ERBİL - HEJAR HEKİM / İDRİS OKUDUCU
Irak Kürt Bölgesel Yönetimi'nin (IKBY) İran sınırındaki bölgelerde hamallık yaparak geçinen köylüler, çetin coğrafik şartların yanı sıra bölgedeki yoğun kar yağışından kaynaklı zorluklarla mücadele ediyor.
IKBY-İran sınırı boyunca, sadece bölge sakinlerinin yük taşımacılığı yapmasına izin verilen, uluslararası geçişlere kapalı birçok sınır kapısı bulunuyor. Sınırın her iki yakasında yaşayan köylüler, bölgenin tarıma elverişsiz dağlık yapısı nedeniyle geçimlerini yük taşımacılığı yaparak sürdürüyor. Sınırda yük taşıyarak günde sadece 6 dolar kazanan hamallar, özellikle zorlu kış şartlarında evlerine ekmek götürebilme uğruna kar altında kalma ihtimalini göze alarak tehlikeli bir yolculuğa çıkıyor.
IKBY'nin Erbil kentine bağlı Çoman ilçesiyle, İran'ın Batı Azerbaycan eyaletindeki Piranşehr ilçesini birbirine bağlayan "Hacı Omeran-Temarçin Sınır Kapısı"nın sadece yük taşımacılığı için kullanılmasına izin veriliyor.
Yaşları 16 ile 70 arasında
Kış mevsimi boyunca sınır bölgesinde kar kalınlığının bir metreyi aştığı bölgede Çoman ve Piranşehr'den gelen yüzlerce hamal her gün Hacı Omeran'da toplanarak bölgedeki tüccarların ağır mallarını yükleniyor.
Hamalların günde sadece bir defa geçişine izin verilen kapıda daha fazla para kazanabilmeleri için mümkün olduğu kadar ağır yük kaldırmaları gerekiyor. İran'da yük taşımacılığı yapanların sayısının 4 bin, IKBY'de ise ortalama 100 kişi olduğu ifade ediliyor. Sınır kapılarında yük taşıyarak ekmeğini çıkaran hamalların yaşları ise 16 ile 70 arasında değişiyor.
Erbil'den yük araçlarıyla Hacı Omeran'a yakın bir bölgeye getirilen eşyalar daha sonra hamallar tarafından sırtlanarak İran topraklarına taşınıyor. Sınırdaki hamallar, kış aylarında hava sıcaklığının genellikle eksi derecelerde olduğu günlerde sabahın erken saatlerinde evlerinden çıkıp eşyaların yer aldığı bölgede bir araya geliyor.
Piranşehr'den gelen ancak ismini vermek istemeyen İranlı bir hamal, 100 ila 150 kilogramlık yükleri yaklaşık 5 kilometre mesafeye götürmeleri karşılığında para kazandıklarını belirtti.
Günlük 6 dolar kazanıyorlar
İranlı hamal, haftanın sadece 5 günü yük taşımacılığı yapabildiklerini ve ellerine günlük 6 dolar geçtiğini söyledi.
İsmini açıklamak istemeyen başka bir hamal ise "İran'daki ekonomik kriz ve zorlu yaşam koşullarından dolayı 4 çocuklu aileme bakmak zorundayım. Yaşımın ilerlemesi ve bel fıtığına rağmen, haftanın 5 günü yük taşıyorum." dedi.
Bölgede yapabileceği başka bir işin olmadığını aktaran İranlı hamal, kendisini bu işe yoksulluğun zorladığını dile getirdi.
Engebeli dağlar arasında çığ tehlikesine rağmen bu işi yapmak zorunda olduklarını ifade eden hamal, "Geçen ay sınır bölgesinde yağan yoğun kardan dolayı 4 arkadaşımızı kaybettik." dedi.
Sınırdaki hamallar, IKBY'den İran'a dizüstü bilgisayar ve telefon gibi elektronik eşyalar taşıyor. Söz konusu eşyaların, sınır noktasında İran sınır muhafızları tarafından kontrol edildikten sonra ülkeye girişine izin veriliyor.
dikGAZETE.com