?>

Diyarbakır'da Kanuni tarafından yaptırılan içme suyu şebekesi bulundu

Diyarbakır Surları'nda yürütülen restorasyon çalışmalarında, 1543'te inşa ettirilen ve 1930'a kadar halkın su ihtiyacını karşılayan, pişirilmiş topraktan yapılmış künklerden oluşan su dağıtım sistemi gün yüzüne çıkarıldı.

Kültür Sanat - 3 yıl önce

Diyarbakır

Diyarbakır Surları'nda yürütülen restorasyon çalışmalarında, Kanuni Sultan Süleyman tarafından inşa ettirilen ve 1930'a kadar halkın su ihtiyacını karşılayan, pişirilmiş topraktan yapılmış künklerden oluşan su dağıtım sistemi bulundu.

Birçok medeniyete ev sahipliği yapan Sur ilçesinde, UNESCO tarafından 2015'te Dünya Mirası olarak tescillenen Diyarbakır Surları'nın eski ihtişamına kavuşması için başlatılan restorasyon çalışmaları sürüyor.

Surlardaki tüm çalışmalar, Kültür ve Turizm Bakanlığının oluşturduğu Bilim Komisyonu ve uzmanlardan oluşan Danışma Kurulunca titizlikle kontrol ediliyor.

Diyarbakır Büyükşehir Belediyesince yapılan ihaleyle, 3. etap restorasyon çalışmaları kapsamında yer alan 1-2-5-7 ve 8 No'lu burçlar ve ara sur duvarlarındaki restorasyon çalışmaları devam ediyor.

Surlardaki 7 ve 8 No'lu burçların zemin katlarının tespiti ve drenaj sisteminin gerçekleştirilmesine yönelik kazıda, Kanuni Sultan Süleyman tarafından halkın su ihtiyacının karşılanması için 1543'te yaptırılan ve 1930 yılına kadar kentin ihtiyacını karşılayan su şebekesine rastlandı.

Halkın susuzluk talebi üzerine yapılmış

Diyarbakır Rölöve ve Anıtlar Müdürü Cemil Koç, AA muhabirine, surlardaki restorasyon çalışmalarının alanında uzman teknik elamanlar ve arkeologlar denetiminde devam ettiğini söyledi.

Kazıda tespit ettikleri su şebekesine değinen Koç, "Kazıda, Kanuni Sultan Süleyman döneminde kentin 14 kilometre uzağında bulunan Gözeli'den Hamravat suyunun su kemerleriyle getirildiği su şebekesine ilişkin verilere ulaştık. Şu an 1 ana hat, 3 tali hattan oluşan 50 metre uzunluğundaki su dağıtım tesisatının kısımlarını tespit ettik." dedi.

Tesisatın zeminden yaklaşık 2 ile 3 metre derinlikte tespit edildiğini aktaran Koç, ana hat künklerinin 33 santimetre, diğer 3 hattın da 14 ile 19 santimetre çapındaki künklerden oluşan tali hatlar olduğunu söyledi.

Su şebekesinin dönemin teknolojisiyle "künk" denilen pişirilmiş topraktan yapılan borulardan oluştuğunu belirten Koç, şöyle devam etti:

"Su şebekesi Osmanlı döneminde Kanuni Sultan Süleyman'ın Diyarbakır'a gelişi ile halkın susuzluk talepleri doğrultusunda yapılmış bir çalışmanın ürünü. Kanuni Sultan Süleyman, Irakeyn seferleri sırasında 4 defa Diyarbakır'a gelmiştir. Bu seferler sırasında kentte uzun süre konakladığı yazılı kaynaklarda mevcut. Diyarbakır halkının susuzluk sorununu çözmek üzere 1543'te Gözeli'den Hamravat suyunu halk arasında 'kantara' diye adlandırılan su kemerleriyle şehre kadar getirmiştir."

Daha önce yazılı ve görsel kaynaklardan kemerler vasıtasıyla kente su geldiğini bildiklerini ancak surun içerisindeki dağılımıyla ilgili net verinin bulunmadığını vurgulayan Koç, arkeolojik kazı ve restorasyon çalışmaları sonucunda suyun surdaki dağılımına ilişkin de güzel bir veri elde edildiğine dikkati çekti.

Örnek künkler Müze Müdürlüğüne teslim edildi

Ortaya çıkarılan bu yapının, 1930'a kadar şehir içerisindeki su şebekesinin ana hattını ve dağılımını oluşturduğunu kaydeden Koç, konuşmasını şöyle sürdürdü:

"Bu açıdan önemli bir veri olarak önümüzde durmaktadır. Bundan sonraki çalışmalar çerçevesinde belgeleme çalışmaları yapılıp tamamlandıktan sonra yerinde koruma tedbirlerine ilişkin çalışmalar yürütülecek. Sonraki dönemlerde örnek oluşturması açısından künklerden örnekler alınarak Müze Müdürlüğüne teslim edildi. Bu konuda herhangi bir akademik çalışma yapmak isteyen akademisyenler için de bir veri olarak müzeye teslim edilmiş durumda."

"Halka yönelik yapılmış ilk su şebekesi"

Kentin çeşitli medeniyetlere ev sahipliği yaptığını ve tarihi süreçte hüküm sürmüş medeniyetlerin farklı altyapı çalışmalarının olabildiğini anlatan Koç, "Ancak halka yönelik yapılmış ilk su şebekesi diyebiliriz. Daha önceki çalışmalar belki farklı nitelikte, farklı ölçeklerde yapılmış olabilir ama Osmanlı döneminde özellikle halkın su ihtiyacını karşılayacak nitelikteki ilk çalışma diyebiliriz." ifadelerini kullandı.

Kanuni Sultan Süleyman'ın, Diyarbakır'a gelen ilk Osmanlı sultanı olduğunu aktaran Koç, Diyarbakır'da birçok yatırım yaptığını, birçok eser bıraktığını söyledi.

Koç, "Buradaki su şebekesi sur içerisine alındıktan sonra, camilere, hanlara, hamamlara ve evlere buradaki belirlemiş olduğumuz toprak künkler vasıtasıyla su dağıtımı gerçekleştirilmiştir." diye konuştu.

Kaynak: AA

dikGAZETE.com
Haftanın Öne Çıkanları

Yılın İnovasyon Ödülü Erdal Can Alkoçlar'a verildi

2021-10-21 17:45 - Yerel haber-Şirket Haber

Beşiktaş-Galatasaray derbisinin biletleri yarın satışa çıkacak

2021-10-21 18:26 - Spor

Bitcoin 'ETF' sonrası rekor seviyeye yükseldi

2021-10-20 20:46 - Ekonomi

Emin Ahmadov, Azerbaycanlı sanatçılara kol-kanat gerdi

2021-10-20 21:48 - Magazin

Metro Türkiye'ye “ISO 14001 Çevre Yönetim Sistemi Sertifikası“

2021-10-19 16:00 - Yerel haber-Şirket Haber

500 yıllık zülfikar kılıcın ömrü uzatılıyor

2021-10-20 15:17 - Kültür Sanat

Şahsenem yeniden “Göz Yaşlarım Anlatır” dedi

2021-10-20 22:07 - Magazin

Dünyaca ünlü Azerbaycanlı ressam Tahir Salahov, Moskova'da sevgi ve saygıyla anıldı

2021-10-16 09:29 - Özel Haber

Batının tasarladığı büyüme projeleri ve İttihat Terakki örneği -Suat Gün'den benzersiz yeni dizi yazı 3-

2021-10-22 10:17 - Analiz/Röportaj/Dizi/Tefrika

“Şöhret için fenomen olmadım” diyen Mazlum Zengin: Her fenomen sorumludur!

2021-10-16 21:11 - Magazin

İlgili Haberler

Sinop'ta öğrenciler, çizdikleri karikatürlerle dünyaya barış mesajı verdi

13:57 - Kültür Sanat

Unutulmaya yüz tutmuş meslekleri son temsilcileri ayakta tutmaya çalışıyor

12:33 - Kültür Sanat

İzmir'de 152 yıllık demir yolunun beton dökülerek kapatılmasına tepki

12:22 - Kültür Sanat

'Divanu Lugati't-Türk' sergisi, Türk dünyasını dolaşacak

21:32 - Kültür Sanat

Belediyenin 'Zurnacı İsmail'i emekli olunca davul üretimine el attı

12:32 - Kültür Sanat

Günün Manşetleri

9. Yargı Paketi Resmi Gazete'de yayımlandı

06:12 - Gündem

Trump, Ulusal İstihbarat Direktörlüğüne eski Kongre üyesi Tulsi Gabbard'ı aday gösterdi

02:08 - Dünya

Trump, Adalet Bakanlığına Cumhuriyetçi Kongre üyesi Matt Gaetz'i aday gösterdi

01:18 - Dünya

AMD, çalışanlarının yaklaşık yüzde 4'ünü işten çıkarıyor

00:57 - Dünya

Trump'ın Dışişleri Bakanlığına aday gösterdiği Rubio, Çin ve İran karşıtı görüşleriyle tanınıyor

00:49 - Dünya