Dünya liderleri küresel sorunlar için BM'de buluşacak

BİRLEŞMİŞ MİLLETLER - Betül Yürük

Birleşmiş Milletler (BM) 73. Genel Kurul görüşmeleri, dünya liderlerini gelecek hafta New York'ta bir araya getirecek.

Çalışmalarına bugün başlayan BM 73. Genel Kurulu, gelecek hafta tüm dünyadan 140'tan fazla devlet ve hükümet başkanına ev sahipliği yapacak ve 25 Eylül'de başlayacak üst düzey toplantılarda Türkiye'yi Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan temsil edecek.

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Çin Devlet Başkanı Şi Cinping ve Almanya Başbakanı Angela Merkel, bu yıl zirveye katılmayacak. Bu ülkeler, bakan düzeyinde temsil edilecek.

Uluslararası toplumun tüm tepki ve çağrılarına rağmen Arakanlı Müslümanlara yönelik insanlık suçları karşısında sessizliğini sürdüren Myanmar lideri Aung San Suu Çii de zirveye katılmayacak liderler arasında yer alıyor.

BM Genel Kurul görüşmelerinin bu yılki teması "Herkes için Birleşmiş Milletler: Barışçıl, Adil ve Sürdürülebilir Toplumlar için Küresel Liderlik ve Ortak Sorumluluklar'' olarak belirlendi. 


Her yıl eylül ayında BM Genel Merkezi'nde bir araya gelen liderler, küresel sorunlara diplomatik çözüm arıyor ve ülkelerinin politikalarını anlatma imkanı buluyor.

Genel Kurul görüşmelerinde Suriye krizinden Arakanlı mültecilere, ABD'nin yeni gümrük tarifelerinden Filistin sorununa, iklim değişikliği ve göçmen sorununa kadar birçok konu ele alınacak.

Liderlerin BM Genel Kurulu'na hitapları, 25 Eylül'de başlayacak ve 1 Ekim'de son bulacak. İlk yıllarda ilk konuşmacı olmaya gönüllü olması nedeniyle geleneksel olarak Genel Kurul'a ilk hitap eden ülke Brezilya oluyor. İkinci konuşmayı ise ev sahibi ABD Başkanı Donald Trump yapacak. Cumhurbaşkanı Erdoğan, Genel Kurul'daki konuşmasını ilk gün dördüncü sırada gerçekleştirecek.

Geçen yıl BM Genel Kurulu'na hitabında Kuzey Kore'yi nükleer programı nedeniyle ''yok etmekle'' tehdit eden ABD Başkanı Trump'ın bu yıl da İran'ı hedef alması bekleniyor.

Trump ayrıca ilk kez ABD'nin BM Güvenlik Konseyi (BMGK) eylül ayı dönem başkanı olması nedeniyle 26 Eylül'de yapılacak ''İran, nükleer anlaşma ve kitle imha silahları'' oturumuna da başkanlık edecek ve "konsey başkanı" sıfatıyla başkanlık tokmağını kullanacak.

İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani'nin BM 73. Genel Kurul görüşmelerine katılacağı resmi olarak açıklansa da Ruhani'ye Trump'ın ''İran'a yönelik hakaretlerini'' dinlememek için New York'a gitmemesi yönündeki baskılar artıyor.

Yoğun diplomasi trafiğinin yaşanacağı Genel Kurul görüşmeleri sırasında çok sayıda yan etkinlikler de düzenlenecek. Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın eşi Emine Erdoğan, BM'de Türkiye tarafından düzenlenecek ''Afrika'da Kadın ve Kız Çocuklarının Güçlendirilmesi'' konulu etkinliğe ev sahipliği yapacak.

Güney Afrika'nın efsanevi lideri Nelson Mandela'nın doğumunun yüzüncü yılında ''Nelson Mandela Barış Zirvesi'' konulu küresel barış üzerine üst düzey bir genel kurul toplantısının düzenleneceği BM Genel Kurul görüşmeleri sırasında BM 2030 Yılı Küresel Hedeflerinin finanse edilmesi, tüberküloz ve bulaşıcı hastalıklar konulu üst düzey toplantılar da yapılacak.

Türkiye Cumhurbaşkanı Erdoğan başta olmak üzere birçok ülke, BM Genel Sekreteri Antonio Guterres ve BM 72. Genel Kurulu Başkanı Miroslav Lajcak tarafından sık sık dile getirilen BM reform taleplerinin bu yıl da devlet ve hükümet başkanlarınca Genel Kurul'a hitapları sırasında gündeme getirilmesi bekleniyor.

BM, özellikle son yıllarda Suriye krizi, Myanmar, İsrail-Filistin sorunu gibi konularda veto çıkmazında olan ve karar alamayan BMGK nedeniyle çok fazla eleştiriliyor.

BM üyesi birçok ülke, İkinci Dünya Savaşı'nın ardından 1945'te sonraki yıllarda oluşabilecek çatışmaların önüne geçmek için kurulan kuruluşun 21. yüzyılın gerçeklerini yansıtmadığı gerekçesiyle BM ve özellikle 5 daimi 10 geçici üyesi olan ve aldığı kararların bağlayıcılığı bulunan tek organı BMGK'de reform talep ediyor.

BM zirvesine her yıl medyanın ilgisi de büyük oluyor. BM, zirveyi bu yıl 3 bin gazeteci ve medya mensubunun takip edeceğini açıkladı.

Kaynak: AA