Kudüs
İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu'nun yeni başkan atadığı Dış İstihbarat Servisi Mossad, Filistin direniş liderleri başta olmak üzere İsrail'e muhalif olanların tasfiyesi konusunda geniş bir tarihe sahipken, 1997'de Hamas Politbüro Lideri Halid Meşal'e yönelik girişim başarısız olmuştu.
Netanyahu, Mossad'a mevcut Başkan Yossi Cohen'in yardımcısını atama kararı aldı. Haziran 2021'de göreve başlayacak olan yeni başkanın kimliği ise güvenlik nedeniyle sadece "D" harfiyle açıklandı.
Mossad yurt dışında faaliyet gösterirken, ülke içerisinde istihbarat faaliyetlerini Şin-Bet (Şabak) üstleniyor.
İsrail, Filistinli ve Arap liderlere yönelik suikastlerin çoğunun sorumluluğunu açıkça üstlenmiyor. Öte yandan Tahran, İsrail'i İranlı bilim adamlarının suikastlerine karışmakla suçluyor.
AA muhabiri, İsrail'in kabul etmediği ancak gerçekleştirildiğine inanılan en önemli suikast ve suikast girişimlerini derledi.
İran'ın nükleer programının kilit isimlerinden Fahrizade'nin suikastı (2020)
Mossad'ın parmağı olduğu söylenen son olay, İran'ın nükleer programının mimarlarından Muhsin Fahrizade'nin öldürülmesi oldu. Başkent Tahran'da 27 Kasım'da suikaste uğrayan Fahrizade'nin suikastinden Mossad ve Halkın Mücahitleri Örgütü sorumlu tutuldu.
Hamas yetkilisi Muhammed Hamdan'a suikast girişimi (2018)
Lübnan'ın güneyindeki Sayda kentinde 14 Ocak 2018'de Hamas mensubu Muhammed Hamdan'a bombalı araç ile suikast girişiminde bulunuldu.
Lübnan ordusu 2019'da söz konusu suikast girişimine katılmak ve Mossad ile iş birliği yapmak suçlamasıyla bir Lübnanlının gözaltına alındığını duyurdu.
Filistinli bilim adamı Fadi el-Batş suikastı (2018)
Filistinli bilim adamı Fadi el-Batş, 21 Eylül 2018'de Malezya'nın başkenti Kuala Lumpur'da iki kişi tarafından düzenlenen suikaste kurban gitti.
İngiliz "The Times" gazetesi Eylül 2020'de Batş'a yönelik suikaste Mossad'ın da karıştığını doğrulayan belgelere ulaştığını açıkladı.
Tunuslu uçak mühendisi Muhammed Zevvari suikastı (2016)
Muhammed Zevvari, 15 Aralık’ta Tunus’un Safaks kentindeki, evinin önünde yabancı olduğu ileri sürülen silahlı kişiler tarafından öldürüldü.
Hamas’ın silahlı kanadı İzzeddin El Kassam Tugayları, Zevvari’nin kendi mensupları olduğunu belirterek, suikastinden İsrail’i sorumlu tuttuğunu açıkladı.
El Kassam açıklamasında, Zevvari’nin ilk defa İsrail’in 2014’teki saldırısında, Kassam Tugayları'nın varlığını duyurduğu “Ebabil” adlı insansız hava aracının projesini hayata geçiren mühendislerden biri olduğunu belirtti.
Tunus İçişleri Bakanlığına göre ise, Zevvari, Safaks kentinde kimliği belirsiz kişiler tarafından öldürüldü.
FHKC'den Ömer Nayif'e suikast (2016)
Filistin Halk Kurtuluş Cephesi’nden (FHKC) Ömer Nayif, 26 Şubat 2016’da Filistin’in Bulgaristan Büyükelçiliği’nde öldürüldü.
FHKC, Nayif’in öldürülmesinden İsrail’i sorumlu tuttu. Filistin Dışişleri Bakanlığı, Nayif’in gizemli bir şekilde öldürüldüğünü belirtirken, Devlet Başkanı Mahmud Abbas, Nayif’in öldürülmesi ile ilgili soruşturma komisyonu kurulmasına karar verdi.
2010-2012 yıllarında 4 bilim adamına suikast
İran'ın başkenti Tahran'da 2010-2012 yılları arasında dört bilim adamı Daryuş Rızayinejad, Mecid Şehriyari, Mesud Ali Muhammedi, Mustafa Ahmedi Ruşen suikaste uğradı.
İsrail bu suikastleri üstlenmedi ancak İranlı yetkililer Mossad'ı sorumlu tuttu ve bu suikastları gerçekleştirmek için İsrail ile işbirliği yapmakla suçlanan birçok kişiyi gözaltına aldı.
Ocak 2010'da evinden çıkışı esnasında uzaktan kumandalı bir bombanın patlaması sonucu hayatını kaybeden Tahran Üniversitesi'nde fizik profesörü olan Muhammedi'ye yönelik suikastı Mossad'dan aldığı 120 bin dolar karşılığında gerçekleştirmekle suçlanan kişi, 2012 yılında idam edildi.
Kasam Tugayları'nın önemli komutanlarından Mahmud Mebhuh suikastı (2010)
Hamas’ın silahlı kanadı İzzeddin El Kasam Tugayları'nın önemli komutanlarından olan Mahmud Mebhuh, İsrail tarafından 1987’de başlayan Birinci İntifada sırasında iki İsrailli askeri kaçırıp öldürmekle ve İran’dan Gazze’ye silah taşımakla suçlanıyordu.
Mebhuh, 19 Ocak 2010’da Dubai’de kaldığı bir otel odasında, Mossad’ın suikast planlarına benzeyen bir yöntemle, önce elektrik akımına kapılmış sonra da boğularak ölmüş bir şekilde bulundu.
Hamas da o zaman MOSSAD’ın Mebhuh’a nasıl suikast düzenlediğini araştırmak üzere bir komisyon kuracağını belirtmişti.
Hamas yetkililerinden İzzeddin eş-Şeyh Halil suikasti (2004)
Hamas’ın önemli isimlerinden olan İzzeddin eş-Şeyh Halil, 26 Eylül 2004’te Suriye’nin başkenti Şam’da arabasına konulan bombanın patlaması sonucu hayatını kaybetti. Hamaslı liderler, Halil’in öldürülmesinin arkasında İsrail'in olduğunu belirtti.
Kassam Tugayları'nın kurucu komutanlarından Halil, 1992’de İsrail hapishanelerinde bir yıl “idari tutuklu” kaldıktan sonra Lübnan’a sürgün edilmiş, oradan da Şam’a geçmişti.
İslami Cihad Hareketi’nin kurucusu Fethi Şikaki suikasti (1995)
Filistin İslami Cihad Hareketi’nin kurucusu ve genel sekreteri Fethi Şikaki, 26 Ekim 1995’te Libya’ya düzenlediği “gizli” ziyaretinden dönüşünden sonraki durağı olan Malta’da suikaste maruz kaldı.
İsrail Yediot Ahronot gazetesinin 8 Haziran 2007 tarihli sayısının haftalık ekinde gazeteci Ronen Bergman’a ait “Dönüşü Olmayan Nokta” adlı kitaptan alıntılar aktarılarak, Şikaki’nin ölümünün arkasında Mossad olduğu açıklanmıştı.
Söz konusu kitapta, dönemin İsrail Başbakanı İzak Rabin’in, İslami Cihad Hareketi’nin 1996’da düzenlediği eylemde 22 İsraillinin öldürülmesinin ardından, liderleri Şikaki’nin ölüm emrini verdiği aktarılıyordu.
Fetih Hareketi mensubu Atıf Besisu suikasti (1992)
Fetih Hareketi mensubu ve FKÖ'ye bağlı emniyet birimi sorumlusu Atıf Besisu, 8 Haziran 1992’de Fransa’nın başkenti Paris’te öldürüldü.
Fetih, Besisu’nun ölümünden Mossad'ı sorumlu tutarken, İsrail ise Besisu’yu 1972 Münih Olimpiyatları’nda İsrailli sporcuların kaçırılması ve öldürülmesi eylemine katılmakla suçluyordu.
Fetih Hareketi’nin ikinci adamı Halil El Vezir suikasti (1988)
Fetih Hareketi’nin ikinci adamı olan Halil El Vezir, 16 Nisan 1980 tarihinde Tunus’un başkenti Tunus’ta evinde vurularak öldürüldü.
İsrail kaynaklarına göre, suikastın düzenlendiği gece Tunus sahillerine botlarla yanaşan 24 Mossad elemanı, El Vezir’in başkent Tunus’un Seyyidi Busaid bölgesinde bulunan evini basarak içeride bulunan El Vezir’i öldürdü. El Vezir’in cenazesi, Suriye’nin başkenti Şam’da büyük bir kitle tarafından defnedildi.
Filistinli meşhur edebiyatçı Gassan Kenfani suikasti (1972)
Filistinli meşhur edebiyatçı ve Filistin Halk Kurtuluş Cephesi’nin (FHKC) liderlerinden Gassan Kenfani, 8 Haziran 1972’de Lübnan’ın başkenti Beyrut’ta arabasına yerleştirilen patlayıcı maddenin infilak ettirilmesi sonucu hayatını kaybetti.
FKÖ Fransa Temsilcisi Mahmud Hemşeri suikasti (1972)
FKÖ Fransa Temsilcisi Mahmud Hemşeri, 8 Aralık 1972’de Fransa’da bombalı saldırıda öldü.
Fetih Hareketi'nin Kıbrıs Temsilcisi Hüseyin El-Beşir suikasti (1973)
Fetih Hareketi'nin Kıbrıs Temsilcisi olan Hüseyin El Beşir, 24 Ocak 1973’te kaldığı Lefkoşa Oteli'ndeki odasına yerleştirilen bombanın patlaması sonucu yaşamını yitirdi.
Muhammed Neccar, Kemal Advan ve Kemal Nasır suikasti (1973)
Mossad'a bağlı bir birim tarafından 10 Nisan 1973’te Beyrut'ta gerçekleştirilen operasyonda, Fetih Hareketi ve FKÖ komutanlarından Muhammed Neccar, Fetih Merkezi Komite Üyesi Kemal Advan ve FKÖ Sözcüsü Kemal Nasır öldürüldü.
Fetih Hareketi'nden Hasan Ali Selamet suikasti (1979)
Hareket'in önemli isimlerinden Hasan Ali Selamet ise 22 Ocak 1979’da Beyrut’ta arabasına konan bombanın patlatılması sonucu hayatını kaybetti.
Mossad tarihinin en başarısız eylemi: Halid Meşal’e başarısız suikast girişimi (1997)
Hamas Politbüro Lideri Halid Meşal’e yönelik suikast girişimi, Mossad tarihinin en başarısız eylemi olarak kabul ediliyor.
Dönemin İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu’nun direktifleri doğrultusunda 25 Eylül 1997’de Ürdün’e sahte Kanada pasaportlarıyla giren 10 Mossad ajanı, başkent Amman’daki Vasfi Tell Caddesi üzerinde yürüyen Halid Meşal’e arkadan yaklaşarak kulak arkasına enjekte ettikleri zehirli bir madde ile suikast girişiminde bulundu.
Hastaneye kaldırılan Meşal’in suikasta uğradığını haber alan Ürdün makamları iki ajanı yakalamayı başardı.
Devreye giren dönemin Ürdün Kralı Hüseyin Bin Talal, Netanyahu’dan panzehri talep ederek, Meşal’in kurtarılmasını sağladı.
Ürdün, Halid Meşal’in kurtulmasına vesile olan panzehrin yanı sıra İsrail’de müebbet hapis cezasına çarptırılan Hamas lideri Şeyh Ahmed Yasin’in serbest bırakılması karşılığında Mossad ajanlarını İsrail’e iade etti.
Kaynak: AA
dikGAZETE.com