ANKARA (AA) - Helikopterler başta olmak üzere hava araçlarının alçak irtifa uçuşlarında doğal ve yapay engelleri tespit edip güvenle görev yapabilmelerine yönelik olarak fiber lazer tabanlı Aktif Helikopter Engel Tespit Sistemi (HETS) Projesi yürütülecek.
AA muhabirinin edindiği bilgiye göre, helikopterlerin uçuşları sırasında karşılaşabilecekleri doğal (ağaç) ve yapay engeller (gerilim hatları, direkler, yerleşim yerleri) büyük tehlike yaratıyor, özellikle gece şartlarında kayıplara yol açabiliyor.
Bu sebeple helikopter gibi alçak irtifada hızlı hareket edebilen hava platformları için yerleşim bölgeleri civarında daha güvenli uçabilme imkanı sağlayacak ve pilotların farkındalığını artıracak engel tespit sistemleri kullanılıyor.
Helikopter engel tespit sistemleri aktif ve pasif sistemler olarak ikiye ayrılıyor. Aktif sistemlerde radar/LIDAR gibi algılayıcılar, pasif sistemlerde ise yazılım tabanlı çözümlerle engel farkındalığı yaratılıyor. Aktif ve pasif sistemler karşılaştırıldığında, birbirlerine üstünlük sağladıkları teknik özellikler olduğu gibi zayıf yönleri de bulunuyor.
Cumhurbaşkanlığı Savunma Sanayii Başkanlığı (SSB) tarafından, helikopter platformları başta olmak üzere, hava araçlarının alçak irtifa uçuş koşullarında seyir güvenliğini artırmak amacıyla geliştirilecek fiber lazer tabanlı Aktif HETS Projesi başlatıldı.
Halihazırda, Harita Genel Müdürlüğü uhdesinde bulunan, Türkiye çapındaki tüm engel ve yükseltilere ait bilgileri içeren harita engel veri tabanını kullanarak çalışan pasif kayan harita tabanlı helikopter engel tespit sistemi yazılımının yüklü olduğu 457 adet tablet, Türk Silahlı Kuvvetleri envanterindeki muhtelif türdeki helikopterlerde kullanılmak üzere teslim edildi.
Yenilikçi ve yüksek teknolojiCumhurbaşkanlığı SSB ve Meteksan Savunma arasında imzalanan Aktif HETS Projesi ise herhangi bir engel veri tabanına ihtiyaç duymadan çalışan, ülke adına önem taşıyan yenilikçi ve yüksek teknolojinin kazanılmasını sağlayacak.
Aktif HETS Projesi ile helikopter platformları başta olmak üzere hava araçlarının alçak irtifa uçuş koşullarında seyir güvenliği artırılacak. Bu güvenlik, helikopterlerin kaza kırımında önemli bir yer tutan telle/engelle çarpışma durumlarına yönelik sesli ve görsel ikazların pilotlara uygun zamanda verilmesini sağlayan milli olarak geliştirilen zararsız bir lazer sistemiyle sağlanacak.
Projenin ilerleyen aşamalarında, helikopterlerde kullanılmakta olan Pasif HETS sistemi ile birlikte çalışabilirlik sağlanarak, yüksek çözünürlük, geniş tarama açısı ve yüksek hassasiyete sahip bütünleşik bir yapı oluşturulması hedefleniyor.
Proje kapsamında, mevcut ve yeni nesil genel maksat helikopterleri başta olmak üzere farklı çeşitteki platformlara entegre edilebilir, düşük güç tüketimi ve düşük ağırlığı olan milli bir sistem geliştirilmesi hedefleniyor.
Bu sistemin geliştirilmesiyle çok çeşitli uygulamalarda kullanılabilecek LIDAR/LADAR altyapısı kazanılmış olacak. Bu altyapıyla gelecekte otonom, makine destekli veya insansız sistemlerde kullanılabilecek sensör çeşitliliğine giden yol açılmış olacak.
Cumhurbaşkanlığı SSB ve Meteksan Savunma arasında daha önce yürütülen Fiber Lazerlerin Geliştirilmesi Projesi kapsamında HETS'te kullanılabilecek lazer alıcı-verici birimi milli imkanlarla geliştirilmişti. Sonrasında Fiber Lazer Alıcı Verisi Sistemi prototipi üretildi.
Prototip sistemle 1 santimetre çapındaki enerji nakil hattı 1 kilometrenin üzerindeki menzilde başarıyla tespit edildi.
Muhabir: Göksel Yıldırım