İSTANBUL (AA) - Sosyolog-tarihçi İsmail Öz, dünyada 1950 yılından beri 475 askeri darbe girişiminin gerçekleştirildiğini, bunların 236 tanesinin amacına ulaştığını ve başarılı olduğunu, 239'unun ise başarısızlıkla sonuçlandığını bildirdi.
Öz, yaptığı açıklamada, dünya tarihinde bilinen ilk darbenin milattan önce 2350 yılında Akad Kralı Sargon tarafından gerçekleştirildiğini, o tarihten bu yana dünyada her zaman darbe girişiminde bulunulduğunu, özellikle kriz dönemlerinde bu girişimlerin başarıya ulaştığını aktardı.
Öz, Türkiye'de darbelerin özellikle 1950 yılı sonrası ortaya çıktığını, Osmanlı'da da 12 padişahın tahttan indirildiğini belirterek, Türkiye'de darbelerin özellikle askeri kanattan geldiğini, Osmanlı'da da aynı durumun söz konusu olduğunu, III. Selim döneminde ordudaki Batılılaşma hareketinin bunda etkisi bulunduğunu kaydetti.
Askerin, o dönemden sonra kendisini bütün dönüşümün mimarı ve hamisi gibi addettiğini ileri süren Öz, "Bu ülkeye bir değişim gelecekse bu ancak askerin eliyle gelir' mantığının nüvelerinin oluşması buraya, III. Selim ile başlayan değişime dayanıyor." ifadesini kullandı.
- "Bir darbe fay hattında da bulunuyoruz"
İsmail Öz, Türkiye'nin büyük bir deprem fay hattı üzerinde olduğunu iddia ederek, şunları kaydetti:
"Bu anlamda biz sadece deprem fay hattında bulunmuyoruz, aynı zamanda tabiri caizse bir darbe fay hattında da bulunuyoruz. Bu darbe fay hattına baktığınızda, dünyada 1950 yılından beri tam 475 askeri darbe girişimi gerçekleştirilmiş. Bunların 236 tanesi amacına ulaşmış ve başarılı olmuş, 239'u ise başarısızlıkla sonuçlanmış. Ayrıca biz "olsun" demiyoruz ama son 50 yılda Avrupa'da bir tane dahi darbe teşebbüsü olmamış. Darbeler en çok Afrika, Güney Amerika ve Orta Doğu'da yaşanmış."
- "Güçsüz kalan ülkeler Batı'ya muhtaç hale getiriliyor ve sömürülüyor"
Sosyolog-tarihçi Öz, güçsüz ve istikrarsız yönetimlere daha kolay darbe yapıldığını, gelen yönetimlerin de çok farklı olmadığını, çoğu darbecinin Avrupa ülkeleri ve ABD tarafından desteklendiğini savundu.
Öz, "Bakıyorsunuz bu ülkelere, darbecilerin iddialarını inceliyorsunuz ve gerçekten görüyorsunuz ki halklar birbirine kırdırılıyor, aynı ülkenin vatandaşları birbirine öldürtülüyor. Yani Batı, tamamen kardeşi kardeşe kırdırıyor." ifadelerini kullandı.
Darbelerin ülkeleri istikrarsızlaştırdığını belirten Öz, güçsüz kalan ülkelerin Batı'ya muhtaç hale getirildiğini ve sömürüldüğünü kaydetti.
- "Türkiye, darbeye 'dur' diyerek umut oldu"
İsmail Öz, Türkiye'de 1950'den sonra 6 darbe teşebbüsü olduğunu ve bunlardan 3'ünün başarıya ulaştığını hatırlatarak, Türkiye'nin darbelere artık ciddi bir şekilde karşı çıktığını, çok büyük bedeller ödeyerek bugüne gelen Türkiye'nin, son olarak 15 Temmuz'da darbeye "dur" dediğini vurguladı.
Hala aktif olan ve Türkiye'yi de kapsayan dünya darbe fay hattının artık pasif bir hale gelmesi ve darbe girişimlerinin olmaması için Türkiye'nin büyük çaba sarf ettiğini belirten Öz, Batı ülkelerinin de artık darbeciler üzerindeki etkisini kaybetmeye başladığını aktardı.
Öz, "Türkiye, son yıllarda güçlü yöneticileri ve vatansever halkı sayesinde darbe yaşanan ülkelere umut olabilecek, mazlum milletlerin kaderinin değişmesini sağlayabilecek çok önemli bir örnek oldu. Türkiye, 15 Temmuz'da darbeye 'dur' diyerek darbelerin yaşandığı veya yaşanma ihtimali olan ülkelerdeki halkların umudu oldu." ifadelerini kullandı.
Türkiye'nin aktif darbe fay hattını pasifleştirecek en büyük aday olduğunu vurgulayan Öz, dünyadaki birçok ülkenin darbenin bir kader olmadığını Türkiye'den gördüğünü belirtti.