İlk 'Payitaht'taki padişah türbelerine ziyaretçi akını

Osmanlı'nın ilk payitahtı Bursa'da metfun bulunan Osmanlı devletinin kurucusu Osman Gazi ve oğlu Orhan Gazi ile Murad Hüdavendigar (I. Murad), Yıldırım Bayezid, Sultan Çelebi Mehmed ve Sultan II. Murad'ın türbeleri, geçen yıl 1,5 milyon yerli ve yabancı turist tarafından ziyaret edildi.

Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütünce (UNESCO) Dünya Mirası Listesi'ne 2014 yılında alınan "Bursa ve Cumalıkızık: Osmanlı İmparatorluğu'nun Doğuşu" miras alanı içinde yer alan Osmanlı devletinin ilk 6 padişahının külliye ve türbeleri, turistlerin uğrak mekanları arasında yer alıyor.

Osmanlı devletinin kurucusu Osman Gazi ile oğlu Orhan Gazi'nin türbeleri, Sultan I. Murad'ın mezarının bulunduğu Hüdavendigar Türbesi, Yıldırım Bayezid'in metfun bulunduğu Yıldırım Türbesi, Sultan Çelebi Mehmed'in kabrinin bulunduğu Yeşil Türbe ve Sultan II. Murad'ın türbesinin de yer aldığı Muradiye Külliyesi, dünyanın dört bir yanından ziyaretçi çekiyor.

Bursa Büyükşehir Belediyesi Kültür ve Sanat Daire Başkanlığının turnikelerden ve girişlerdeki X-Ray cihazlarından elde ettiği verilere göre, 6 padişahın külliye ve türbeleri geçen yıl yerli ve yabancı 1 milyon 518 bin 114 kişi tarafından ziyaret edildi.

Osmangazi ilçesinde, Bursa surlarını içine alan, saat kulesi ve İstiklal Savaşı Şehitleri Anıtı'nın da bulunduğu Tophane Parkı'ndaki Osman Gazi ve Orhan Gazi Türbeleri, kentin önemli tarihi yapıları arasında yer alıyor.

Osmanlı İmparatorluğu'nun kurucusu Osman Gazi'nin naaşı, vasiyeti üzerine Söğüt'te vefat ettiği zaman gömüldüğü babası Ertuğrul Gazi'nin türbesinden, Bursa'nın alınışından sonra "Gümüşlü Kümbet" olarak tanınan ve eski bir Bizans şapeli üzerine inşa edilen bu türbeye nakledildi. Sekizgen planlı, üzeri kubbeyle örtülü türbenin ortasındaki ahşap sanduka Osman Gazi'ye ait. Etrafı sedef kakmalı, pirinç parmaklıklarla çevrili sandukanın üzeri sırma işlemeli kadifeyle örtülü. Türbede 17 sanduka arasında Osman Gazi'nin oğlu Alaaddin Bey, Orhan Bey'in eşi Asporça Hatun ve oğlu İbrahim Bey, I. Murad'ın oğlu Savcı Bey'e ait sandukalar bulunuyor.

Bursa'yı 1326 yılında fetheden Osmanlı Sultanı Orhan Gazi'nin (1281-1362) mezarının bulunduğu türbe, 11. yüzyılda bu alanda mevcut olduğu bilinen Saint Elias (Aya Elia) Manastırı'ndaki kilisenin yerine yapıldı.

Kare planlı türbe 4 sütun üzerine oturan küçük bir kubbe ile örtülü olup içinde 21 sanduka bulunuyor. Türbenin ortasında yer alan Orhan Gazi'nin sandukasının üstünde, kadife kumaş üzerine gümüş simle işlenmiş örtü yer alıyor. Türbede ayrıca Orhan Gazi'nin eşi Nilüfer Hatun, Cem Sultan'ın oğlu Abdullah ve II. Bayezid'in oğlu Şehzade Korkut'a ait sandukalar da bulunuyor.

"Bursa'nın manevi direkleri" olarak nitelendirilen Osman Gazi ve Orhan Gazi'nin türbelerini geçen yıl 697 bin 611 kişi ziyaret etti.

Hüdavendigar Külliyesi olarak adlandırılan 1363-1366 yıllarında Bursa Ovası'nı yüksekten gören bir alana yapılan Sultan I. Murad Külliyesi, medrese, cami, çeşme, imaret, hamam ve türbeden oluşuyor.

İçinde 2 katlı Hüdavendigar Camisi bulunan külliyede cami dışında imaret olarak yapılan ve halen Hüdavendigar Kültür Merkezi olarak bilinen bir bina yer alıyor. Yıldırım Bayezid tarafından yaptırılan türbede ise pirinç parmaklıklarla çevrelenmiş Sultan 1. Murad'ın sandukası bulunuyor.

Osmanlı devletinin üçüncü padişahı olan Murad Hüdavendigar'ın türbesi ise geçen yıl 104 bin 87 kişi tarafından ziyaret edildi.

Sultan Yıldırım Bayezid tarafından 1390 yılında inşa ettirilen cami, medrese, imaret, hastane, ahır, mektep, mutfak, hamam ve türbeden oluşan külliyede, zamanla tahribata uğrayan bölümlerin ayağa kaldırılması için gerçekleştirilen restorasyon çalışmaları geçen yılın sonlarına doğru tamamlandı.

Külliye içinde bulunan Yıldırım Beyazıt Türbesi, revaklı Osmanlı türbelerinin ilki olarak bilinirken türbenin içinde Yıldırım Bayezid ve oğlu İsa Çelebi'nin sandukası bulunuyor.

Restorasyon çalışmaları dolayısıyla geçen yıl uzun süre kapalı olan türbeyi 2 bin 882 yerli ve yabancı turist gezdi.

Osmanlı padişahlarının beşincisi Çelebi Mehmed'in inşa ettirdiği ve tarihi vesikalarda İmaret-i Sultan, İmaret-i Sultan Çelebi Mehmed Han gibi isimlerle anılan külliye, cami, medrese, imaret, türbe, hamam ve hanlardan oluşuyor.

Bulunduğu semte de adını veren külliyeye, cami ve türbedeki çinilerinden dolayı "Yeşil Külliye" deniliyor. Yıldırım Bayezid'in ölümünden sonra 11 yıl süren Fetret Devri'nin sona ermesiyle yapımına başlanan Osmanlı devletinin yeniden şahlanışını simgeler nitelikteki külliye, Osmanlı mimari eserleri arasında en zengin süslemelere sahip yapılardan oluşuyor.

İznik çinileriyle bezenen türbenin içinde Çelebi Mehmed'in sandukası yer alıyor. Sekiz köşeli, yanları mermer, üzeri çini kaplı bir mermer kaide üzerine yerleştirilmiş Çelebi Mehmed'in sandukası sarı, lacivert ve beyaz renkte kabartma çinilerle kaplı.

Türbede, Çelebi Mehmed'in oğulları Mustafa, Mahmud ve Yusuf ile kızları Selçuk, Hafsa, Sitti ve Ayşe Sultan ile sütannesi Daye Hatun'a ait çinili sandukalar da yer alıyor.

Özellikle yabancı turistlerin çok ilgisini çeken türbe geçen yıl 566 bin 478 kişi tarafından ziyaret edildi.

Bursa'da, hanedana ait en büyük türbe topluluğunun yer aldığı Muradiye Külliyesi, Bursa'da Osmanlı sultanları tarafından yaptırılan son külliye olarak varlığını koruyor.

Padişah Sultan II. Murad tarafından 1425-1426 yıllarında yaptırılan külliye, cami, medrese, hamam, darüşşifa ve türbeden oluşuyor. Fatih Sultan Mehmed, II. Bayezid ve Kanuni Sultan Süleyman dönemlerinde yapıldığı bilinen türbelerin de eklenmesiyle 12 türbenin yer aldığı külliyede, hanedana mensup 40 kişinin mezarı bulunuyor.

Osmanlı ruhunun sadeliğiyle zarafetini aynı anda gösteren Muradiye Külliyesi'nde son yapılan restorasyonla 550 yıllık tarih ve medeniyetin izleri ortaya çıkarıldı. Bu külliye ve türbeler de 147 bin 56 yerli ve yabancı turist tarafından ziyaret edildi.

Bursa Büyükşehir Belediye Başkanı Alinur Aktaş, AA muhabirine yaptığı açıklamada, sultan külliyeleri bünyesinde yer alan türbelerin UNESCO Dünya Mirası Listesi'nde olduğunu hatırlatarak, 1,5 milyonu geçen ziyaretçi sayısının daha da artacağını söyledi.

Yıldırım Bayezid Türbesi'nin restorasyon nedeniyle uzun süre kapalı kaldığını dile getiren Aktaş, "Restorasyon bitti, artık vatandaşlar burayı da ziyaret edebilecekler." dedi.

Aktaş Bursa'nın en önemli zenginliğinin tarihi birikimi olduğunu vurgulayarak, "Önceliğimizi turizm olarak belirledik. Turizmdeki en önemli kozlarımızdan biri hiç şüphesiz tarihi kültürel mirasımız. O nedenle de külliye ve türbeler bizim için çok önemli." ifadelerini kullandı.

Kaynak: AA