?>

Kahramanmaraş depremleri İtalya'da da çalışılıyor

İtalya Ulusal Jeofizik ve Volkanoloji Enstitüsü (INGV) Kıdemli Araştırmacısı Doç. Dr. Aybige Akıncı, 6 Şubat'taki depremlerin çok sık karşılaşılan bir deprem türü olmadığını, bu depremlerin İtalya'da da büyük ilgi uyandırdığını belirtti.

Dünya - 2 yıl önce

Roma

İtalya'nın deprem konusunda otorite kabul edilen kurumu INGV bünyesinde uzun yıllardır deprem tehlikesine yönelik çalışmalar yapan Türk bilim insanı Akıncı, Kahramanmaraş depremleri ve etkileri ile olası İstanbul depremine dair enstitüdeki ofisinde AA muhabirine değerlendirmelerde bulundu.

Yüksek öğrenimini 9 Eylül Üniversitesi Jeofizik Mühendisliği Bölümü'nde tamamlayan Akıncı, doktorası sonrasında TÜBİTAK burslarıyla gittiği ABD’de bir grup İtalyan araştırmacının kendisinin üzerine çalıştığı deprem tehlikesi konusuna ilgi gösterdiğini anlattı.

Bir proje kapsamında İtalya geldiğini ve burada kaldığını dile getiren Akıncı, "Tabii uzun bir süreç, fakat hiçbir zaman sıkılmadım. Mesleğime dün başlamış gibi bugün de devam ediyorum o istekle. Tabii çalışma önceliği İtalya'daki depremler. Fırsat buldukça ülkemizdeki depremleri de çalışmaya gayret gösteriyorum. O da çünkü benim gönlümde yatan böyle bir istek. Zaman bulup bir katkım olursa tabii oradaki depremleri anlamak, çözüm ulaştırmak, özellikle çalıştığım konu deprem zararlarının en aza indirilmesi konusunda bizler ne yapabiliriz, bilimsel açıdan." ifadelerini kullandı.

Coğrafi konumu itibarıyla tarihinde de büyük depremler geçirmiş bir ülke olan Türkiye'nin bu konuda bir tecrübesi olduğunu dile getiren Akıncı, şöyle devam etti:

"Tabii bu son Kahramanmaraş depremleri, ne yazık ki en son bizim bildiğimiz 1939 Erzincan depremi vardır 7,8 büyüklüğünde aşağı yukarı, ondan sonraki en büyük deprem. Fakat bu depremin, Erzincan depreminden farklı olarak bir özelliği var: Çoklu faktörler işin içinde. Değişik segmentler 24 saat içinde iki büyük depremle, yani 7,5 ve üstündeki depremlerle kırıldı. Tabii bu sürekli yaşadığımız klasik bir deprem türü değil."

Doç. Dr. Akıncı, Kahramanmaraş depremlerinin hem yarattığı etki hem etkilediği alanın ve hasarın büyüklüğü hem de depremin oluşum mekanizması itibarıyla bilim adamları arasında geniş ilgi uyandırdığını aktardı.

Söz konusu ilginin bilim insanlarıyla sınırlı kalmadığını söyleyen Akıncı, "İtalya'da da pek çok kişiden, gazetecilerden, medyadan büyük bir talep vardı bu konu hakkında bilgi almak için. Burada da çalışıldı." dedi.

Bu depremi detaylıca çalışmak isteyen gruplar olduğunu dile getiren Akıncı, "Önümüzdeki hafta bir grup araştırmacı, Türkiye'ye seyahat edecek. Ankara'da ve arazide görüşmelerde bulunacaklar. Yapabileceğimiz ne varsa, ortak çalışmalar, bilimse çalışmalar, 'katkılarımız ne olabilir?' görüşmek üzere iki farklı heyet Türkiye'ye seyahat edecek." diye konuştu.

"Bu çok sık yaşadığımız bir olay değil"

Aybige Akıncı, bölgede uzun süreden bu yana sessizlik olduğunu ancak bu kadar büyük bir deprem olacağını kendilerinin de beklemediğini belirterek, "Yani 7-7,5 büyüklüğünde bir deprem olabilir beklentisi vardı tarihteki depremlere baktığınız zaman. Fakat iki büyük depremin 9 saat arayla 400-300 kilometrelik bir alanda etkili olacağı çok az bir ihtimaldir. Çok sık yaşadığımız deprem türü değildir Maraş depremleri. Deprem tetikleyici bir depremdi. 24 saat içinde 3’ün üstündeki değişik uzunluktaki segmentleri kırmıştır. İki büyük deprem oluşturmuştur. Birisi 7,8'dir, diğeri 7,5 büyüklüğünde 9 saat arayla oluşan 2 büyük depremdir. Bu çok sık yaşadığımız bir olay değildir açıkçası." değerlendirmesini yaptı.

"Bölgede 10 metreye yakın yer değiştirmeler kırıklar oluşturmuştur"

Depremin üzerinden geçen 2 aylık sürenin ardından bölgedeki yer değiştirmelere dair ölçümlerinin ne olduğu sorusunu Akıncı, şöyle yanıtladı:

"Tabii bu Arap plakası, kuzeye doğru senede 10 milimetrelik bir hızla hareket ediyor. Eğer bu 10 milimetrelik yer değişim açığa çıkmazsa ise belirli bir depremle birikmeye devam edecektir. Yani 100 yıl, 200 yıl sonra biriktiği zaman nasıl ortaya çıkacaktır bu enerji? O bölgede, 5 ya da 10 metrelik bir kaymayla açığa çıkacaktır. Ve de böyle olmuştur. Kahramanmaraş depremleri bu şekilde oluşmuştur. Enerji birikmiştir o bölgede. Uzun süreden beri bölge enerjisini açığa çıkartamamıştır. Ve son bu depremlerle, enerjisini açığa çıkartmış ve bölgede 10 metreye yakın yer değiştirmeler kırıklar oluşturmuştur.”

Muhtemel İstanbul depremi

Türkiye'nin aslında daha çok İstanbul yakınlarında olması muhtemel depreme odaklandığını ifade eden Akıncı, "Bunun bir nedeni vardı. Çünkü 1999 depreminden sonra fayda stresin artması özellikle orta Marmara-Çınarcık segmentlerindeki stresin artması, bu segmentlerin kırılma olasılığını yükseltti. Bu segmentler 7 ve 7'nin üstünde depremler üretecektir. Çünkü bunlar uzun segmentlerdir." diye konuştu.

Depremin büyüklüğünün fayın boyutuyla orantılı olduğunu vurgulayan Akıncı, "Bunlar arasında ilişkiler vardır. Bunlara dayalı olarak yaptığımız hesaplarda önemli depremlerin, önemli dediğim 7'nin üstünde depremlerin olma olasılığı Marmara'da yüksektir." dedi.

ABD Jeoloji Araştırmaları Kurumu'ndan (USGS) uzman Tom Parsons ile Marmara Denizi'ndeki segmentlerin kırılma ihtimallarını inceleyen ortak çalışmaları olduğunu anlatan Akıncı, "Son Avrupa projesi çerçevesinde oradaki fay segmentleri, faylar tekrar çalışıldı. Bu yeni veriyi kullanarak, INGV'deki bazı meslektaşlarımızla bir çalışma yaptık. Ve bu yeni verileri kullanarak yaptığımız ihtimal hesaplarında 7'nin üzerinde bir depremin Marmara Denizi’nde olma olasılığını yüzde 47 olarak hesapladık." değerlendirmesini yaptı.

Akıncı, bunun yüksek bir değer olduğunu belirterek, "Ne yapmamız gerekli? Biliyoruz tamam, yüzde 50 ihtimallı, yüksek ihtimalla Marmara Denizi'nde bir deprem olacaktır. Önemli olan şimdi bu depreme hazırlıklı olmamız lazım. Bilgiyi verdik biz. Bu bilgiden sonra şimdi onu konuşmamız lazım, yani ihtimal hesaplarını bırakmamız lazım. Son yüzyılda Türkiye'de 16 tane 7'nin üstünde deprem olmuştur. Yani durum çok açıktır." uyarısını yaptı.

Tsunami riski

Akıncı, Marmara ya da Akdeniz'deki depremlerden sonra tsunami oluşma riskinin ne seviyede olduğu sorusuna ise Akdeniz'de tarihte tsunamiler yaşandığını belirterek, "Mesela son Samos depreminde İzmir ve Kuşadası çevresinde tsunami yaşanmıştır, küçük de olsa bir tsunami yaşanmıştır. Marmara'da da tarihte gözlenen tsunami verileri vardır, bunlar da deniz içinde oluşan heyelanlardan kaynaklanmaktadır. Bölgede jeolojik konuma bağlı olarak önemli çukurluklar vardır Marmara'nın içinde. Deprem sonrasında heyelanlara yol açabilecek büyüklüktedir bu çukurlar. Bunlar tsunami yaratabilir." cevabını verdi.

Uzun yıllardır İtalya'da yaşaması ve Türkiye'den gelen bir deprem uzmanı olması nedeniyle İtalyanlardan Türkiye'deki bu son depremleri İtalya’dakilerle karşılaştırmasının istendiğini aktaran Akıncı, " 'İtalya'da da olabilir mi, bekleyebilir miyiz? diye soruyorlar." dedi.

Böyle bir şeyin mümkün olmadığını kaydeden Akıncı, sözlerini şöyle tamamladı:

"Çünkü Türkiye'deki Kahramanmaraş depremleri, sol yanal atımlı faydır. Yani fay mekanizması tamamen değişiktir, İtalya'daki fay mekanizmalarına göre. İtalya'daki faylanmalar, normal tipteki faylanmalardır. Bunlar daha çok bizim Ege Bölgesi’ndeki depremlerin oluşum mekanizmasına yakındır. Tabii büyüklük açısından İtalya'da da 7 ve 7’nin üstünde depremler meydana gelmiştir tarihte. Fakat bunların olma aralıkları çok daha uzundur. Çünkü kayma hızları, yer değiştirme hızları çok daha düşüktür. Ama İtalya’da tekrarlama aralıkları daha uzun süre olacak önemli depremler yaşanmaktadır. Aslında depremin büyüklüğünden çok yaratacağı risk önemlidir."

Kaynak: AA

dikGAZETE.com
Haftanın Öne Çıkanları

Cumhurbaşkanı Erdoğan 23 Nisan’da Anıtkabir’e TOGG ile gider ve bu eşsiz eseri orada bırakır mı!

2023-04-12 09:22 - Özel Haber

Bilecik'te lisenin maskotu kedi 'Gece' ile yavrularını öğrenciler çok sevdi

2023-04-14 11:57 - Magazin

Hatay'da depremzede kadınların diktiği bayramlıklar kadın ve çocukları sevindirdi

2023-04-17 17:14 - İslam-Hayat - Rebiülahir 1446

Uyuşturucu ticareti suçundan kırmızı bültenle aranan Urfi Çetinkaya İstanbul'da yakalandı

2023-04-11 22:47 - Asayiş

103 yaşına giren Darıca'nın en yaşlı sakini kaplumbağa 'Tuki'ye doğum günü etkinliği

2023-04-15 21:37 - Magazin

Irak'ta 60 yaşındaki kadın, def çalarak insanları sahura kaldırıyor

2023-04-13 12:32 - İslam-Hayat - Rebiülahir 1446

Rus matbaaları Türkiye ve Çin'den kağıt almaya başladı

2023-04-15 07:27 - Özel Haber

Antakya'da Bursalıların kurduğu konteyner kentlerde 6 bin depremzede barınacak

2023-04-15 13:02 - Gündem

Rusya, 82 askerin cenazesini Ukrayna'ya teslim etti -Erhan Altıparmak bildiriyor-

2023-04-14 20:21 - Özel Haber

Ulusal Staj Programı'nın "2023 stajyer havuzu" işverenlerin erişimine açıldı

2023-04-13 12:17 - Gündem

İlgili Haberler

Rusya: Ukraynalı esir askerleri vermek istemediğimiz yönündeki iddialar yalan

20:23 - Dünya

İngiltere'de Balfour Deklarasyonu'nun 107. yılında Filistin ile dayanışma yürüyüşü yapıldı

19:37 - Dünya

ABD'de Cumhuriyetçi Başkan adayı Trump'tan rakibi Harris'e suçlama

19:03 - Dünya

Filistin kökenli ABD Kongre Üyesi Tlaib, katıldığı seçim çalışmasında Harris'e destek istemedi

18:48 - Dünya

İsveç'te İsrail'in Gazze, Lübnan ve İran'a yönelik saldırıları protesto edildi

17:57 - Dünya

Günün Manşetleri

Rusya: Ukraynalı esir askerleri vermek istemediğimiz yönündeki iddialar yalan

20:23 - Dünya

Bakan Fidan Cibuti'de temaslarda bulunuyor

20:17 - Siyaset

İngiltere'de Balfour Deklarasyonu'nun 107. yılında Filistin ile dayanışma yürüyüşü yapıldı

19:37 - Dünya

Marmara Denizi ve Ege Denizi'nin kuzeyi için "fırtına" uyarısı

19:12 - Gündem

Kartal'da işçilerin grevi nedeniyle çöp yığınları oluştu

19:08 - Gündem