Cezayir'de Abdulaziz Buteflika'nın istifasından sonra geçici cumhurbaşkanının göreve gelmesi ve 4 Temmuz'da seçime gidileceğinin açıklanmasına rağmen, ülkedeki kitlesel gösteriler sekizinci haftasında "rejimde köklü reform" talebiyle sürüyor.
Cezayir'de 20 yıldır yönetimde bulunan ve çeşitli sağlık sorunları yaşayan 82 yaşındaki Cumhurbaşkanı Buteflika'yı istifaya zorlayan sokaklarda hareketlilik dinmiş değil.
Buteflika'nın ardından salı günü geçici cumhurbaşkanlığı görevini üstlenen Millet Konseyi Başkanı Abdulkadir bin Salih'in yeni cumhurbaşkanlığı seçiminin 4 Temmuz'da yapılacağını açıklaması da göstericileri tam olarak memnun etmedi.
Göstericiler ve muhalefet, geçiş döneminde devletin zirvesindeki "Buteflika rejiminin temsilcileri" olarak kabul ettiği isimlerin gitmesini isterken, oyun kurucu rolündeki ordu, cumhurbaşkanının istifası sonrasında işlemesi gereken anayasal sürece vurgu yapıyor.
Cezayir sokağı köklü değişim talep ediyor
Cezayir'de 22 Şubat'ta başlayan ve ordunun müdahalesiyle Buteflika'yı istifaya götüren göstericiler, "Hirak" yani "Halk Hareketi" ismiyle tanımlanıyor. Göstericilerin çoğunluğu gençlerden oluşmasına rağmen yürüyüşlere toplumun tüm kesimleri katılıyor.
Protestocular, ülkenin içinde bulunduğu durumun değişmesi için rejimde kalıcı reform talep ediyor ve uzun zamandır Buteflika'nın yakın çevresinde bulunan isimlerin devletin zirvesinde kaldığı bir geçiş döneminde ilerleme sağlanamayacağını dile getiriyor.
Cezayir sokağı, siyaseti ve sivil toplumu, "Buteflika rejiminin temel taşları" olarak gördükleri geçici Cumhurbaşkanı Abdulkadir bin Salih, Buteflika'nın istifasından sadece iki gün önce onayladığı Nureddin Bedevi hükümeti ve Anayasa Konseyi Başkanı Tayyib Bilayz'ın görevlerinde kalmasını istemiyor.
Bugün yine her yaştan ve renkten binlerce Cezayirlinin "derin devletle hesaplaşma, kalıcı değişim ve reform talebiyle" protesto yürüyüşleri düzenlemesi bekleniyor.
Petrol zengini Cezayir'in gençlerinin yüzde 30'u işsiz
Cezayir'in yaklaşık 40 milyonluk nüfusunun yüzde 60'tan fazlası 30 yaş ve altında. Gençler arasındaki işsizlik oranının ise yüzde 30'a yakın olduğu belirtiliyor.
Yaklaşık 12,2 milyar varil kanıtlanmış petrol rezervine sahip Cezayir, günlük ürettiği 1 milyon 100 bin varil ham petrolün yarısını ihraç ediyor.
Cezayirliler, ülkelerinin sahip olduğu doğal kaynak, coğrafi konum ve potansiyele rağmen kötü yönetim, yolsuzluk ve adam kayırmacılık gibi nedenlerle ortaya çıkan kötü ekonomik tablonun düzelmesini istiyor.
Muhalefet izleyici rolünde
Rejimin karşısında yer alan ancak sokağı yönetme kabiliyetinden uzak muhalefet, şu ana kadar gösterilerin rüzgarının arkasından ilerlemeyi tercih etti.
Farklı ideolojilerden muhalif partiler, parlamentoda Bin Salih'in geçici cumhurbaşkanlığına getirildiği oturumu boykot ederek geçiş dönemi liderlerinin "Buteflika rejiminin temsilcisi" olduğu mesajı verdi.
Muhalefetin, cumhurbaşkanlığı seçimlerine ilişkin resmin netleşmesi karşısındaki tavrı veya desteğini sunacağı aday yönünde henüz öne çıkan isim olmadı.
Orduyu seven de suçlayan da var
Ülkedeki rejimin çekirdeğini oluşturan Cezayir ordusu ise Buteflika'nın istifası için üst üste yaptığı uyarılarla sokağın desteğini kazandı.
Bu dönemde silahlı kuvvetlere yönelik dostluk mesajları, sevgi gösterileri, "Ordu ve halk kardeştir" sloganları Cezayir sokağında sıkça kullanıldı.
Buna karşın, bazı göstericiler de Buteflika'nın da parçası olduğu rejimin temel unsurunun ordu olduğunu savunarak silahlı kuvvetlerin bu hamlesine temkinli yaklaştı.
Ordunun siyasete müdahalesini eleştiren ve orduyu rejimin parçası olarak tanımlayan göstericiler, Mısır'da 2013 yılındaki askeri darbeye atıf yaparak "Mısır senaryosu tekrarlanmamalı" pankartlarıyla uyarıda bulundu.
Ordudan yolsuzluk yapanlardan hesap soracağız mesajı
Cezayir Genelkurmay Başkanı Ahmed Kayid Salih, iki gün önceki konuşmasında, ordunun seçimlerle tamamlanacak anayasal geçiş sürecini destekleyeceğini belirtirken, sokaktaki Cezayirlilere, gösterilerle "yabancı güçlerin ülkeye sızmasına müsaade ettikleri" uyarısı yaptı.
Buteflika'yı istifaya davet ederken kullandığı "çete" ifadesini tekrarlayan Salih, "bağımsız yargının kamu malında yolsuzluk yapan çeteden hesap soracağını" dile getirdi.
Siyaset, bürokrasi, ordu, güvenlik ve iş dünyasından isimlerin bulaştığı Cezayir kamuoyuna yansımış yolsuzluk skandallarını isim isim zikreden Genelkurmay Başkanı, bu dosyaların yeniden açılacağını belirtti.
Benzer şekilde, silahlı kuvvetler, doğrudan bir askeri darbe yerine cumhurbaşkanının görevlerini yerine getiremeyeceği ciddi hastalık durumunda uygulamaya girecek anayasanın 102. maddesi üzerinden süreci yönetmeyi tercih etti.
Cezayir ordusu, sokağın talebinin aksine geçiş sürecinde devletin yasama, yürütme ve yargı erkinde devrimsel bir değişimden ziyade, rejimin yapısının korunduğu anayasal bir geçişe işaret etmeyi sürdürdü.
Rejimin partisi FLN, süreci destekliyor
Cezayir'de bağımsızlık savaşını yürüttükten sonra siyasi hayata atılan ve rejimin partisi olarak tanınan Ulusal Kurtuluş Cephesi (FLN) de dün yayımladığı açıklamada, geçici Cumhurbaşkanı Bin Salih'in 4 Temmuz'a kadar yöneteceği süreciği desteklediğini duyurdu.
Ülkenin mevcut durumdan çıkışı için anayasal sürecin uygulanmasından duyduğu memnuniyeti paylaşan FLN, ordunun geçiş sürecinde oynadığı rolden övgüyle bahsederek, "silahlı kuvvetleri karalamaya, halk ile arasını açmaya çalışanları" kınadı.
Cumhurbaşkanlığı seçimleri 4 Temmuz'da
Anayasaya göre parlamentonun üst kanadı Millet Konseyi Başkanı olarak salı günü geçici cumhurbaşkanlığı görevine gelen Abdulkadir bin Salih, ilk ulusa sesleniş konuşmasında, "90 gün içinde şeffaf ve adil seçimlerin gerçekleşmesi için sonuna kadar çalışma" sözü vermişti.
Seçimlerin demokratik biçimde yapılması için tüm şartları sağlayacak "kararlarında bağımsız milli bir komisyon kurulacağını" belirten Bin Salih, aradan 24 saat geçmeden 4 Temmuz'u yeni cumhurbaşkanlığı seçim tarihi olarak belirlemişti.
Bin Salih, anayasaya göre cumhurbaşkanı adayı olamayacağını da vurgulamıştı.
İçişleri Bakanlığı da dün itibarıyla adaylık başvurularının kabul edilmeye başlandığını duyurmuştu.
Kaynak: AA
dikGAZETE.com