Erdoğan’dan Türk devletlerine ‘yerli para’ teklifi

Türk Dili Konuşan Ülkeler İşbirliği Konseyi devlet başkanlarını bir araya getiren Türk Konseyi 6. Zirvesi Kırgızistan’ın Issık Göl bölgesine bağlı Çolpan-ata kentinde başladı. Kırgızistan’da Türk Konseyi 6. Devlet Başkanları Zirvesi’nde konuşan Cumhurbaşkanı Erdoğan, “Uluslararası ticaretin dolara olan bağımlılığı, artık karşımıza bir engel olarak çıkmaya başladı. Kendi para birimlerimizle ticaret yapılması seçeneği üzerinde yoğunlaşmayı öneriyoruz” dedi.

Erdoğan Türkiye-Kırgızistan stratejik ortaklığının önemine işaret ederek, “Stratejik ortaklık seviyesine yükseldik, buna rağmen 15 Temmuz hain darbe girişiminin ardından, hiç arzu etmediğimiz halde iş birliğimizde kısmi bir duraklama yaşandı. Biz ilişkilerimizin tekrar olması gereken düzeye çıkartılması için elimizden geleni yapmaya hazırız. Özellikle strateji askeri siyasi ekonomik tüm bu alanlarda atmamız gereken çok önemli adımlarımız var. Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi 2027-2028 geçici üyeliği seçimlerinde Kırgızistan’ı destekleyeceğimizi açıklamaktan mutluluk duyarım. Kıbrıs Parlamentosunda bir Kırgız-Türk Dostluk Grubu oluşturulmasını memnuniyetle karşılıyorum. Biz de yeni dönemde dostluk grubumuzu en kısa sürede oluşturacağız. Başta Sayın Meclis Başkanı Cumebekov olmak üzere Kırgız parlamenterlerin Türk milletvekilleriyle sık sık bir araya gelmelerini destekliyoruz” ifadelerini kullandı.

İki kardeş ülke arasındaki ticaret seviyesinin gereğinden az olduğuna dikkat çeken Erdoğan, “Değerli dostlar ikili ticaret hacmimiz, ülkelerimizin potansiyellerinin gerisindedir. Yıllık ticaret hacmimizi en kısa sürede 1 milyar dolar seviyesine çıkarma hedefine bizler bağlıyız. Sizden ricam, iş adamlarımıza, Kırgızistan’a yatırım yapmaları konusunda gerekli desteğin verilmesi teşviklerin sağlanması ve onların korunması olacaktır. Yarın inşallah değerli kardeşimle birlikte iştirak edeceğimiz iş formunda bu hususlarda güçlü mesajlar vereceğim. Ayrıca havayolu şirketlerimizin frekanslarının arttırılması talepleri konusunda desteğinizi bekliyorum. Havayolu ile ilgili olarak ayrıca değerli kardeşimle orada konuştuk, Türkiye’de havaalanlarının yapımında bizler özellikle yap işlet sistemiyle çok ciddi kazanım elde ettik. Bu konuyla ilgili de inşallah Kırgızistan’a her türlü desteği vermeye bizler hazırız ve gerek altyapı yatırımı gerekse işletme anlayışı noktasında yap-işlet-devret konusunda yarın burada olacak iş adamlarından rol almak isteyenler olabilecektir. Bu Kırgız milli bütçesine yük olmadan böylece çözüm sizleri rahatlatacaktır” diye konuştu.

Erdoğan iki ülke arasında organize edilen etkinlik ve çalışmalara yenilerinin eklenmesini söyleyerek, “Karma Ekonomik Komisyon, Kara Ulaştırması Karma Komisyonu ve Sivil Havacılık Müzakereleri toplantılarını vakit kaybetmeden gerçekleştirelim. Yunus Emre Türk Kültür Merkezini Bişkek’te en kısa süre içerisinde açabilmemiz için ilgili Bakanlıklarımız süratle çalışmalıdırlar, nitekim az önce değerli kardeşim yer tahsisi noktasındaki çalışmaların olduğunu ve bizim arkadaşlarımızın da bu belirlenen yerde gerek Yunus Emre Türk Kültür Merkezinin inşası gerek TİKA ile ilgili yapılacak yer konusu, bunları orada inşa etmek suretiyle gerçekten Türk mimarisiyle orada bu adımın atılması Büyükelçilik noktasında bizleri rahatlatacaktır. Tabi bu kapsamda Bişkek’te tarafımıza tahsis edilen bu arazilerin durumlarını da Büyükelçiliğimiz tarafından süratle takibi Sayın Başkanın da gibi bu konuda herhangi bir şey söz konusu değil, hemen adımları atmamız lazım. Bu konudaki başvurumuza süratle bu cevabın verilmiş olması Maarif Vakfı’nın aynı şekilde yapılacak olması da işimizi ciddi manada kolaylaşacak, Türkiye-Kırgızistan ilişkileri hız kazanacaktır” dedi.

Erdoğan, sözlerini şöyle sürdürdü: “Özetle söylemek gerekirse Kırgızistan’la ilişkilerimizi siyasi, ekonomik, ticari ve kültürel alanlarda derinleştirmek arzusundayız. Bu çerçevede gerek ekonomik yatırımlarımıza ağırlık vermeyi gerek kalkınma yatırımlarımızın coğrafi dağılımını tüm ülkeye yaymayı ön görüyoruz. Sağlıkla ilgili konuda ise en ufak bir sıkıntı söz konusu değil bu konuda da Kırgız kardeşlerimizin Türkiye’deki tedavisiyle ilgili bizler desteğimizi vermeye devam edeceğiz. 3’üncü dünya göçebe oyunlarının ve 3 Eylül’de gerçekleştirdiğimiz Türk Konseyi 6’ncı Zirvesi’nin hayırlara vesile olmasını diliyorum. Sayın Bakanlarımıza görev alanlarına giren konularla ilgili olarak söz vermeden önce özellikle FETÖ konusu olmak üzere ikili ilişkilerimizin geldiği noktayı Sayın Cumhurbaşkanı Ceenbekov kardeşimle samimi şekilde ele aldık. FETÖ’nün Kırgızistan’da hâlâ mevcudiyetini sürdürüyor olması, gelecekle ilgili bizim 15 Temmuz’da yaşadığımız sıkıntıyı Kırgızistan yaşamasın istiyoruz. FETÖ konusunu gündemimizden çıkararak olumlu gündeme ulaşmamız iki tarafın da yararına olacaktır. Bugüne kadar olduğu gibi, bugünden sora da Kırgızistan’a ekonomi, eğitim, kültür ve kalkınma yardımları gibi konularda Kırgızistan’a her türlü desteğimizi inşallah sürdüreceğiz ve bütünüyle hep birlikte daha çok çalışmamızın gereğine inanıyorum.”

Kaynak: IHA