?>

Etriyenin doğru açıyla bağlanmaması binalarda yıkıma yol açabiliyor

Betonarme yapılarda kolon ve kirişleri saran, inşaat çeliğinin bükülmesiyle elde edilen etriyenin 135 derecelik açıyla bükülmeden bağlanması halinde taşıyıcı sistemlerde kırılmaya ve binalarda yıkıma yol açabileceği uyarısında bulunuldu

Analiz/Röportaj/Dizi/Tefrika - 2 yıl önce

Adana

İnşaat Mühendisleri Odası Adana Şube Başkanı Hasan Aksungur, betonarme yapılarda kolon ve kirişleri saran, inşaat çeliğinin bükülmesiyle elde edilen etriyenin 135 derecelik açıyla bükülmeden bağlanması halinde taşıyıcı sistemlerde kırılmaya ve binalarda yıkıma yol açabileceği uyarısında bulundu.

Aksungur, 6 Şubat'ta meydana gelen Kahramanmaraş merkezli 7,7 ve 7,6 büyüklüğündeki depremlerde yıkılan binaların ardından gündeme gelen etriyelerle ilgili açıklamada bulundu.

Etriyenin, beton ve demir kullanılan yapılarda beton kısmın basınca, demir aksamın da çekme gerilmesine karşı dayanıklılığı sağladığını anlatan Aksungur, bu iki unsurun birleşmesiyle oluşan yapıya "betonerme yapı" denildiğini belirtti.

Aksungur, binanın demir donatı miktarının, bina yüksekliğine, enine, boyuna, kat yüksekliğine göre projelendirilip hesaplanan kolon ve kirişlere göre belirlendiğini, demir donatıda, demirin çapından yerleştirme sıklığına, bağlanma özelliğine kadar birçok unsurun önem taşıdığını vurguladı.

Binalarda inşaat demiri olarak adlandırılan kolon ve kirişlerdeki demirlerin bulunması kadar bunları bağlayan etriye denilen çelik yapının da önemli olduğuna dikkati çeken Aksungur, "Etriye, düşey kolon veya yatay kirişlerdeki demirlerin çevresine sarılan ve onları bir arada betonun içinde tutan, olası bir sıkışma, basınç veya değişik bir yük gelmesi durumunda o demirlerin betonunun içinden çıkmasını engelleyen çelik aparatlardır. Son derece de önemlidir. Etriyesiz bir kolon, kiriş düşünülemez." dedi.

Fotoğraf: Bekir Ömer Fansa/AA

Etriyenin özellikleri

Aksungur, etriyede kullanılan çeliğin çapından, kolon veya kirişte kullanılan miktarına ve demiri saracak kısımdaki bükülme açısına kadar dikkat edilmesi gereken birçok özellik olduğunu belirtti.

Köprü, viyadük gibi yapıların dışında binalarda kullanılan etriye çeliğin çapının 8-12 milimetre arasında değiştiğini ifade eden Aksungur, şöyle konuştu:

"Kirişlerin ve kolonların birbirleri ile birleşmeye yaklaştığı ortalama 50 santimetrelik bölgelerine 'sarma bölgeleri' denir. Bu bölgeler, etriye sıklaştırma bölgeleri olarak geçer. Bu bölgelere yaklaşıldıkça etriyelerin döşeme sıklığı arttırılır. Bu bölgeler binanın düğüm noktalarıdır. En çok yükün, momentin geldiği, zorlanacak noktalar olduğu için etriye buralarda sıklaştırılır ve hayati önemdedir."

Etriye bükülme açısının önemi

Hasan Aksungur, etriyenin, kolonun boyutuna göre içindeki demiri sarmalayacak şekilde ölçülendirildiğini dile getirdi.

Etriyenin her iki ucunun belirli bir açıyla bükülmesinin işlevini yerine getirmesini etkilediğini ve 135 derecede bükülmesi gerektiğini vurgulayarak, şöyle konuştu:

"Çelik düz haldeyken 180 derece olarak düşünürsek etriye hazırlamak için her iki ucun da dışarda kalan açısı 135 derece oluncaya kadar bükülmelidir. Bu bükülen iki kısmın oluşturduğu köşeden kolondaki ve kirişteki demir geçer. Bunlar, buralara bağlanırlar.

Kanca haline gelip betonun içinde kaldıkları için içsel sürtünme şeklinde tarif edebileceğimiz bir mukavemet yaratırlar. Kanca şekline geldiği için düşey demir, bunun içinden zor sıyrılır. Sıyrılması için çok büyük yükler gelmesi gerekir. Ya da yanlış montajlanmıştır.

Eğer etriye 135 derece açıyla bükülmemişse kolondaki demir, kanca kısmından sıyrılıp dışarı çıkar, kolonu ve kirişi patlatır, kırar. Etriyenin bütün esprisi bu kancalardır."

"Etriyenin doğru açıyla bükülmemesi işçilikten kaçınmadır"

Aksungur, etriyenin hazırlanması ve döşenmesi kadar buradaki işçiliğin de önemli olduğunu ifade etti.

Genelde daha kısa sürede daha fazla iş yapmak isteyenlerin yeterli etriye koymama veya 135 dereceyle bükümünü yapmadan koyma yoluna gidebildiklerini aktaran Aksungur, "135 derece bükerse, bunu yerine monte ederken çok zorlanacaktır. Sırf oradaki 3-5 dakikadan çalmak için bu ucu böyle açık bırakılır nispeten. Sırf işçilik olayıdır. Yoksa demirden çalmak, eksik demir kullanmak gibi olay değildir." dedi.

Aksungur, bir bütün olan inşaatlarda en önemli parçalardan etriyelerin uygun şartları taşısa bile diğer unsurların eksikliği halinde bunun da öneminin kalmayacağını belirten Aksungur, şunları kaydetti:

"Diğer unsurlar kontrol altında imal edilmemişse etriyelerin uygunluğu çok fazla anlam ifade etmez ama etriyeler her tarafta yerinde değilse, eksik veya usulsüz montaj ya da kancalarının yanlış olması halinde depremde ya da normal şartlarda çok sıkıntı yaratır.

Etriyenin projesine uygun çapı, kancalarının doğru bükülmüş olması, uygun montajı, kolon ve kirişlere yaklaştıkça olması gereken sıklaştırma bölgelerinde mutlak sıklıkla uygulanması, onun can alıcı noktasıdır."

Kaynak: AA

.

dikGAZETE.com

Haftanın Öne Çıkanları

Depremzedelerin Hatay sevgisi duvar yazılarında

2023-03-15 11:47 - Magazin

Hatay'ın ilk ve tek Cumhurbaşkanı Sökmen'in 21 akrabası depremde hayatını kaybetti

2023-03-09 15:57 - Gündem

ABD-Türkiye İş Forumu düzenlendi

2023-03-13 20:17 - Ekonomi

Twitter Dosyaları ifşaatlarını yayınlayan gazeteciler, ABD Kongresinde savunma yaptı

2023-03-10 09:23 - Medya

Bakan Karaismailoğlu, deprem bölgesinde ziyaretlerde bulundu

2023-03-08 19:33 - Gündem

Depremzede sağlık çalışanları afet bölgesinde mesaisini sürdürüyor

2023-03-14 12:47 - Sağlık

Konsoluyla kurduğu oyun çadırında depremzede çocukları eğlendiriyor

2023-03-11 14:58 - Magazin

Cumhurbaşkanı Erdoğan, Hatay Samandağ'da konuştu -CANLI-

2023-03-12 18:53 - Gündem

Hatay'a getirilen portatif konteynerler hem taşımada hem de kurulumda avantaj sağlıyor

2023-03-11 15:48 - Gündem

Bakan Yanık, Osmaniye Ticaret ve Sanayi Odası'nı ziyaret etti: Hızlıca inşa aşamasına geçeceğiz

2023-03-09 15:47 - Siyaset

İlgili Haberler

Gazze'nin kuzeyindeki 'son kale' Kemal Advan Hastanesi, İsrail saldırılarına direniyor

17:48 - Analiz/Röportaj/Dizi/Tefrika

Suriye'de 14 yıl sonra köyüne kavuşan Türkmen Semir Akça, harap evini mayınlarla çevrili buldu

13:42 - Analiz/Röportaj/Dizi/Tefrika

İngiliz araştırmacılar, modern insanın Avrupa'ya sanılandan daha önce geldiğini ortaya koydu

19:08 - Analiz/Röportaj/Dizi/Tefrika

Suriye'de devrilen rejimin zindanlarından çıkamayan Türkmenlerin akıbeti belirsiz

14:08 - Analiz/Röportaj/Dizi/Tefrika

Putin'in 2024 değerlendirmesi: Rusya'nın küresel pozisyonu

10:12 - Analiz/Röportaj/Dizi/Tefrika

Günün Manşetleri

İsrail'in Gazze'de sivilleri hedef aldığı saldırılarda en az 5 kişi öldü

09:18 - Dünya

"Çengel-13" operasyonlarında 10 bin 600 litre sahte alkol ele geçirildi

08:58 - Gündem

Panama Devlet Başkanı Mulino: Panama Kanalı Panama'ya ait ve öyle kalacak

08:52 - Dünya

Mersin'deki "Zincir" operasyonunda 91 şüpheli tutuklandı

08:48 - Gündem

Mozambik'te Chido Kasırgası'nda hayatını kaybedenlerin sayısı 94'e yükseldi

08:42 - Dünya