LONDRA
İngiltere Başbakanı Theresa May, İngiliz parlamentosunun alt kanadı Avam Kamarası'na geçen hafta katıldığı AB liderler zirvesinde ve marjında yürüttüğü resmi temaslar hakkında bilgi verdi.
Zirvede, çifte ajan Sergey Skripal ile kızı Yulia'nın zehirlenmesinin ardından Rusya'ya karşı alınan yaptırım kararlarıyla ilgili AB üyesi müttefik ülkeler ile dayanışma adımları atmaları için temaslarda bulunduğunu anlatan May, AB'nin Moskova büyükelçisini geri çekmek de dahil bazı doğrudan adımlar konusunda anlaşıldığını belirtti.
May, AB üyesi çok sayıda ülkenin yanı sıra ABD, Kanada ve Ukrayna'nın da aralarında yer aldığı bazı ülkelerin 100'den fazla Rus diplomat ve istihbarat görevlisini sınır dışı etme kararı aldığını hatırlattı.
Skripal olayının AB ve NATO'nun kuruluşundan bu yana Avrupa topraklarından sinir sistemi üzerinde etkili bir kimyasalın saldırı amaçlı ilk kullanılışı olduğunu belirten May, "Bu Kimyasal Silahlar Sözleşmesinin açık bir ihlalidir ve yasa dışı güç kullanımı olarak da BM Sözleşmesinin çiğnenmesidir." ifadelerini kullandı.
May, olayın Rusya'nın giderek saldırganlaşan tutumunun parçası olduğunu savunarak, "Bu aynı zamanda Rusya'nın Avrupa'ya ve ortak değerler ile çıkarlarımıza karşı düşmanca etkinliğinde yeni ve tehlikeli bir aşamayı temsil ediyor." diye konuştu.
May, "Son 3 haftada AB, Kuzey Amerika ve NATO'daki dostlarımızdan ve müttefiklerimizden büyük dayanışma gördüm." ifadesini kullanarak, "Hep birlikte Rusya'ya uluslararası hukukla alay etmesine ve değerlerimizin altını oymasına hoşgörü gösterilmeyeceği mesajı gönderdik." dedi.
İngiliz Dışişleri Bakanı Boris Johnson da çeşitli ülkelerce alınan sınır dışı kararlarının tarihte Rusya'ya karşı alınan en büyük toplu sınır dışı kararı olduğunu söylemişti.
Bugün, AB üyesi 14 ülke 32, ABD de 60 Rus diplomat ve istihbarat görevlisini sınır dışı kararı almıştı.
Casus krizi...
İngiliz hükümeti önceki hafta, Skripal'in zehirlenmesine tepki olarak Rusya'ya yönelik yaptırım kararları alındığını, bu çerçevede 23 Rus diplomatın sınır dışı edileceğini açıklamıştı.
Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov'un İngiltere'ye yapacağı ziyaretle ilgili davetin geri çekilmesi ile Rusya'da yapılacak Dünya Kupası'na İngiliz devlet erkanı ve kraliyet ailesinden katılım olmayacağı da kararlar arasında yer almıştı.
Rusya da tepki olarak 23 İngiliz diplomatı sınır dışı edeceğini açıklamıştı.
İngiltere, olayda Rusya tarafından imal edildiği ileri sürülen, askeri nitelikte ve sinir sistemi üzerinde etkili bir kimyasal maddenin kullanıldığının kesinlik kazandığını duyurmuştu. Bu maddenin Sovyetler Birliğince 1970 ve 1980'lerde geliştirilen "Novichok" adlı kimyasal grubunun üyesi olduğu belirtilmişti.
İngiltere için casusluk yaptığı suçlamasıyla mahkum edilen Skripal, 2010'da ABD'nin tutukladığı 10 Rus ajanı takas edilen 4 casus arasında yer almıştı ve İngiltere'ye yerleşmişti.
Skripal ile kızı Yulia, 4 Mart'ta Salisbury'de bir bankta bilinçlerini yitirmiş vaziyette bulunmuştu. Tedavileri süren baba ile kızın sağlık durumlarının ciddiyetini koruduğu ancak istikrarlı olduğu belirtiliyor.