Doğal gaz arz güvenliğinde Türkiye'ye 'tam puan'

Türkiye, doğal gaz depolarındaki doluluk, sıvılaştırılmış doğal gaz (LNG) terminalleri ve kaynak ülkelere erişimiyle yaklaşan kış öncesinde arz güvenliğinde "tam puan" aldı.

AA muhabirinin, küresel petrokimya piyasası araştırma şirketi ICIS'in "Soğuk ya da Sıcak?" isimli raporundan derlediği bilgilere göre, Rus Gazprom ve Ukraynalı Naftogaz arasındaki uzun vadeli transit doğal gaz anlaşmasının yıl sonunda bitmesi, bölgede bulunan ülkeleri düşündürüyor.

Ülkelerin doğal gaz kaynaklarına erişimi, LNG terminallerinin olup olmadığı ve doğal gaz depolama durumlarının değerlendirildiği rapora göre, Ukrayna ve Rusya arasındaki kontrat krizi aralarında Türkiye'nin de bulunduğu Avrupa'daki 17 ülkeyi etkileyecek.

Rapora göre, Türkiye birden fazla LNG terminali ve üçten fazla doğal gaz kaynağına erişimiyle "güvenli" ülke kategorisinde bulunuyor.

Türkiye'nin yanı sıra Birleşik Krallık, Hollanda, Belçika, İtalya, Fransa ve Polonya da arz sıkıntısı yaşamayacak ülkeler grubunda yer aldı. Almanya, Çekya, Slovakya, Avusturya, Macaristan, Yunanistan ve Ukrayna ise "risksiz" ülkeler olarak gösterildi.

Romanya ve Bulgaristan üçten fazla gaz kaynağına erişimi olan ancak LNG terminali bulunmayan ülkeler olarak "riskli" kategoride yer aldı. Moldova ise hem üçten fazla kaynağı olmaması hem de LNG terminali bulunmaması nedeniyle "çok riskli" durumda gösterildi.

Ülkelerin kış için doğal gaz depolarındaki doluluk oranlarının da incelendiği rapora göre, Moldova'nın doğal gaz depolama tesisi bulunmuyor.

Bulgaristan'ın doğal gaz depolarındaki doluluk oranının yüzde 16, Yunanistan'ın yüzde 27, Ukrayna'nın yüzde 64, Polonya ve Romanya'nın da yüzde 83 olduğu tespit edildi.

Türkiye'nin doğal gaz depolarındaki doluluk oranını ise yüzde 86 olarak kaydedildi. Öte yandan Avusturya, Belçika ve Çekya ise yüzde 100 doluluk oranına ulaşmış durumda bulunuyor.

Raporda ülkelerin doğal gaz arz güvenliği üç kategoride ele alınıyor. Üçten fazla doğal gaz kaynağına erişim, depolardaki doluluk oranı ve LNG terminallerinin sayısı ülkelerin puanını belirlemede etkili oluyor. Bu kapsamda yapılan değerlendirmelere göre ülkeler en fazla 12,5 puan alabiliyor.

Üçten fazla doğal gaz kaynağı bulunan ve depolardaki doluluk oranı yüzde 80-100 arasında olan ülkelere her kategori için en fazla 5 puan veriliyor. En az bir LNG terminali bulunan ülkelere ise 2,5 puan veriliyor.

Raporda belirlenen bu sisteme göre, Türkiye üç kategoride toplam 12,5 puan almayı başardı.

Moldova'nın puanının bulunmadığı tabloda, Belçika, Fransa, İtalya, Polonya, Hollanda ve Birleşik Krallık da tam puan aldı.

Yıllık yaklaşık 50 milyar metreküp doğal gaz tüketen Türkiye, Rusya, Azerbaycan ve İran'dan boru hatlarıyla doğal gaz ithal ediyor. Geçen yıl, Rusya'dan 23,6 milyar metreküp doğal gaz ithal eden Türkiye, İran'dan 7,9, Azerbaycan'dan ise 7,5 milyar metreküp gaz satın aldı.

Geriye kalan ithalatın yaklaşık 11 milyar metreküplük kısmı ise LNG olarak tedarik edildi.

Türkiye'de şu anda 5,9 milyon ton kapasiteli Marmara Ereğlisi LNG Terminali ve 4,4 milyon ton kapasiteli Egegaz LNG terminali olmak üzere iki adet LNG terminali bulunuyor. Ayrıca İzmir Aliağa ve Hatay Dörtyol'da birer yüzer LNG depolama ve yeniden gazlaştırma terminali (FSRU) aktif olarak kullanılıyor. Saros Körfezi'nde açılması planlanan üçüncü FSRU için de çalışmalar devam ediyor.

Bu arada, Silivri ile Tuz Gölü Doğal Gaz Depolama tesislerindeki kapasite artışları için çalışmalar devam ediyor. Mevcutta 600 milyon metreküplük kapasiteye sahip Tuz Gölü Doğal Gaz Depolama Tesisi'nin 2023'te yaklaşık 5,4 milyar metreküp gaz depolaması hedefleniyor.

Hali hazırda 2,8 milyar metreküp gaz depolayan Silivri Tesisi'nin kapasitesinin de 4,6 milyar metreküpe çıkarılması planlanıyor. Böylece 2023'te her iki tesiste toplam 10 milyar metreküp kapasiteye ulaşılmış olacak.

Kaynak: AA