İSTANBUL Japon kredi derecelendirme kuruluşu Japan Credit Rating (JCR) Eurasia Başkanı Orhan Ökmen, Moody's'in not indirim kararından sonra Türkiye'nin yatırım yapılabilir ülke konumunu kaybettiği şeklindeki değerlendirmelerin doğru olmadığını belirterek, "Türkiye hala yatırım yapılabilir ülke konumundadır." dedi.
Ökmen, "yüksek boyutlu dış finansman yükümlülüklerine yönelik risklerin artması", "daha önce destekleyici olan borçlanma temelinde özellikle de büyümenin zayıflaması" ve "kurumsal güçlerin zayıflamasının" Moody's'in Türkiye'nin not indirim kararında gerekçe olarak gösterildiğini kaydetti.
Türkiye'nin dış finansman yükümlülüklerinde yüksek risklilik halinin devam ettiğine, ancak geçmişe göre ilave bir bozulma halinin henüz oluşmadığına dikkati çeken Ökmen, büyümenin zayıflamasının söz konusu olduğunu, ancak demografik ve ekonomik çeşitlilikteki pozitif avantajların devam etmesinin ekonomik istikrarın daha fazla bozulmasını şimdilik engellediğini söyledi.
Ökmen, "Dolayısıyla ilk 2 gerekçe ile bizim görüşlerimiz tam olarak örtüşmüyor. Ancak son gerekçe olan kurumsal güçlerin zayıflama haline yönelik tespitlerle mutabıkız." dedi.
Bir ülkenin notunun, o ülkenin döviz yaratma kapasitesinin birebir yansıması, döviz yaratma kapasitesinin ise o ülkenin esneklik ve yapısal istikrarıyla ilişkili olduğunu belirten Ökmen, Türkiye'nin esnekliğini finansal istikrar, parasal istikrar ve dış istikrarın belirlediğini söyledi.
- "Ülkenin döviz likiditesi olası şoklara dayanıklı ve yeterli haldedir"
Orhan Ökmen, uluslararası likidite ve uluslararası yatırım pozisyonları yönünden Türkiye'nin finansal istikrarının devam ettiğini vurgulayarak, sözlerini şöyle sürdürdü:
"Fonlara erişim kolaylığı da devam etmektedir. Devlet borç yükü, faiz yükü oldukça makul düzeylerdedir. Dolaysıyla finansal istikrar açısından Türkiye istikrarı devam etmektedir. Her ne kadar Merkez Bankası kararlarının kredibilitesi hakkında soru işaretleri belirmiş olsa ve yine sermaye piyasalarındaki genişleme süreci tersine dönmüş olsa da makro düzeyde aktarım mekanizmalarının sağlıklı hali etkili bir şekilde devam etmektedir. Dış istikrar açısından ise özel sektörün borç/varlık dengesi ve ödemeler dengesi hala riskli seviyelerdedir. Ancak ülkenin döviz likiditesi olası şoklara dayanıklı ve yeterli haldedir. Dolaysıyla esneklik yönünden Türkiye'nin döviz üretme gücü devam etmektedir."
- "Reyting kuruluşlarının piyasalar tarafından az ya da çok bilinmeleri bir kriter değildir"
JCR Eurasia Başkanı Ökmen, Moody's'in not indirim kararından sonra Türkiye'nin yatırım yapılabilir ülke konumunu kaybettiği şeklindeki değerlendirmelerin doğru olmadığını, Türkiye'nin hala yatırım yapılabilir ülke konumunda bulunduğunu söyledi.
Kural ve mevzuat açısından bir ülkenin yatırım yapılabilir ülke kabul edilmesi için en az 2 uluslararası reyting kuruluşundan yatırım yapılabilir notu alması gerektiğini hatırlatan Ökmen, şunları kaydetti:
"Bu reyting kuruluşlarının piyasalar tarafından az bilinmeleri ya da çok bilinmeleri bir kriter değildir. Temel kriter, bu kuruluşların Nationally Recognized Statistical Rating Organizations (NRSROs) olmalarıdır. Örneğin, Kasım 2012'de İspanya'da en büyük 3 reyting kuruluşunun aksine sadece daha az bilinen DBRS yatırım yapılabilir not vermişti. Avrupa Merkez Bankası (ECB), İspanya'yı yatırım yapılabilir kabul etmişti. Nisan 2016'da Portekiz'de de aynı durum olmuştu.
Bir reyting kuruluşunun uluslararası olmasının koşulu ise ABD'de Securities and Exchange Commission (SEC) tarafından o kuruluşun NRSROs olarak kabul edilmesidir. Şu anda SEC tarafından NRSROs olarak kabul edilen 10 tane kuruluş vardır. Bu kuruluşlar; AMB, DBRS, EJR, Fitch, HR, JCR, KBRA, Moody’s, Morningstar ve S&P. Şu anda bu kuruluşlar içerisinde Türkiye’ye yatırım yapılabilir notu veren hala 2 kuruluş bulunmaktadır. Bunlardan birisi Fitch, diğeri JCR'dır. Dolayısıyla Türkiye yatırım yapılabilir ülke konumunu hala korumaktadır. Piyasaların yanlış yönlendirilmesinin ve piyasa bozulmalarının önüne geçilmesi için Türkiye'deki bu yanlış kanının düzeltilmesi lazım."