NAİROBİ - RECEP CANİK/BAHATTİN GÖNÜLTAŞ
Doğu Afrika'nın ekonomi, ticaret ve lojistik merkezi olarak kabul edilen Kenya, son zamanlarda yakaladığı yıllık yüzde 5'ten fazla büyüme oranıyla uluslararası yatırımcıların dikkatini çekmeye devam ediyor.
Uganda, Ruanda, Burundi, Demokratik Kongo’nun doğusu ve Güney Sudan pazarlarına giriş noktasında bulunan Kenya, sadece iç pazarıyla değil, bölge ülkelerinin üyesi olduğu Doğu Afrika Birliği Pazarı ile Doğu ve Güney Afrika Ortak Pazarı vasıtasıyla yaklaşık 500 milyon tüketiciye ulaşabilme potansiyeliyle öne çıkıyor.
Her türlü ürünün ithal edildiği ülke, özellikle inşaat, turizm, sağlık ve tarım alanlarında Türkiye'den yatırımcılara büyük fırsatlar sunuyor.
Doğu ve Orta Afrika'nın en büyük ekonomisi
Doğu Afrika’nın önemli ticaret merkezi Kenya, bölgedeki yabancı yatırımların yüzde 70’ini barındırıyor.
Dünya Bankası verilerine göre, nüfusu 46 milyondan fazla ülkenin yıllık milli geliri 60 milyar doların üzerinde. Ülkenin, satın alma gücü paritesine göre geçen yıl kişi başına düşen milli geliri 3 bin 400 dolar düzeyinde hesaplandı.
Banka, ülkenin 2020'ye kadar her yıl yüzde 5'ten fazla büyüyeceğini tahmin ediyor. Kenya ekonomisi, geçen yıl yüzde 5,7 büyürken, yıllık enflasyon yaklaşık yüzde 7 oldu.
Çay ve kahve ihracatın bel kemiği
Ana geçim kaynağı tarım ve hayvancılık olan kırsalda yaşayan Kenyalıların toplam nüfus içindeki payı yüzde 76 düzeyinde.
Kenya İstatistik Kurumu verilerine göre, 2015'te 5,25 milyar dolar ihracatın gerçekleştiği ülkede, 17,6 milyar dolar da ithalat yapıldı.
Ülke 1 milyar 150 milyon dolar değerinde çay, 653 milyon dolarlık kesme çiçek ve 227 milyon dolar da kahve ihracatı gerçekleştirdi. Tarımın mili gelire katkısı yüzde 27 civarında seyrediyor.
Tarım, imalat, lojistik, gayrimenkul, eğitim ve inşaat büyümeye katkı yapan başlıca sektörler olarak dikkati çekiyor. Ana ithalat kalemleri ise 2 milyar 180 milyon dolarla petrol ve ürünleri, 1 milyar dolarla otomobil ve kamyon olarak sıralanıyor.
Ülkenin ihracatında 556 milyon dolarla ABD, 534 milyon dolarla Uganda ve 431 milyon dolarla Hollanda ilk sıralarda yer alırken, ithalatında ise Çin 5,92 milyar dolarla birinci, Hindistan 3,18 milyar dolarla ikinci ve Japonya 892 milyon dolarla üçüncü sırada bulunuyor.
Kenya ve Türkiye arasındaki toplam dış ticaret hacmi 145 milyon dolar seviyesinde. Bunun 131 milyon dolarını Türkiye'nin, yaklaşık 14 milyon dolarını da Kenya'nın ihracatı oluşturuyor.
Petrol 2012'de bulundu
Kenya’da ilk kez Mart 2012’de bulunan petrol rezervleri ülkenin ihtiyacını karşılamada çok yetersiz kalıyor. Ülkede titanyum, soda külü ve çok az miktarda altın bulunuyor.
Doğu Afrika'nın en büyük limanı Mombasa Limanı, Kenya'yı bölgede lojistik ve ticaret merkezi konumuna getirirken, bölgesel ekonomik entegrasyon süreçlerinin öncü aktörü yapıyor.
Kenya, 2030 yılına kadar bölgesindeki bu öncü konumunu pekiştirmek için Lamu Limanı-Güney Sudan-Etiyopya Ulaştırma ve Geliştirme Koridoru Projesi (LAPSSET) gibi ekonomik büyüklüğü 26 milyar doları bulan bir dizi dikkati çekici projenin hazırlığını yapıyor. Birleşmiş Milletler'in dünyadaki dört ofisinden biri de Kenya’da bulunuyor.
Hindistanlılar perakende sektörünü yönetiyor
Ülkeye en fazla yatırım İngiltere, Hollanda, Belçika, Çin ve Güney Afrika'dan geliyor. Türk ürünleri, Kenya'da kalitesi ve uygun fiyatıyla biliniyor.
Hindistan, Çin, Birleşik Arap Emirlikleri, Güney Afrika, ABD, Japonya, İngiltere, Endonezya, Almanya, Hollanda gibi ülkeler Kenya'ya petrol ürünleri, makine ve elektrikli makineler, meyve ve sebze, tekstil, kimyasallar, metal ürünleri ihraç ediyor.
Türkiye özellikle tarım makineleri, tekstil, gıda, elektronik cihazlar ve makineler, bebek bezi, çeşitli mamul eşyalar ve demir-çelik ürünlerinin ihracatını gerçekleştiriyor.
Hollanda, İsrail, ABD ve İngiltere'den şirketler, Kenya'da geniş tarım arazileri işleterek kesme çiçek, pirinç, çay, kahve, şeker kamışı ve tropikal meyve ihracatı yapıyor.
Avrupa'nın en büyük ekonomisi Almanya, akaryakıt, altyapı ve telekomünikasyon sektörlerinde yatırımlar yaparken, İtalya daha çok turizm sektörüyle ilgileniyor.
Öte yandan İngiltere'nin eski sömürgesi Kenya’da yürüttüğü bankacılık, çay, kimya, ilaç ve madencilik faaliyetleri dikkati çekiyor.
Ülkede son 10 yıldır Çin yatırımları da artıyor. Ülkenin 472 kilometre uzunluğunda ve yaklaşık 4,5 milyar dolara tamamlanması beklenen en büyük yatırımı Nairobi-Mombasa demiryolunu Çinli firmalar gerçekleştiriyor. Öte yandan, Çin 2016'da 1 milyar dolarlık güneş enerjisi yatırımlarını üstlendi.
Mombasa liman bölgesinde Japonya’nın liman genişletme ve köprü yatırımları sürüyor. Ekonomik faaliyetleri yoğun Hint asıllı Kenyalılar özellikle perakende sektöründe Hindistan’a üstünlük sağlıyor.
Türk iş dünyası kalıcı olmalı
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Haziran 2016’da Kenya’ya gerçekleştirdiği ziyaret sırasında iki ülke arasındaki iş birliğinin ithalat-ihracat ilişkisinin ötesine geçirilmesi talimatını vermişti.
İki ülke Cumhurbaşkanı, halen 145 milyon dolar seviyesinde seyreden ikili ticaret hacminin 1 milyar dolar düzeyine çıkarılmasını ortak hedef olarak benimsemişti.
dikGAZETE.com