Prof. Dr. Rana Altan Yaycıoğlu, gün içerisinde özellikle güneşli havalarda güneş gözlüklerinin mutlaka kullanılması gerektiğini, özellikle yaz aylarında deniz ve havuz yüzeyleri ile kumun UV ışınlarını direkt yansıttığına dikkat çekerek, güneş ışınlarının zararlı etkilerinin kendini hemen göstermediğini ve uzun sürede açığa çıkabileceğini söyledi.
UV nedir, nasıl etkiler?
Yaycıoğlu, dünya yüzeyine gelen mor ötesi ışınlarının yüzde 95’ini UV-A ışınlarının oluşturduğunu ifade ederek, “Genelde tüm sene boyunca aynı şiddette gelen bu ışınlar, UV-B ışınlarına göre daha az etkili olsa da çok daha yoğun olduğu için ciltte yaşlanma, kanser ve gözde bazı katarakt tiplerine sebep olabiliyor. UV-B ışınları ise, dünyanın ekseni güneşe doğru açı yaptığı için özellikle yaz aylarında ve bilhassa sabah 10 ile öğleden sonra 4 arasında daha etkili oluyor. UV ışınlarının göz çevresindeki ciltte lekelenme, incelme, kırışıklık, kanser, göze et yürümesi, katarakt ve sarı nokta hastalığına sebep olabiliyor” dedi.
UV koruması ne kadar olmalı?
Göz Hastalıkları Uzmanı Yaycıoğlu, normalde güneşli, parlak ışıklı ortamlarda göz bebeklerinin göze zararlı ve fazla ışığın girmesine engel olmak amacıyla küçüldüğünü belirterek, “Işık, koyu renk bir camı geçerek geldiğinde ise göz bebeklerimizde bir büyüme oluyor. Bu durumda eğer bizim kullandığımız güneş gözlüğünün UV bloke edici etkisi yeterli değilse istenmeyen, gözümüz için zararlı olan ışınlar gözümüze zarar veriyor. Güneş gözlüğünün gözü koruma özelliğinin rengi veya koyuluğuna değil, camların kalitesi ve UV filtresi bulunmasına bağlı oluyor. UV filtresi, gözlük camının hamurunda bulunur. Gözlük alırken yüzde 100 UV koruması olması gerektiği unutulmamalıdır. Güvenilir olmayan yerlerden ve sokak tezgahlarından güneş gözlüğü alınmaması gerekir” ifadelerini kullandı.
Güneş gözlüğünün çerçevesi de önemli
Gözlük çerçevelerinin yüzün boyutları ile doğru orantılı olması gerektiğini söyleyen Göz Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Rana Altan Yaycıoğlu, “Açık alanda kullanılacak gözlüklerde güneşten korunma amaçlı olarak, geniş ve yan taraftan gelecek ışınları kıracak şekilde yanlara doğru eğimli çerçeveler tercih edilmelidir. Ancak araç kullanırken güneş gözlüğünün çerçeve ve saplarının ince olması, görme alanını kısıtlamaması gerektiği unutulmamalıdır. Çerçevenin ve gözlük camının materyali kullanım amacına uygun olmalı, aynı zamanda emniyetli, konforlu ve fonksiyonel olmalıdır” diye konuştu.
Su sporları için polarize camlar
Su, kum, cam, kar veya asfalt gibi düz yüzeylerden yansıyan ışınların yüzeye dik olarak yansıdığını ve bu yansımanın oluşturduğu parlama genelde çok şiddetli olduğundan gözlerde rahatsızlığa, yorgunluğa ve bazı durumlarda görmede azalmaya bile sebep olduğuna işaret eden Yaycıoğlu, “Polarize lenslerde yatay yerleştirilmiş polarize mikro-kristaller yer alır ve bunlar tüm dikey ışınları bloke ederek bu parlamayı azaltırlar. Ancak polarize lenslerin UV koruması yapmadığı unutulmamalıdır. Polarize camlı gözlükler özellikle su sporları, bisiklet ve araba kullanımı gibi yansıma, parlamaların fazla olduğu durumlar için uygundur” dedi.
Fotokromatik camlar nedir?
Yaycıoğlu, fotokromatik camların farklı ışık şiddetlerine otomatik olarak uyum sağlayan camlar olduğunu söyleyerek, “Bu camlar, parlak aydınlık ortamlarda UV-B ışınlarının etkisi ile kararırken karanlık ortamlarda renkleri açılır. Ancak, bu ışığa uyum sağlama işlemi biraz vakit alır, özellikle soğuk ortamlarda uzun sürebilir. Arabaların ön camları UV-B ışınlarını engellediği için arabaların içinde bu tip camlarda renk değişikliği olmuyor” şeklinde konuştu.
Gradyen camlar araç kullanırken ideal
Göz Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Rana Altan Yaycıoğlu, üstten alta doğru camın renginde açılma olan gradyen gözlük camlarının açık ve güneşli alanlarda üst kısmının koyuluğu ile göz bebeğinde büyümeye yol açtığını ifade ederek, "Fakat aşağıdan gelen ışınları yeterince engelleyemeyeceği için istenen koruma sağlanamayabilir. Ancak, araba kullanırken yukarıdan gelen ışıkları bloke etmesi, bunun yanı sıra alt kısmının renginin açık olması ile aracın kontrol panelini rahat göstermesi nedeniyle kullanışlıdır" dedi.
Gözlük camının rengi ne olmalı?
Prof. Dr. Rana Altan Yaycıoğlu, gözlük camının renginin önemli olduğunu ifade ederek, “Gözlük camının rengini seçerken kullanılacak hava ve amacına dikkat edilmelidir. Renk, gözlüğün kullanılacağı ortama uygun olmalıdır. Gözlük camının rengi, görüntü kalitesini, ışık yoğunluğunu, kontrast algılamayı ve renk algısını bozmayacak şekilde seçilmelidir” diye konuştu.
Yaylacıoğlu, gözlük camlarının renginin seçimini şöyle açıkladı:
“Kahverengi camlar: Günlük kullanıma uygun camlardır. Işığın kalitesini, kontrast ve derinlik hissini artırır. Ancak renklerde bir miktar değişime yol açabilir. Güneşli havalarda ve parlak ışıklı ortamlarda tercih edilebilir. Gri ve yeşil camlar: Renkleri değiştirmeden ışığın şiddetini azaltır. Renk değişikliğine sebep olmadığı için günlük kullanıma uygundur. Bu grubun koyu tonları normalden parlak koşullarda ışık parlamalarını azaltır ve derinlik hissini artırır. Özellikle araba kullanma gibi renkleri görmenin önemli olduğu durumlarda tercih edilmelidir.
Sarı, altın rengi ve amber: Kontrastta ve derinlik hissinde belirgin artış sağlar ancak parlak ışıklardan koruyucu özellikleri düşüktür. Mevcut ışığı artırdığı için orta ve hafif ışık koşullarında en kullanışlıdırlar. Kontrastı da arttırması sebebi ile sisli bulutlu havalarda kar sporları için idealdir.
Pembe ve kırmızı camlar: Az ışıklı ortamlarda netliği ve kontrastı arttırır, uzun süre kullanıldığında göz yorgunluğunu azaltır.
Mavi ve mor camlar: Özellikle kozmetik amaçlıdır, ancak bir dereceye kadar kamaşmayı azaltır, konturları belirginleştirir. Renk algısını artırır.
Aynalar ve kaplamalar: Bazı camların dışına kaplanan ışığı yansıtan filmlerdir. Parlak ışıklara karşı çok hassas olan kişilerde tercih edilir. Üzerine düşen ışının çoğunu yansıttığı için parlamaları azaltır. Aynalı kaplamalar cisimleri olduğundan daha koyu gösterdiği için daha açık renkte camlara uygulanırlar.”
Kaynak: IHA
dikGAZETE.com