İSTANBUL (AA) - MÜCAHİD EKER - "Süper teşvik" olarak bilinen Proje Bazlı Teşvik Sistemi kapsamında yatırım yapacak firmalardan biri olan DowAksa tarafından Yalova'da doğrudan 400'den fazla kişiyi iş sahibi yapacak karbon elyaf yatırımı, oluşturacağı ekosistemle 2023 yılına kadar 195 bin kişiye istihdam sağlayacak.
Kamuoyunda "süper teşvik" olarak da anılan Proje Bazlı Teşvik Sistemi, çarpan etkisiyle birlikte yüz binlerce kişiye iş kapısı olacak.
Söz konusu teşvik kapsamında Yalova'da yapacağı 535 milyon dolarlık yatırımla 400 kişiyi doğrudan istihdam sağlayacak olan DowAksa da oluşturacağı ekosistemle 2023 yılına kadar 195 bin kişinin istihdam edilmesine olanak sunacak.
DowAksa Yönetim Kurulu Başkanı Mehmet Ali Berkman, AA muhabirine yaptığı açıklamada, 2023 yılına kadar kademeli olarak gerçekleştirilecek yatırımlarla kurulu kapasiteyi yıllık 3 bin 500 tondan 13 bin 400 tona çıkaracaklarını ve dünyadaki pazar paylarının yüzde 10'a yükseleceğini söyledi.
Yalova'da yapacakları bu yatırımın sonucunda ortaya çıkacak yüksek katma değerli ürünlerin ihracatının ve tedarik zincirinde gerçekleşecek yeni yatırımların ülke ekonomisine ve büyümeye önemli katkı sağlayacağını vurgulayan Berkman, aynı zamanda karbon elyaf üretim kapasitesinin genişlemesiyle birlikte karbon elyafa ihtiyaç duyan şirketlerin sayısının da artacağına işaret etti.
Berkman, karbon elyaf etrafında bir ekosistem oluşturacaklarını belirterek, "Bu noktada 2023'e kadar olan dönemde 195 bin kişinin istihdam edilmesine destek olacağız. Yine 2023 yılına kadar, kümülatif olarak net ihracata 3 milyar dolar katkı yapmanın yanı sıra ülkemizin ekonomisine doğrudan ve ekosistem aracılığıyla dolaylı olarak yapacağımız büyüme katkısı 41 milyar lira olacak." diye konuştu.
- "Otomobili hafifletip yakıtı azaltıyor"
Mehmet Ali Berkman, karbon elyafın son derece stratejik bir ürün olduğuna dikkati çekerek, şunları kaydetti:
"Karbon elyaf, çelikten 4,5 kat hafif olmasına rağmen 4-5 kat dayanıklı, koruma gücü yüksek, korozyona dayanıklı, elektrik iletken, ısı yalıtkan bir ürün. Çok farklı sektörlerde kullanılabilmesine rağmen bugün ağırlıklı olarak havacılık sektörü, uçak ve savunma sanayisi, rüzgar enerjisi başta olmak üzere enerji sektörü, altyapı ve otomotiv sektörlerinde kullanılıyor. Karbon elyaf, rüzgar türbinlerinin enerji üretiminin artırılmasından otomobillerdeki yakıt tüketiminin azaltılmasına, altyapı ve yapıların güçlendirilerek ömürlerinin uzatılması gibi dünyanın karşı karşıya olduğu en önemli sorunlara yönelik inovatif çözümler sunuyor."
Berkman, karbon elyafın, SpaceX’in Mars’a gitmek için tasarladığı uzay gemisinden uçakların iç zeminine, Wimbledon'da dünyanın en iyi tenisçilerin kullandığı raketlerden insansız hava aracına kadar birçok yerde kullanıldığını anlattı.
Karbon elyafın artık yeniliğe açık hemen her sektörde rastlanabilecek bir malzeme haline geldiğine işaret eden Berkman, "Çelik, alüminyum ve cam elyaf gibi malzemelere göre hem daha hafif hem de daha dayanıklı olması, bükülmezlik özelliğinin daha yüksek olması, elektrik iletken ve ısı yalıtkan yapısı, korozyona dayanıklılığı ve esnek tasarım imkanı sunması nedeniyle karbon elyafın hayatımıza her geçen gün daha çok ürünle gireceğini öngörebiliriz." dedi.
- "Hiç durmadan büyüyecek bir sektör"
DowAksa Yönetim Kurulu Başkanı Berkman, dünyada hükümetlerin karbon elyaf konusuna çok önem verdiğini ifade ederek, şöyle devam etti:
"ABD’nin yanı sıra Almanya’da bir Kompozit Vadisi kuruldu. Buralarda yapılan çalışmalar geleceğimizi şekillendirecek boyutlarda. Örnek vermek gerekirse, Amerika’da bizim karbon elyafımız kullanılarak katmanlı üretim, yani basitçe anlatmak gerekirse büyük boyutlu 3D printer’larla bir ev basıldı. Paris’teki JEC Fuarı, çok sayıda örneklerle yukarıda bahsettiğimiz kompozit uygulamalarına ve katılan şirketlerin ürünlerine sahne oldu. Bunların arasında çocukluğumuzda çizgi film ve romanlarında gördüğümüz uçan arabanın gerçekleşmiş olduğunu ve test uçuşlarına başladığını görmek hakikaten heyecan vericiydi."
Berkman, karbon elyaf pazarının geleceğine ilişkin, "Makro açıdan kompozit malzeme sektörünü değerlendirmemiz gerekirse, sektörün yıl bazında istikrarlı şekilde büyüdüğünü söyleyebiliriz. Sektör, her yıl yüzde 10-12 büyüyor. Karbon elyaf sektörü özelinde baktığımızda ise sektörün dünyada 11 milyar dolarlık bir ticaret hacmine ulaştığını görüyoruz. Özellikle endüstriyel sektörlerde yaşanan talep artışı ile yıllık talep yaklaşık 80 bin tona yaklaşmış bulunuyor. Bu da 5 yıl içerisinde talebin yaklaşık 2 katına çıktığını gösteriyor. 2020 yılı itibarıyla karbon elyafa duyulan ihtiyacın 130 bin tonu aşacağını öngörüyoruz. Tüm yapısal malzeme sektörünün yıllık ticaret hacminin 225 milyar dolar olduğunu düşünürsek karbon elyaf sektörü hiç durmadan büyümeye devam edecek." ifadelerini kullandı.
Berkman, karbon elyaf üretiminde, yüzde 60 pazar payı olan Japonya’nın yanı sıra ABD ve Almanya gibi ileri teknoloji sahibi ülkelerin pazarı domine ederek kontrolü elden bırakmak istemediklerini söyledi.
Çin gibi yeni oyuncuların da piyasada kendilerine yer açmak için karbon elyaf üretimini ciddi manada desteklediğini kaydeden Berkman, "Aynı şekilde hükümetlerin çevre politikaları sonucu getirdiği düzenlemeler nedeniyle bu pazarın daha da büyümesini bekliyoruz. Örnek vermek gerekirse, 2020 itibarıyla birçok ülkede karbon emisyonu düzenlemeleri devreye girecek. Bu nedenle otomotiv üreticileri, araçları hafifletmek için karbon elyaf kullanımını artırmak zorunda kalacak." dedi.
- "Savunmada dışa bağımlılığı azaltmaya çalışıyoruz"
Mehmet Ali Berkman, bugün Türk şirketlerinin ileri teknoloji içeren, yüksek katma değerli malzemelerin geliştirilmesi, üretilmesi ve ihraç edilmesi konusunda her zamankinden daha iyi bir seviyede olduğunu, JEC Fuarı’nda bu yıl birçok Türk’ün yer aldığını belirterek, "Gururla paylaşabilirim ki bizim DowAksa olarak Yalova’da ürettiğimiz ve neredeyse tamamını ihraç ettiğimiz karbon elyaf, yüzde 100 Türk mühendisleri tarafından geliştirilen ileri teknoloji ile üretilmektedir. Bizim ürettiğimiz karbon elyafın yerlilik oranı şu an için yüzde 80. Sadece ham madde olarak kullandığımız malzemeyi ithal etmek zorunda kalıyoruz." şeklinde konuştu.
Berkman, Türkiye’nin karbon elyafa yapacağı yatırımın, ulusal güvenlik, enerji ve ticari konulardaki hedeflerine ve dolayısıyla ekonomik büyümesine önemli katkılar sağlayacağını kaydetti.
DowAksa'nın, Türkiye’nin ilk ve tek karbon elyaf üreticisi konumunda bulunduğunu ifade eden Berkman, "Ürettiğimiz karbon elyaf ve yenilikçi, ileri teknoloji içeren ürünler, ülkemizin kritik ve stratejik ihtiyaçlarını yerel olarak yüksek miktarlarda karşılayabilecek bir potansiyele sahip. Özellikle savunma sanayisinde kullanılan bu stratejik ürüne Türkiye’nin yerli üretim ile sahip olması, ülkemizin savunma sanayisinde dışa bağlılığını azaltması açısından çok çok önemli. Biz de buna bağlı olarak çalışmalarımızı, Savunma Sanayii Müsteşarlığı’mızın (SSM) savunma, havacılık ve uzay sanayisinde kullanılan stratejik ürünlerde dışa bağımlılığı azaltma vizyonu doğrultusunda sürdürüyoruz." diye konuştu.
- İHA'larda DowAksa teknolojisi
DowAksa Yönetim Kurulu Başkanı Berkman, TAI ile insansız hava araçlarında (İHA) kullanılan ve halihazırda ithal edilmekte olan prepreg malzemenin geliştirilmesi için önemli bir projeyi tamamladıklarını belirterek, şunları kaydetti:
"DowAksa olarak, SSM desteği ile yatırımı yapılmış olan, milli savunma sanayimizi güçlendirecek, uzay ve havacılık sanayi için büyük önem taşıyan stratejik karbon elyaf bazlı ürünlerin üretileceği bir tesis inşa ettik. Yalova’da yüksek teknoloji ile ürettiğimiz karbon elyaf, kumaş ve prepreg malzemelerinin yerli tedarik imkanının ülkemiz içinde var olması, bu malzemeler ile daha yüksek katma değerli ürünlere ulaşımın da önünü açıyor. Havacılık ve savunma sanayi ile ilgili yerli ürünler (ticari ve savaş uçakları, insansız hava aracı, hava savunma sistemleri gibi), yerli elektrikli otomobil, yerli rüzgar kanat üretimi ve benzeri... Bugün bu inovatif ürünün katma değer oranı yüzde 350’ye ulaşmış durumda. Örneğin, kilosu 1,5-2 dolar oran malzemeyi (akrilonitril) işleyerek kilosu 30 dolar olan bir ürün ortaya çıkarabiliyoruz."
Berkman, DowAksa’nın hedeflerinin başında kompozit sektörünün dünyadaki en büyük oyuncularından biri olarak Türkiye'yi de bu stratejik sektörde söz sahibi ülkeler arasına sokmak olduğunu söyledi.
Hükümetin sağladığı teşvik sayesinde bu hedeflerini gerçekleştirmek için önlerinde bir engel kalmadığını ifade eden Berkman, "Bunun yanı sıra Yalova’da üretilen karbon elyafın tüm dünyada farklı sektörlerde kullanılması için de çalışıyoruz. Gelecekte uzay çalışmalarında Yalova’da üretilen karbon elyafı görebiliriz." dedi.