?>

Domates genotipleri kuraklığa dayanıklılık açısından test ediliyor

ERÜTAM'da, Gana ve Irak'ın yanı sıra Türkiye'nin farklı bölgelerinden toplanmış yöresel domates genotipleri topraksız su kültüründe (hidroponik) yetiştirilerek kuraklığa dayanıklı yeni çeşitlerin ıslah edilmesi için araştırma yapılıyor.

Teknoloji - 3 yıl önce

Kayseri

Erciyes Üniversitesi Tarımsal Araştırma ve Uygulama Merkezinde (ERÜTAM) Müdürü Dr. Öğretim Üyesi Abdullah Ulaş, AA muhabirine, dünya nüfusunun her yıl 80 milyon civarında arttığını, günlük olarak gıdaya ulaşılması için mevcut üretim miktarının yüzde 50 artırılması gerektiğinin çalışmalarla ortaya konulduğunu söyledi.

Özellikle İç Anadolu Bölgesi'nde üretimin büyük çoğunluğunun kıraç alanda gerçekleştirildiğini belirten Ulaş, "Kuraklığa dayanıklı, kurak alanlarda yüksek ürün veren genotipleri araştırıyoruz. Kontrollü iklim odasında bunu gerçekleştiriyoruz, tarlaya indirmeden geçmişini bilmediğimiz genotipleri burada test ediyoruz." dedi.

Ulaş, şöyle devam etti:

"Burada 16 farklı domates genotipi var, hepsi 3 ülkenin köylerinden, kasabalarından getirilmiş, açık tozlanan türler olup, asla hibrit değiller. Bu domates genotiplerinin 6'sı Irak'tan, 4'ü Gana'dan diğerleri de Kayseri ve diğer yörelere ait genotipler. Kuraklık ve su sıkıntısı verimi düşürüyor. Bazı genotipler var, örneğin bir ton su verirsiniz karşılığında dekara 5 ton domates alırsınız. Bir de öyle bir çeşit var ki bir ton suya karşılık 10 ton domates alabilirsiniz. Özellikle su kullanım etkinliği yüksek olan genotipleri kısa süreli stres koşulları altında tespit etmeye çalışıyoruz. Çalışmalarımızı hidroponik dediğimiz topraksız olarak derin su kültürü (DWC) yetiştirme ortamında, içine besin çözeltisi verdiğimiz ortamda yürütüyoruz."

Ulaş, bitkilerin kökleri sayesinde besin elementlerini hiçbir sınırlayıcı faktör olmadan sudan alabildiklerini, bunu toprakta yaptıklarında pH, kireç, toprağın suyu, nemi gibi birçok unsurun devreye girdiğini ama bu yetiştirme ortamında her şeyi kontrol edebildiklerini söyledi.

Suyun içinde kuraklık stresi oluştururken polimer yapıda bir madde kullandıklarını anlatan Ulaş, "Kullanılan bu madde sayesinde suyun ozmotik potansiyelini düşürüp bitkinin bünyesine su almasını engellemiş oluyoruz." diye konuştu.

Bitkilerin kökleri 3D tarayıcıda inceleniyor

Ulaş, bitkinin büyümesine, gelişmesine, yaprak sayısına, kök gelişimine bağlı olarak parametreleri belirlediklerini, bitkiyi kökleriyle hasat ettiklerini, kök morfolojisine baktıklarını, özel bir kök tarama programı ve 3D tarayıcısı kullanarak bitkinin morfolojik tüm özellikleriyle (kök uzunluğu, kök çapı, kök hacmi ve çatallanması) ilgili verileri topladıklarını belirtti.

Elde edilen veriler sayesinde ıslahçılar için kuraklığa dayanıklı yeni bitki türlerinin üretilmesi konusunda ön bilgi topladıklarını dile getiren Ulaş, şunları kaydetti:

"Bitkinin fizyolojisine bakıyoruz, yaprak alanına, fotosentez değerlerine, klorofil içeriğine bakıyoruz. Biyokimyasal özelliklerini bilmemiz gerekiyor. Bu nedenle yapraklarından örnek alıyoruz, enzim değerlerine bakıyoruz. Daha sonra bitkiyi hasat ediyoruz, bunları 70 derecede kurutuyoruz, kuru örnekleri öğütüyoruz, içeriğindeki makro ve mikro besin elementi içeriklerine, bitkinin ne kadar protein yaptığına bakıyoruz. Agronomik, fizyolojik, kök morfolojik ve biyokimyasal verileri elde ederek 'biz, 16 genotipi stres koşullarında taradık ve bu çeşitler içinde şunlar ümit var genotipler olup, kuraklık stresine dayanıklıdır.' diyebiliyoruz. Bu doktora çalışması 4 aşamalı bir çalışma olup, kuraklığa dayanıklılıkta öne çıkan, kök morfolojisi çok güçlü olan domates genotiplerini anaç olarak kullanıp, üzerlerine sebzelerde aşılama tekniğiyle kuraklığa dayanıksız olan domates kalemlerini aşılayacağız. Eğer dayanıksız çeşit kökü güçlü olan çeşit üzerinde çok iyi gelişiyorsa ortaya koyduğumuz hipotezimiz desteklenmiş olacaktır."

Ulaş, kuraklığa dayanıklılığı belirlenmiş domates genotiplerini bir sonraki aşamada ERÜTAM'a ait arazilerde su stresi altında verim ve kalite bakımdan test edeceklerini söyledi.

Doktora öğrencisi Mohammed Bello Adam da ülkesi Gana'da domates üretiminin çok az olduğunu, bu yüzden komşu ülkelerden ürün ithal edildiğini belirtti.

Ülkesinde domates fiyatlarının çok yüksek olduğunu dile getiren Adam, bu yüzden araştırmalar başarıyla sonuçlandığında ülkesinde kuraklığa dayanıklı bu domates genotiplerini kullanarak üretim yapacağını ifade etti.

ERÜ Ziraat Fakültesi bitki fizyolojisi laboratuvarında daha önce marul, biber, ıspanak, şeker pancarı gibi türlerin de az suda verimleri test edilmişti.

Kaynak: AA

dikGAZETE.com
Haftanın Öne Çıkanları

Rus uzman Miheyev, Dışişleri Bakanı Çavuşoğlu'nun açıklamalarını değerlendirdi: Türkler ulusal çıkarlarını koruyor!

2022-04-24 06:36 - Özel Haber

Çebi: Zorlu bir süreçten geçiyoruz

2022-04-27 13:02 - İnsan&Hayat

Türkü Deyince Aklınıza Gelecek Üç İsim

2022-04-23 18:34 - İnsan&Hayat

Güreşin dünü ve bugünü! Güreş Milli Takımlar Koordinatörü Ata Karataş ile…

2022-04-29 04:50 - Analiz/Röportaj/Dizi/Tefrika

Türk Fatinoğlu Holding, Başkortostan'a dev yatırım yapıyor -Fuad Safarov, Moskova'dan bildiriyor-

2022-04-30 06:32 - Özel Haber

Ankara'daki yırtıcı hayvan parkında 3 aslan yavrusu dünyaya geldi

2022-04-30 11:05 - Çevre-Hayat

İtalyan Yokuşu’ndan Tophane’ye uzanan aşk hikâyesi

2022-04-26 16:56 - Kültür Sanat

Türk ANTTEQ, Moskova'da bir ilke imza atacak: Gökyüzü köprülü bina inşaatı -Fuad Safarov bildiriyor-

2022-04-27 07:16 - Özel Haber

'En güzel Van kedisi' seçilen Mia'nın siyah yavrusuna ilgi

2022-04-27 15:17 - Magazin

Ilgaz'ın yüksek kesimlerindeki kar, 'dron' ile görüntülendi

2022-04-25 13:54 - Günün Fotoğrafı

İlgili Haberler

Yarasalar, işitme kaybı durumunda hızlı bir uyum yeteneği sergiliyor

22:22 - Teknoloji

Dron tehdidine karşı 'TUNÇ' kalkan

17:38 - Teknoloji

ALTAY tankının Gündüz Görüş Periskop Sistemleri'nin ilk teslimatı gerçekleştirildi

15:27 - Teknoloji

Tarımsal Araştırma Enstitüsünde kenevir tohumundan biyodizel üretildi

12:07 - Teknoloji

Çevreci yerli motorlar göreve hazır

11:43 - Teknoloji

Günün Manşetleri

Pentagon, ABD'nin seçilmiş başkanı Trump'la henüz bir geçiş anlaşması imzalanmadığını beli

00:03 - Dünya

Trabzonspor Teknik Direktörü Şenol Güneş: Gülmeye ihtiyacımız vardı

23:57 - Spor

Kahramanmaraş'ta kar ve tipi nedeniyle kapanan 203 mahalle yolu ulaşıma açıldı

23:37 - Gündem

Almanya Savunma Bakanı Pistorius: Ukrayna savaşı uluslararası bir boyut kazandı

23:33 - Dünya

Birçok ilde eğitime 1 gün ara verildi

23:27 - Gündem