“İsrail Türkiye ilişkilerinde yalnızca bir tarafına İsrail’i diğer tarafına Türkiye’yi koyarak algılayamayız. Ortadoğu’daki bölgesel konjonktüre de bakmak lazım” diyen İstanbul Gelişim Üniversitesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. R. Kutay Karaca, “Ortadoğu, bugün güç mücadelesi içerisinde, sınırların nasıl şekilleneceği, halkların, ekonominin ne olacağı belirgin değil. Bütün bu belirsizlikler içerisinde bölgede iki temel güç İsrail ve Türkiye’nin birbirine ihtiyacı olduğu kesin” dedi.
“GAZZE ANLAŞMASI ÜÇÜNCÜ ŞARTIN NASIL OLACAĞIYLA İLGİLİ”
Gazze anlaşmasını Türk dış politikası açısından değerlendirmek gerektiğini ifade eden Doç. Dr. Karaca, “ Stratejik derinlik içerisinde boğulan Türk dış politikasında stratejik olgunluğu tekrar kazanma ihtiyacı ortaya çıktı. 2010 yılında meydana gelen Mavi Marmara olayına geldiğimiz zaman Türkiye’nin üç şartı vardı. İlki İsrail’in özür dilemesiydi. Amerika Başkanı Barak Obama aracılığıyla Netanyahu özür diledi, ikincisi İsrail’in tazminat ödemesiydi, İsrail, Mavi Marmara mağdurlarına 20 milyon dolar tazminatı ödemeyi kabul etti. Üçüncü şart Gazzeambargosunun iptal edilmesiydi.Bugün konuştuğumuz Gazze anlaşması bu üçüncü şartın ne şekilde yerine getirileceği üzerine yapılan bir anlaşma” diye konuştu.
“ABLUKANIN YUMUŞATILMASI İSRAİL TARAFINDAN KABUL EDİLMİŞ”
“Ben Gazze’den ablukanın tamamen çekileceğini düşünmüyorum” diyen Karaca, “Ama ablukanın yumuşatılması da İsrail tarafından kabul edilmiş görülüyor. Anlaşmanın önemli maddelerinden birisi Gazze’deki Filistin halkının temel ihtiyaçlarının karşılanması. Hastanenin inşa edilmesi, ilaç ve personel gönderilmesine İsrail’in sorun çıkarmayacak olması. Almanya ile Türkiye ortak bir enerji santrali inşa edecek. Gazze’nin en önemli sorunların biri içme suyu sorunu, deniz suyu arıtma tesisinin yapılacağından bahsediliyor” dedi.
“ÇEKİNCELERDE ORTADAN KALKACAK”
6 yıldır büyük sorunlar yaşanan İsrail-Türkiye ilişkilerinde büyükelçiler tekrar atanıp, diplomatların görevlendirileceğini belirten Karaca, bu sayede ilişkilerin normale döneceğini ayrıca iki devletin uluslararası kuruluşlarda birbirlerine koydukları karşılıklı çekincelerinde ortadan kalkacağını söyledi.
“TÜRKİYE’NİN, İSRAİL İLİŞKİLERİNDEKİ YAPICI DİPLOMASİSİ…”
“Türkiye bu anlaşmayla beraber Filistin devletinin kurulmasında önemli aktörlerden biri haline gelecektir” diyen Karaca,“Bu süreçte Türkiye, Mısır veuçak krizi yaşanmasının ardındanRusya ile diplomasi sorunu yaşıyor. İsrail ile oluşan bu yapıcı diplomasi Türkiye’nin, Rusya ve Mısırla olan ilişkilerinde de bir yumuşama ve daha fazla diplomasiyi ön plana çıkartacaktır. Gazze’ye yardımlar için Kuzey Kıbrıs TürkCumhuriyetinin (KKTC) limanlarının kullanılması Gazze’ye gidecek gıda yardımlarında Kıbrıs’ta üretilen mallarında kullanabileceği anlamını taşıyabilirki buda Kuzey Kıbrıs’ta ekonomik anlamda olumlu bir ortam yaratabilecektir” dedi.
“GAZZE ANLAŞMASI İSLAMAFOBİYİ DURDURACAK”
Türkiye’nin,Ortadoğu’da bölgesel dengeler konusunda İran’a karşı kaybeden ülke konumuna geldiğine dikkat çeken Karaca, sözlerine şöyle devam etti;
“İsrail anlaşmasından sonra Ortadoğu’da, İran’ı dengeleyebilecek bir Türkiye göreceğiz. Dünyada son dönemde artan İslamafobi, bunun yanında Müslümanların uzlaşmaz olarak gösterilmesi sürecini de bu anlaşma durdurabilecektir. Bu anlaşma Arap dünyası ile Türkiye arasındaki yakınlaşmayı negatif etkileyebilir.
Ama Gazze’ye yıllardır uygulanan ablukanın Türkiye vasıtasıyla kırılması belki Arapdünyasıyöneticilerinde,Türkiye’ye karşı negatif bir bakış yaratabilecekolsa da Arap halklarında kesinlikle bir pozitif etki yaratacaktır. Gazze anlaşmasının ekonomik anlamda büyük etkilerini göreceğiz. İsrail artık doğalgaz ihraç edecek konuma geldi. Fakat İsrail’in doğalgazı ihraç edebilmesi için en güvenilir yol Türkiye üzerinden geçiyor.
Çünkü İsrail, Türkiye kadar demokratik, laik, sosyal devleti Ortadoğu da bulamıyor. Avrupa’ya gidecek doğalgazın en kısa ve ucuz gidebileceği tek hat Türkiye üzeridir. Bu gaz anlaşması Türkiye’nin,İran ve Rusya’ya olan bağımlılığını azaltabilecek bir anlaşma olacaktır. Dolayısıyla Türkiye’ye, enerji açısından önemli avantajlar yaratılabileceğini söyleyebiliriz.” Türkiye-İsrail anlaşmasının İsrail iç politikasının yumuşamasına daneden olacağını belirten Karaca,“İsrail tarihinin en sağcı koalisyonu karşımızda... Bu anlaşma İsrail kamuoyunun daha fazla radikalleşmesinin de önüne geçebilecektir.”
“HAMASI GÖZARDI EDEREK FİLİSTİN SORUNU ÇÖZÜLMEZ”
İsrail’in Haması terör örgütü gibi gördüğünü söyleyen Karaca, “Bizim Suriye’de Amerika-PYD ilişkisi üzerindendüştüğümüz durum, İsrail açısından baktığımız zaman Türkiye-Hamas ilişkisi üzerinden yaşanıyor. Hamasın farkı var. Hamas aynı zamanda seçilmiş bir organ. Haması bir kenara koyarak Filistin sorununu çözemezsiniz. İsrail, Türkiye’ye Hamas ile ilişkinizi kesin dayatması da yapamaz. Şu net Suriye’nin bu noktaya gelmesinde Türkiye, Esad’ın kaybetmesini istemedi. Türkiye Filistin birlik hükümetiyle İsrail arasında bir arabuluculukta görevi de ortaya çıkartabilir.
Bu süreçte iki ülkenin birbirine olan güvensizliği Hamas sorununu ortaya koyuyor diye düşünüyorum eğer güvensizlik olmasa Hamas bu kadar sorun olarak ortaya gelmeyecek diye düşünüyorum” açıklamalarında bulundu.
dikGAZETE.com