ANTALYA (AA) - Türkiye'nin zengin arkeolojik varlığının gün yüzüne çıkarılması ve korunması amacıyla uzun soluklu projelere katkı sunan Türkiye İş Bankası, iştiraklerinden Şişe ve Cam Fabrikaları AŞ ve Türkiye Sınai Kalkınma Bankası (TSKB) ile birlikte Patara Antik Kenti'nde yapılan kazı çalışmalarına desteğini sürdürüyor.
İş Bankası da Şişecam ve TSKB ile birlikte kültürel zenginliklerin ortaya çıkarılması, korunması ve gelecek kuşaklara aktarılması amacıyla Patara Antik Kenti kazılarına 2016 yılında destek vermeye başladı.
Antalya'nın Kaş ilçesinin Kalkan beldesi yakınlarında bulunan Likya Birliği ve Eyaleti'nin başkenti Patara'da Kültür ve Turizm Bakanlığı'nın 1988 yılında Akdeniz Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Klasik Arkeoloji Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Fahri Işık başkanlığında başlatılan kazılar bugün Prof. Dr. Havva İşkan Işık liderliğinde sürdürülüyor.
Patara, Deniz Feneri ve Yol Kılavuz Anıtı gibi benzersiz anıt eserlerin yanı sıra 1905 yılına ait ilk Osmanlı Telsiz Telgraf İstasyonu olma özelliğine sahip bir külliyeye de ev sahipliği yapıyor. Ayrıca, Tepecik mevkiinde sürdürülen kapsamlı sondajlar, bölgenin erken tarihi konusunda çığır açan bilgilere ulaşılmasını sağlıyor. Tepecik doğu yamacındaki nekropol kazısı, Lykia'nın ilk ve halen tek toprakaltı mezarlık kazısı oldu.
Kazılarda ortaya çıkarılan arkeolojik değerler sadece Anadolu topraklarının medeniyet tarihine ışık tutmakla kalmayacak, dünya kültür mirasına da katkı sağlayacak.
- 30 yıl bir arkeolojik kazı için kısa bir süreç
İş Bankası Grubu'nun desteğiyle kent merkezindeki çalışmalar yeniden başladı. Yaşam izlerinin milattan 4 bin yıl öncesine kadar dayandığı, milattan sonra 14. yüzyıla kadar kesintisiz olarak sürdüğü Patara Antik Kenti’nde yaklaşık 30 yıldır sürdürülen kazı çalışmalarının süresi, bir arkeolojik kazı için son derece kısa bir süreç olarak ifade ediliyor.
Efes'te 122 yıl, Bergama'da 139 yıl, Pompei'de 269 yıl süren çalışmalar düşünüldüğünde, Patara'da kısa zamanda birçok yapı gün yüzüne çıkarılsa da daha kazılacak çok yer olduğu ifade ediliyor.
İş Bankası ve iştirakleri tarafından sağlanan destekle, kent merkezindeki çalışmalar yeniden başlatıldı. Bu destekle, İmparator Nero tarafından yaptırılan hamamın tamamen ortaya çıkarılması planlanıyor. İş Bankası sponsorluğunda gerçekleştirilen çalışmalar da ayrıca ilk kez, Patara'nın yerleşim tarihi açısından önemli bir bulgu olan Hellenistik Dönem Agorası'na ait duvar kalıntılarına rastlandı.
Bu yılki kazıların son çalışması, Agoranın batısında kent tanrıçasına ait Tyche Tapınağı'nda gerçekleştirilecek. Prof. Dr. Fahri Işık ve Prof. Dr. Havva İşkan Işık liderliğinde Patara Antik Kenti'ndeki kazı çalışmalarını; arkeologlarla birlikte epigrafi, nümizmatik, jeoarkeoloji, jeofizik, antropoloji, restorasyon, mimarlık ya da su yapıları mühendisliği gibi farklı bilim dallarından 50 kişilik bir ekip yürütüyor.
Türkiye İş Bankası 2012 yılından bu yana dünyanın önde gelen açık hava müzelerinden biri olan Zeugma Antik Kenti'nde sürdürülen Muzalar (Esin Perileri) Evi'nin kazı çalışmalarına da katkı sağlıyor.
- "5 yıl Patara'yı 5 yıl da Zeugma'yı destekleyecek bir proje ürettik"
İş Bankası Grubu'nun Patara Antik Kenti kazılarına verdiği destek dolayısıyla Antalya'da düzenlenen toplantıda yaptığı konuşmada İş Bankası Kurumsal İletişim Müdürü Suat Sözen, bu toprakların tarihi ve kültürel mirasının bir şekilde gün yüzüne çıkartılması veya Anadolu'nun tarihinin aydınlatılması için süren bilimsel çalışmaların devam etmesini sağlamaya çalıştıklarını söyledi.
Bu tür antik kentlerde halen sürdürülen çok sayıda kazı bulunduğuna işaret eden Sözen, şunları kaydetti:
"Ülkenin bunlara ayırabildiği kaynaklar ne yazık ki arzu edilen seviyede veya hocaların yapmayı hayal ettikleri şeyleri gerçekleştirebilecekleri oranlarda olmayabiliyor. Bu tür durumlarda özel sektör devreye giriyor. Buradaki açığı kapatabilmek üzere kendince görevli hissedip sosyal sorumluluk adına bu işleri gerçekleştiriyor. Bizim de grup olarak yaptığımız şey tam da bu. Bu alandaki eksikliği gidermek, çalışmalara destek vermek üzere katkı sağlıyoruz. Şu an itibarıyla iki tane yerde bu katkıyı sağlıyoruz.
Zeugma'da Muzalar (Esin Perileri) Evi'nin kazısını destekliyoruz. O evin içerisinde bulunan bir mozaikten hareketle bu ismi almış. Çok güzel bir Esin Perileri Mozaiği var evin içerisinde, oradan ismi almış, halen kazıları devam ediyor. Yaklaşık 5 yıldır o kazıları destekliyoruz. 1 yılı biraz aşkın süredir de Patara Kazılarının destekçiliğini üstlendik. Bunları yaparken genellikle belirli bir zaman limitiyle bu şeyleri gerçekleştiriyoruz. Yani ilelebet Patara'nın sponsorluğunu üstlenmek gibi bir niyet gütmeden girdik bu işe. 5 yıllık bir süreç için Kültür Bakanlığı'yla anlaşmamızı yaptık. Dolayısıyla 5 yıl burayı 5 yıl da Zeugma'yı destekleyecek bir proje ürettik."
Zeugma'nın bitmek üzere olduğunu ancak bölgenin kendine has nedenleriyle kazının henüz daha sonuna gelinemediğini anlatan Sözen, "Sınıra çok yakın bir yerde olması nedeniyle bir takım sıkıntılar oluştu o yüzden kazının devam edemediği veya çok az yapıldığı yıllar oldu. Dolayısıyla Zeugma biraz daha uzayabilir. Patara ise 5. yılın sonuna kadar devam edecek, o tarihte tekrar bakacağız. Bunların sayısı artabilir önümüzdeki günlerde ama bizim için projenin başarısı bizim sayıları çok çok artırmamız değil, bizim gibi başka kuruluşların da bu alana destek yapmasıyla aslında tam başarılı olur. Böylece ülkenin kültür mirasına bir katkı tam olarak gerçekleşmiş olur." şeklinde konuştu.
Sözen, Zeugma'daki kaynak sıkıntısını öğrendikten sonra destek olmaya karar verdiklerine işaret ederek, "Parasal olarak Kültür Bakanlığı'nın verdiği tutarları gözeterek bir katkı sağlamaya çalışıyoruz. Patara'da grup olarak destek sağlıyoruz. TSKB ve Şişecam da bu desteğin içerisinde. Yıllık 150 bin liralık bir destek sağlıyoruz. Desteğin boyutu çok büyük değil ama buradaki kazıların en azından hocaların arzu ettiği şekilde sürdürülebilmesi için yeterli bir miktar." bilgisini verdi.