KİŞİNEV (AA) - Başbakan Binali Yıldırım, Moldova-Türkiye İş Forumu'nda yaptığı konuşmada, iki dost ülkenin iş çevrelerinin bir araya geldiği toplantının hayırlı olmasını diledi.
Geçen yıl temmuz ayında Türk demokrasisinin karşı karşıya kaldığı alçak girişimin milletin gösterdiği büyük cesaret ve fedakarlık sayesinde akim kaldığını ifade eden Yıldırım, bu direnişin tarihte hak ettiği yeri şimdiden aldığını belirtti. Yıldırım, Türkiye'nin sağlam temellere dayanan güçlü ekonomisin bu darbe girişimi nedeniyle tarihin en zor sınamalarıyla karşı karşıya kaldığını, Türk ekonomisinin sağlamlığını bir kez daha gösterdiğini söyledi.
Darbe girişiminin büyük çaplı yatırım ve projelerin durmasını engelleyemediğine dikkati çeken Yıldırım, geçen yıl birçok mega projeyi hayata geçirdiklerini, yeni projelerin temellerini attıklarını, dünyanın en büyük havalimanının ilk bölümünü 2018'de açacaklarını dile getirdi.
Türkiye ekonomisinin geçmişten bugüne kadar değerlendirilmesi yapıldığında 2002'den sonra hükümetlerin gerçekleştirdiği büyük atılımın pek çok gelişen ülkeye ilham kaynağı olduğunu anlatan Yıldırım, sözlerini şöyle sürdürdü:
"2002 yılında 230 milyar dolar milli gelirimiz, 2016 yılında 850 milyar dolara çıkarken, kişi başı gelirde 3 bin 500 dolardan 10 bin dolar seviyesinin üzerine çıkmıştır. Son 15 yıldaki dönemde ihracatımız beşe katladık ve hedef olarak 500 milyar dolar ihracat rakamını belirledik. Cumhuriyet'in 100. yılına yaklaşırken 2023 yılında gayri safi yurtiçi hasılamızı 2 trilyon dolara ulaştırmak ve kişi başı milli geliri de 25 bin doların üzerine çıkarak dünyanın sayılı ülkeleri arasında yerimizi almayı hedefliyoruz. Bu hedeflerin gerçekleştirilmesinden zerre kadar şüphemiz yok. Çünkü hedefleri gerçekleştirmek için iki şey ihtiyacımız var. Güven ve istikrar olursa yapamayacağınız hiçbir şey yok. İrade varsa çözüm de var."
Yıldırım, son 15 yılda Türkiye'nin bir yandan altyapı yatırımlarını yaparken bir yandan da dünyanın her tarafında ekonomik ilişkilerini geliştirmek bakımından ciddi atılımlar yaptığını aktardı.
Başbakan Yıldırım, bunları yaparken Dış Ekonomik İlişkiler Kurulu aracılığıyla iş adamlarının önünü açacak tedbirleri aldıklarını, iş yapabilecekleri imkanları hazırlamaya çalıştıklarını söyledi.
Moldova'nın 25 yıllık bağımsızlık dönemi içinde çok önemli gelişmeler kaydettiğini gördüklerinin altını çizen Yıldırım, şunları söyledi:
"Doğrusu dünyada durgunluk devam ederken Moldova'nın geçen yıl itibarıyla yüzde 4 oranında büyümeyi başarabilmiş olması takdire şayandır. Bu sene de aynı iddialı hedefi takip etmeleri çok önemlidir. Türkiye büyüme konusunda geçtiğimiz 15 yıl içinde yüzde 6’ya yakın bir büyümeyi gerçekleştirmiş. Türkiye, en zor şartları yaşadığımız 2016'da bile yüzde 3 civarında dünya ortalamasının neredeyse iki katı bir büyümeyi başarabilmiştir. Bunları yeterli görmüyoruz, daha fazlasını yapma imkanımız var. Biz ülkeyi yönetenlere düşen görev sizin önünüzdeki engelleri kaldırmaktır. İş yapmayı kolaylaştıracak, bürokrasiyi azaltacak ve hızı artıracak tedbirleri aldığımız zaman artık gerisi, sizlere, iş alemine düşüyor. Bugün yapılan toplantıların, bu ikili üst düzey ziyaretlerin amacı da bu konularda yol almaktır."
"Taşımacılık ticaret değil"Başbakan Yıldırım, iki ülke arasındaki ticari ilişkilerin geliştirilmesi konusunda yapılması gerekenleri şöyle aktardı:
"Taşımacılık ticaret değildir, iki ülke arasındaki ticaretin geliştirilmesi için bir araçtır. Dolayısıyla taşınan yüklerden, kamyonlardan o, bu ad altında paralar almakla bir ülkenin ticareti büyümez aksine ticaretin büyümesi geciktirilmiş, engellenmiş olur. O bakımdan araçları ortadan kaldırıp ticareti büyütmek gerekiyor. Ticaret büyüyünce vergi doğacak, vergi olunca devletin gelirleri artacak, devletin gelirleri artınca da halkın ihtiyacı olan hizmetler çok daha başarılı şekilde yapılmış olacak. Artık bilişim çağındayız, bazı bürokratik, tekrar eden işlemlerden vazgeçmemiz gerekiyor. Ortak havuzdan bilgileri kullanmak suretiyle bir kurumun ihtiyacı olan bilgiyi, başka kurum da aynı kaynaktan kullanabilmelidir. Bunlar hem zaman hem para tasarrufudur hem de iş aleminin cesaretini artıracak önemli tedbirlerdir."
"Uzun vadeli yatırımlar için Türkiye'de büyük imkanlar var"Türkiye ile Moldova arasındaki ikili ticaretin orta vadede 1 milyar doların üzerine çıkarılmasının abartılı bir hedef olmadığını söyleyen Yıldırım, bunun için biraz daha gayret etmek gerektiğini belirtti.
Ticaret ve karşılıklı yatırımın yalnızca bir ülke için geçerli olmadığını vurgulayan Yıldırım, şöyle konuştu:
"Moldovalı iş adamlarımızın da pekala Türkiye'de yatırım yapacakları birçok alan olduğunu düşünüyoruz. Ticaret bakımından, yeni iş yerleri açmak bakımından kalıcı, uzun vadeli yatırımlar yapmak bakımından Türkiye'de büyük imkanlar olduğunu ifade etmek isterim. Biz de iş yapmayı kolaylaştıran, yatırım ortamını iyileştiren ve iş yapacaklara, uzun vadeli yatırım yapacaklara son aylarda çok cazip ve önemli teşvikler sağladığımızı özellikle belirtmek isterim. Stratejik alanlarda yatırım yapanlara tamamen isteğe göre teşvik sisteminin yürürlüğe girdiğini de ifade etmek isterim. Burada yatırım yapan iş adamlarımızın da yaptığı işlerden doğrusu iyi ünü olduğunu ve iyi iz bıraktığını görmekten mutlu oldum."
Türk iş adamlarının Moldova'da yaptığı yatırımların tutarının 300 milyon dolar olduğunu bildiren Yıldırım, bu rakamın yeterli olmadığını, daha fazlasını yapacak imkan ve potansiyelin olduğunu vurguladı.
Türk yatırımcıların, ülkenin ve özellikle başkent Kişinev'in çehresini değiştiren projelere yönelmelerinden duyduğu memnuniyeti de ifade eden Yıldırım, "Alışveriş merkeziyle, hastanelerle, otellerle ve diğer altyapı yatırımlarıyla burada iş adamlarımızın imzasını görmek doğrusu bizim için gurur verici bir durumdur." dedi.
"Türk hükümetinin destek ve yardımlarını biliyoruz"
Moldova Başbakanı Pavel Filip, iki ülke arasındaki ekonomik ilişkilerin yüksek seviyede olduğunu söyledi.
Moldova ve Türkiye arasında geçen yıl imzalanan serbest ticaret anlaşması başta olmak üzere yatırımlarla ilgili diğer anlaşmaların ekonomik ilişkileri daha da ileri seviyeye taşıyacağını vurgulayan Filip, "İki ülke arasındaki iş birliğinin gelişmesi bizim için önemlidir. Sadece ticaret hacmin artışı değil, aynı zamanda karşılıklı tecrübe paylaşımı iş çevrelerinin birbiriyle bilgi paylaşımı önemlidir. Bu alanda biz Türk hükümetinin destek ve yardımlarını biliyoruz. Bu destekler sonucunda ekonomik durum gelişiyor ve vatandaşlarımıza önemli destek sağlanıyor.” diye konuştu.
Moldova hükümetinin yenilikçi olduğunu dile getiren Filip, şunları kaydetti:
"Şu anda Moldova’daki ekonomik durum gelişmektedir. Geçen yıl yüzde 4 ekonomik büyüme sağladık. Bu yıl için bizim tahminlerimiz daha da yüksek rakamlar olacaktır. Bunun için daha önce hiç yapılmayan çalışmalar yaptık. Yatırımları çekici hale getirmek için yeni moratoryumlar yapıldı. Sürekli iş çevrelerini denetlemelerle boğmamak için yeni kanunlar kabul edildi ve bu sayede 67 denetleme kurumundan sadece 16’sı kaldı. Sadece bu bile iş çevrelerini rahatlattı.”
Moldova’da 8 bin kişinin çalıştığı 7 serbest bölge bulunduğunu ve bu bölgelere toplam 300 milyon dolar yatırım yapıldığını ifade eden Filip, özellikle otomotiv sanayi alanında Türk firmalarının bu imkanı kullanmasını istediklerini söyledi. Ülkede devlet kurumları ve şirketlerin özelleştirme sürecinin sürdürüldüğünü dile getiren Filip, telekom, elektrik dağıtım alanlarında yapılacak özelleştirmelere Türk işadamlarının ilgisini beklediğini bildirdi.
Muhabir: Mümin Altaş,Sinan Uslu,İlkay Guder,Ali Cura