BALIKESİR - Bülent Yalçın
Balıkesir'in Sındırgı ilçesinin kırsal mahallelerinden Hisaralan'da Yörük kültürünün bir parçası olan 200 yıllık "deve oyunu" düğünlerde yaşatılıyor.
Tahta, yemiş ağacı, büyükbaş hayvan kafatası ve çul kullanılarak yapılan temsili deve, iki kişi tarafından canlandırılıyor.
"Çoramık" adı verilen deve çobanlarından oluşan ekip tarafından yönlendirilen temsili deve ile zaman zaman "ölü numarası" yapılarak devenin tekrar canlanması için gelin ve damadın yakınlarından bahşiş toplanıyor.
"Deve kültürünü yaşatıyoruz"
Mahalle sakinlerinden 81 yaşındaki Hüseyin Taşçı, gençliğinde deve çobanlığı yaptığını belirterek kendilerinden birkaç kuşak öncesine uzanan deve oyununu gençliğinde arkadaşlarıyla çok oynadığını söyledi.
Taşçı, geçmişte köylerinde üzüm çok olduğu için pekmez ocaklarının bulunduğunu ifade ederek şöyle konuştu:
"Pekmez ocağında gece çalıştıklarından dolayı uyumamaları için arkadaşlarla toplanır deve yapıp ocak ocak gezerdik. Gezdiğimiz ocak sahipleri deve yapıp onları uyutmadığımız için bize pekmez verirlerdi. Biz de ocaklarda pekmez kaynatması bittiği zaman, arkadaşlarla toplanır sohbet ederdik. Mahalle halkı akşama kadar tarlada, sonrasında da sabaha kadar pekmez ocaklarında çalışırdı, biz de sabaha kadar deve oynatırdık. Şimdi ise bağlar bitti, ocaklar gitti. Ocaklar gittiği halde deve kültürü bitmedi ve hala devam ettiriliyor. Gençler aynı deveyi yapıyor ve düğünlerde oynatıyor. Şimdi gençler gece deve oynatmıyorlar sadece gündüzleri oynatıyorlar. Köyümüzde hala deve kültürünü yaşatıyoruz."
Yörük olduklarını dile getiren Taşçı, "Eskiden develer Yörüklerde bulunurdu. Konargöçer Yörüklerde deve olurken yerleşik hayata geçen Yörüklerde ise deve maketi bulunuyor. Şimdi sokaklarda maketi oynatılıyor." dedi.
Tahta, yemiş ağacı, hayvan kafatası, çul ile yapılıyor
40 yıldır deve çobanlığı yaptığını ifade eden Hüseyin Kandemir, iki tahta, bir yemiş ağacı, büyükbaş hayvan kafatası ve çul yardımıyla deve yaptıklarını aktardı. Kandemir, "İki arkadaşımız yaptığımız devenin içine giriyor. Düğünlerde bayramlarda deve oynatıyoruz. Eski kültürümüzü elimizden geldiği kadar yaşatmaya çalışıyoruz." diye konuştu.
"Düğünler deveyle daha eğlenceli"
Deve çobanlarından Halil Tuncay da "Devemizi gezdirirken kız ve damat evlerinde ara sıra devemizi temsili olarak öldürürüz. Eş, dost, akraba, hısımlarını çağırırız. Devenin canlanması için yardım toplarız. Düğün sahiplerinin gönlünden kopardıklarını devenin üzerine atarlar. Deve canlanıp tekrar oyuna devam eder. Düğünler deveyle daha eğlenceli bir hal alıyor." dedi.
dikGAZETE.com