Anayasa Mahkemesi (AYM), duruşmaya bizzat katılma talebi reddedilerek cezaevinden Ses ve Görüntü Bilişim Sistemi (SEGBİS) aracılığıyla bağlantı kurulmaya çalışılmasında, sanığın "duruşmada hazır bulunma hakkı"nın ihlal edildiğine hükmetti.
Yüksek Mahkemenin Resmi Gazete'de yayımlanan kararına göre, "terör örgütüne üye olma" suçundan tutuklanan bir kişi, Van 2. Ağır Ceza Mahkemesinde hakkında açılan davanın ilk celsesine katıldı.
Daha sonra sanık, Van'daki cezaevinden güvenlik gerekçesiyle Ankara Sincan Kapalı Ceza İnfaz Kurumuna sevk edildi.
Sanığın, hakkındaki davada mütalaanın sunulduğu celseye Ses ve Görüntü Bilişim Sistemi (SEGBİS) aracılığıyla katılmayı reddetmesi üzerine davaya tutuklu sanığın yokluğunda devam edildi.
Davanın karara bağlandığı 12 Mayıs 2016'daki son celsede de sanık, SEGBİS aracılığıyla davaya katılmayı kabul etmedi, mahkeme salonunda bulunmayı istedi.
Mahkeme, sanığın savunmasının esaslı bölümünü oluşturan sorgusunun birinci celsede mahkeme huzurunda yapıldığı, yargılamanın gerçekleştirildiği Van ve çevresinde meydana gelen terör olayları nedeniyle sanığın ve kamu görevlilerinin güvenliğinin tehlikeye düşmesi ihtimali bulunduğundan tutuklunun Ankara'daki cezaevinden video konferans aracılığıyla savunmasının alınmasının mevzuata uygun olduğu gerekçesiyle "duruşmada bizzat bulunma" talebini reddetti.
Sanık, yokluğunda yapılan karar duruşmasında 8 yıl 9 ay hapis cezasına çarptırıldı.
Hakkındaki karar Yargıtay tarafından da onanan sanık, Anayasa Mahkemesine bireysel başvuruda bulundu.
Yüksek Mahkeme, oy çokluğuyla, adil yargılanma hakkı kapsamındaki "duruşmada hazır bulunma hakkı"nın ihlal edildiğine, ihlalin sonuçlarının ortadan kaldırılması için yeniden yargılama yapılmak üzere kararın Van 2. Ağır Ceza Mahkemesine gönderilmesine hükmetti.
KarardanBaşvurucunun ısrarla bizzat duruşmalara katılmak istediği aktarılan kararda, SEGBİS yoluyla duruşmaya katılımın sağlanmak istenmesinin amacının, mahkemenin bulunduğu il ve çevresinde meydana gelen terör olayları nedeniyle duruşma salonuna transfer sırasında başvurucunun ve görevlilerin güvenliği açısından zorluk yaşanmaması, makul sürede yargılama yapılması olduğu hatırlatıldı.
Kararda, "başvurucunun transferinin güvenlik sorunu oluşturabileceği kaygısı, yargılamanın uzun sürmemesi gibi meşru amaçlara ağırlık verilerek duruşmada hazır bulunma hakkına sınırlama getirilmesi" anlaşılabilir durum olarak nitelendirildi.
Terör örgütü üyeliği gibi nitelikli bir suçtan yargılanan başvurucunun yargılama sürerken ceza infaz kurumunun kapasitesinin aşılması, güvenlik gibi nedenlerle sanığın mahkemenin yargı çevresi dışındaki bir cezaevine sevk edildiği hatırlatılan kararda, "Yargı organları ile ceza infaz kurumu idaresinin başvurucunun duruşmada hazır bulunma hakkının gerekliliklerinin sağlanmasına uygun şekilde planlama yaptığına dair bir veriye ulaşılamamıştır. Somut olayda ilk derece mahkemesi başvurucunun duruşmada hazır bulunma talebini genel olarak bir güvenlik sorununun varlığına işaret ederek reddetmiş, duruşmaya katılması yönünde çaba içine girmemiştir." görüşüne yer verildi.
Mahkemenin esas hakkındaki mütalaanın okunduğu, başvurucu hakkında hüküm verilen oturumlara katılma taleplerinin reddedildiği anımsatılan kararda, şunlar kaydedildi:
"İlk derece mahkemesinin güvenlik gerekçesi makul görülmekle birlikte örneğin duruşmanın daha uygun başka bir günde yapılabilmesi önünde herhangi bir engel olup olmadığı araştırılmamıştır. Başvurucunun duruşmaya katılmasını mümkün kılmayan olaya özgü koşulların varlığı gösterilmemiş ve yeni bir duruşma günü verilmesi dahil başka alternatiflerin de sonuçsuz kaldığı ortaya konulmamıştır."
Derece mahkemelerince diğer alternatifler değerlendirilmeden ve olaya özgü somut gerekçeler sunulmadan doğrudan başvurucunun duruşmada hazır bulunma talebinin reddedilmesinin, en uygun aracın seçilmemesi sebebiyle müdahalenin gerekli olmadığı sonucuna yol açtığı ifade edilen kararda, Anayasa'nın 36. maddesinde güvence altına alınan adil yargılanma hakkı kapsamındaki "duruşmada hazır bulunma hakkı"nın ihlal edildiği belirtildi.
Yüksek Mahkeme, benzer başka bir başvuruda da hak ihlaline hükmetti.
Kaynak: AA
dikGAZETE.com