'Hayde bre koç yiğitler'

EDİRNE(AA) - Edirne'de, ecdat yadigarı yağlı güreşlerin 658'incisi bu yıl 5-7 Temmuz tarihlerinde gerçekleşecek. Cazgırın "Hayde bre koç yiğitler" diye salavatlayacağı pehlivanlar, kürsü yapmak için en iyi mücadeleyi sergileyecek.

Kırkpınar davulcularının güreş havaları; pehlivanları peşreve, güreşseveri de pehlivanların centilmenlik, yiğitlik dolu güreşlerini seyre davet edecek.

Kültürel mirasın edep ve adapla sergilendiği, yağın çayıra karıştığı efsanenin 658. randevusuna sayılı günler kaldı.

Her pehlivanın kürsü yapma hayalini taşıyan "Yağlı güreşlerin olimpiyatı" olarak değerlendirilen, geleneğin bazı değişikliklere rağmen korunduğu Kırkpınar, pehlivanların güreşmek istediği er meydanlarının başında geliyor.

İki binin üzerinde pehlivan, boylarında kürsüde yer almak için giydiği kispetiyle çayıra yine bir kültürün elçileri gibi çıkacak.

Minikten teşvike, tozkoparandan ayağa, desteden başaltına diğer boylarda güreşen her pehlivanın hayali, "çayırın yıldızları" olarak anılan baş boyunda güreşmek. Kırkpınar izleyicisinin sonucunu en çok merak ettiği güreşler ise başpehlivanlık müsabakaları.

Kırkpınar Yağlı Güreşleri'nde bu yıl kural değişikliğine gidildi.

Daha önce başpehlivanlık güreşinde 30 dakika güreşin ardından sonuca gidilmediği takdirde 5 dakika mola veriliyor, daha sonra 10 dakika süren puanlama güreşi ve ardından altın puana geçiliyordu.

Bu yıl mola süresi olmadan, 40 dakika güreşte pehlivanlar birbirine üstünlük sağlayamazsa duraksamaksızın altın puana geçilecek. Bu durumun herkesin merakla beklediği final güreşinin daha aktif geçmesini sağlayacağı görüşü ağırlık kazanıyor.

Başpehlivanlık ödülleri bu yıl arttı. Edirne Belediyesince verilecek ödül, belediye encümenince başpehlivana 51 bin lira, ikinciye 31 bin lira, üçüncüye de 16 bin lira olarak belirlendi.

Geçen yıl başpehlivanlık birincisinin ödülü 46 bin liraydı.

658. Tarihi Kırkpınar Yağlı Güreşleri'nde baş boyunda güreşecek ve başpehlivanlık için favori gösterilen isimler şunlar:

"Uzun pehlivan" Ali Gürbüz, her yılın favori isimlerinden. Önceki yıllarda yaşadığı sakatlık, doping cezası nedeniyle bir süre ayrı kaldığı çayırlarda dönüşünde rakiplerini zorlayan Ali Gürbüz, geçen yıl final yolunda Şaban Yılmaz'ın engeline takılmıştı. Yarı finalde Ankaralı Şaban Yılmaz'a yenilen Ali Gürbüz, hayallerini bu yıla ertelemişti. 2011- 2012 yıllarının başpehlivanı Ali Gürbüz, Kırklareli Kavasoğlu-Şamdancıbaşı Yağlı Güreşleri'ndeki performansını Kırkpınar'a taşırsa zirveye çıkacak isimler arasında yer alıyor.

Er meydanlarının "Geri vitesi olmayan pehlivanı" olarak anılan Antalya Kumlucalı Orhan Okulu, yine favori isimler arasında yer alıyor.

Tarihi Elmalı Yağlı Güreşleri'nde üst üste 6 kez başpehlivan olarak tarihe geçen pehlivan Orhan, Kırkpınar'daki serisini sürdürmek ve altın kemer hedefine ulaşmak için yağlanacak. Kağıthane Yağlı Güreşleri'nde rakiplerine gözdağı veren Orhan Okulu, çayıra çıkacak iddialı pehlivanlardan biri. Orhan Okulu 2015 ve 2018 yılları başpehlivanı oldu.

Geçen yılın "erken finalinde" hemşehrisi Ali Gürbüz'e mağlup olan İsmail Balaban bu yıl Burhaniye'deki ve Bursa Nilüfer Belediyesi Çalı güreşlerinde hırsını, azmini ve başpehlivanlığa susadığını güreşsevere gösterdi. Burhaniye Kızıklı ve Çalı güreşlerindeki başarısıyla başpehlivan olan Balaban, bu başarısının aynısını Kırkpınar'da da göstermek istiyor.

Güreşe başladığı 2006'da kendisini "Sen küçüksün, kimi yenebilirsin ki" diye küçümseyenlere kısa sürede elde ettiği başarılarla cevap veren 'Sarı Fırtına" lakaplı İsmail Balaban'ın da Kırkpınar'da ismi öne çıkıyor. Bugüne kadar baş boyunda güreştiği 5 yılın hepsinde kürsü yapan Antalya'nın sarı fırtınası bu yılda kürsüyü zorlayacak isimler arasında yer alıyor. İsmail Balaban 2013 ve 2017 yılları başpehlivanı oldu.

Er meydanlarında çektiği peşrevle bu konudaki ustalığını gösteren, tribünleri en çok coşturan güreşçilerin başında gelen 644. Tarihi Kırkpınar Yağlı Güreşleri'nin başpehlivanı Şaban Yılmaz, 40 yaş kuralına rağmen yaptığı derece nedeniyle bu yıl er meydanında peşrevleriyle seyirciyi coşturacak. Geçen yıl finale adını yazdıran Şaban Yılmaz, rakibi Orhan Okulu'ya altın puanla yenilmişti. Hırslı yapısıyla bilenen Şaban Yılmaz'ın geçen sene çok yaklaştığı kürsü birinciliğini bu yol zorlayacağa benziyor. Sert el enseleriyle meşhur Şaban Yolmaz 2005 yılı başpehlivanı oldu.

Ustası Bayram Ertan'ın teşvikiyle 15 yaşında Ladik Belediyespor'da güreşe başlayan Fatih Atlı, 2000'de ilk kez çıktığı Kırkpınar çayırında final güreşi yaptı. Fatih Atlı, sonraki yıllarda çeşitli boylardaki başarısıyla başpehlivanlığa kadar yükseldi. Kürsü yapmada başarıda belli bir istikrarı görülmese de güreşteki çevikliği nedeniyle pek çok favori ismin "kemerini yakan" isim olarak öne çıkıyor. Fatih Atlı 2014 yılında başpehlivan olmuştu.

Kırkpınar'da 2009 ve 2010 yıllarının başpehlivanı olarak son yılların altın kemere en yakın isimlerinden Antalyalı atadan güreşçi Mehmet Yeşil Yeşil, son yıllardaki suskunluğunu bozmak için yağlanacak.

Başpehlivan uzun süredir zaman zaman kürsü yapsa da hemşehrilerinin beklentisini karşılamaktan uzak kaldı. Son güreştiği 43. Isparta Uluborlu Yağlı Güreşleri'ndeki güreşiyle göz dolduran Yeşil pehlivan Isparta'daki başpehlivanlığını Edirne'ye taşımak istiyor.

Bu isimlerin dışında "Dadaşların turbosu" Hamza Köseoğlu, Osman Aynur, Hüseyin Gümüşalan, Nedim Gürel, Mustafa Batu, İsmail Erkal, Ünal Karaman, Serhat Balcı, Mustafa Kemal Karaboğa, Serhat Gökmen, İsmail Koç ile bu yıl ilk kez baş boyunda güreşecek Ertuğrul Dağdeviren, Furkan Durmuş Altın, Cengizhan Şimşek, Tanju Gemici de seyir zevki yüksek güreşler sunacak isimler arasında yer alacak.

Ordulu Recep Kara, geçen yıl güreşlerinin 3. tur karşılaşmasında, Ali Gürbüz ile karşılaşmıştı. Saha hakemlerinin kazanan konusunda tereddütte kalması sonucu kule hakemliğinin kararına başvurulmuş, ardından kule hakemleri tekrar tekrar görüntüleri izleyerek galibi Ali Gürbüz olarak açıklamıştı.

Hakemleri eleştirdiği ve kızgınlıkla "Benim için Kırkpınar bitmiştir" şeklinde yaptığı açıklamaya bağlı kalan 2004, 2007, 2008 ve 2016 yıllarının yıldız başpehlivanı Recep Kara, bu yıl güreşmeyeceğini açıkladı. Kara, müsabakaları izlemek için Edirne'ye gelecek.

Muhabir: Salih Baran