'Kadın ve çocukların ölümlerine şahit oldum'

Suriye'de Beşşar Esed rejiminin başkent Şam'ın Duma ilçesinde kimyasal silahla 78 sivili öldürdüğü saldırının üzerinden bir yıl geçti. Kimyasal silahlı saldırı ve yoğun bombardımanlar nedeniyle zorunlu tahliyelerle yerlerinden edilen Dumalılar, yaşadıklarını unutamıyor.

Suriye'de Esed rejiminin başkent Şam'ın Doğu Guta bölgesindeki Duma ilçesinde gerçekleştirdiği kimyasal katliam birinci yılını geride bıraktı.

Kimyasal silahlı saldırı sonucu 78 sivil hayatını kaybederken, olay anına tanıklık eden binlerce Dumalı da kısa süre sonra zorunlu tahliyelerle ülkenin kuzeyindeki bölgelere göç etti.

Çadır kentlerde yaşam mücadelesi veren Dumalılar, hafızalarında yer edinen saldırı anında yaşadıklarını AA muhabirlerine anlattı.

14 yaşındaki Dumalı İmad Bilkaş, 7 Nisan 2018'de maruz kaldıkları kimyasal silah saldırısında çok sayıda yakınını kaybettiğini belirterek, şunları söyledi:

"Saldırılar olmaya başlayınca cami hoparlörlerinden 'dışarıda gezmeyin, sığınaklara inin' anonsları yapıldı. Saldırıların yapıldığı bölgelere gittim, kadın ve çocukların ölümlerine şahit oldum. Gözlerimizin önünde insanlar can çekişiyordu. Bir şey yapamıyorduk. Kadın ve çocukların ölümlerine şahit oldum, koridorlarda yürüyemiyorduk. Herkes yerlerde yatıyor, ağızlarından köpükler çıkıyordu. Doktorlar üzerlerine su döküyordu. Yeni doğan bir bebek vardı belki bir saatlik ömrü yoktu. O da kimyasal saldırıdan etkilenip ölmüştü. Kimyasal saldırı çok şiddetliydi, yaralılara ilk müdahaleler fayda bile etmiyordu."

Bir başka Dumalı Ebu İzze Kıbbiyye de saldırıda yaralananlara yardım ettiğini, birçok kişiyi suyla yıkadığını dile getirdi.

Kıbbeye, "Kimyasal saldırının yapıldığı bölgeye gittim. Çocukların, kadınların, erkeklerin ağızlarından köpük çıkıyordu. Çocukların gözleri büyümüş, morarmıştı. Esed rejimi kimyasal saldırıları yapmadığını iddia etti ama gözlerimle şahidim yaşananlara. Yaşım 60'lara ulaştı. Ömrümde böyle bir şey yaşamadım. Elimden bir şey gelmiyordu. Çocuklar gözlerimizin önünde ölüyordu." dedi.

Esed rejiminin işlediği bu suçlar için sorgulanmasını istediğini ifade eden Kıbbıye, "Duma'dan çıktıktan sonra, Esed rejimi cesetleri çıkartarak kalıntıları yok etmeye çalıştı. Üzerimize yağan bombalar ve kimyasal silah saldırısı yüzünden evlerimizi terk ettik." ifadelerini kullandı.

Dumalı Ebu Ziyad da kimyasal saldırıya ailesiyle sığınakta yakalandığını söyledi.

Çok zor günler geçirdiklerini dile getiren Ebu Ziyad, şöyle devam etti:

"Duma'nın Şems, Mesakin ve Kısarne mahallelerine o günlerde çok şiddetli saldırılar yapılıyordu. Ailemle tüneldeydik. Farklı bir koku almaya başladık. Koku arttıkça insanlar bayılmaya başladı. Saldırıdan en çok etkilenenler direnci düşük çocuklar, yaralılar, ameliyata girmeyi bekleyenler oldu. Kimyasaldan etkilenip öldüler. Yaraları açık olanların üzerlerine su dökme imkanı olmadı. Doktorlar da hiçbir şey yapamadı. Kimyasal silah saldırısı, normal şekilde yaralanmış olanların ölümlerini hızlandırdı."

Ebu Ziyad, imkanı olanların kokudan uzak bölgeye tüneller vasıtasıyla kaçmaya çalıştığını kaydederek, "Kimyasal saldırı yetmiyormuş gibi art arda binlerce bomba düşüyor, kafamızı kaldıramıyorduk. Ambulanslar hareket edemiyordu. Rejimin savaş uçakları ilçeyi sürekli bombalıyordu. İnsanlar tünellerde, evlerinde, bodrumlarda sıkışıp öldüler." şeklinde konuştu.

Ebu Muhammed Badusi de Duma'yı terk etmek zorunda kaldıkları için üzgün olduklarını belirterek, kimyasaldan kaçanların rejim uçaklarının saldırılarında öldüğünü söyledi.

"Saldırılardan kaçarak tünellerde saklanan insanları ortaya çıkarmak için kimyasalı kullandılar." diyen Badusi, şöyle devam etti:

"Evet çıkabilen çıktı, onları da füzelerle öldürdüler. O günkü operasyon toplu katliam operasyonuydu. Esed rejimi 'ya çıkarsınız ya da Duma'nın tamamına yetecek kadar kimyasal saldırı yaparım' diye haber gönderdi. Bize bir tanesi yetti. Rejim, 'Ya çıkarsınız ya da tüm tünelleri kimyasalla vururuz' mesajını verdi. Küçüğünden, büyüğüne herkesi öldüreceklerdi. Bizi denizlerden vurdular. Uçaklardan, her türlü silahla vurdular ama kimyasal saldırı tüm ümitlerimizi yıktı."

Esed rejiminin 7 Nisan 2018'de Şam'ın Duma ilçesindeki kimyasal silahlı saldırısında 78 sivil hayatını kaybetti. Kimyasal Silahları Yasaklama Örgütü (KSYÖ), 1 Mart 2019'da Duma'da kimyasal silah kullanıldığını teyit etti.

Rejim güçleri, Duma'yı saldırının ardından zorunlu tahliyelerle boşaltmış ve ele geçirmişti.

Kaynak: AA