlarının karşılanması amacıyla inşa edilen Anadolu'daki asırlık han ve kervansaraylar, tarihin izlerini taşıyor.
Çin'den başlayarak Anadolu ve Akdeniz aracılığıyla Avrupa'ya kadar uzanan dünyaca ünlü İpek Yolu'nun üzerindeki Yakutiye ilçesinde bulunan Kamburoğlu Hanı, bir zamanlar kervanlarla gelen tüccarların uzun yolculukların ardından dinlendiği ve getirdikleri ürünlerin satışını yaptığı merkez olarak tarihe tanıklık ediyor.
İnşasında üstü açık, avlu etrafında oluşan oda ve ahşap kırlangıç tavan tekniği mimarisinin uygulandığı, geometrik, ay ve yıldız motifli taş işlemeciliğinin yapıldığı tarihi han, günümüzde de yöredeki ekonomiye katkı sağlıyor.
Yapılış tarihi tam olarak bilinmeyen ancak giriş kapısında 1906-1908 yılları arasında inşa edildiği bilgisine yer verilen handa günümüzde demir ve ahşap ustalarının hünerlerini sergiledikleri ürünlerin satışı gerçekleştiriliyor.
"Erzurum Osmanlı'nın gümrük merkeziydi"
Atatürk Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Sanat Tarihi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Haldun Özkan, yaptığı açıklamada, Erzurum'un Saltuklu'nun başkenti, İlhanlıların eğitim merkezi, Osmanlı'nın gümrük merkezi ve Cumhuriyet'in kalesi olduğunu söyledi.
Erzurum'un Anadolu'daki dönemlere tanıklık ettiğini söyleyen Özkan, "Erzurum, birçok tarihi eseri bünyesinde barındıran ve bize tarihin zenginliklerini sunan bir şehir. Kentte tarihi yapıların birçoğunu hanlar oluşturuyor.
Erzurum Osmanlı döneminde bir gümrük şehridir. Hanlar, Anadolu Selçuklu'dan aldığımız kervansaray mimari geleneğinin, Osmanlı dönemindeki şehir içi hanlarına dönüşmüş şeklidir." diye konuştu
Taş işlemeleri kendisini diğer hanlardan farklı kılıyor
Özkan, hanların Osmanlı döneminde iş merkezi konumunda olduğunu belirterek, kervan hanlarının hem konaklama hem de ürünlerin pazarlandığı merkez olarak kullanıldığını dile getirdi.
Kamburoğlu Hanı'nın kitabesi olması ve taş işlemeleri nedeni ile önemli bir tarihi yapı olduğunu aktaran Özkan, şunları kaydetti:
"Kamburoğlu Hanı, üstü açık avlulu etrafında odalardan teşekkül eden bir yapıdır. Odalarının avluya kapı ve pencere ile açıldığı han, oda tavanlarındaki ahşap kırlangıç bindirme tekniği örtü sistemine sahip mekanlarla tasarlanmış yöresel bir mimariyi yansıtır.
Hanlar genellikle süslemesiz yapılardır ama Kamburoğlu Hanı taş işlemesi ile diğerlerinden ayırılıyor. Hanın taç kapısındaki düzenleme onu farklı kılıyor. Geometrik bordür, ay ve yıldız motifleri, üzerinde kitabesinin bulunuyor olmasıyla Kamburoğlu Hanı diğer hanlardan biraz daha ayrı bir noktadır."
Özkan, Kamburoğlu Hanı'nın günümüzde de ticaret amaçlı olarak kullanıldığını ve bir zamanlar kervanların dinlendiği odaların içerisinde esnafın çalıştığını ve üretim yaptığını sözlerine ekledi.
Kaynak: AA
dikGAZETE.com