Emekli olmak her çalışanın hayalidir. Ancak sadece çalışanlar değil, çalışmayanlar da emekli olabilir. Kulağa ilk başta garip gelen çalışmayanların da emekli olması, isteğe bağlı sigortalılıkla mümkün. Peki, kimler isteğe bağlı sigortalı olabilirler ve çalışmadan nasıl emekli olunur? İsteğe bağlı sigortalılık, işçi, memur veya esnaf olarak çalışmadan, kendi primlerini yatırarak emekli olmak demek.
KİMLERİ KAPSIYOR?
Kişinin kendi isteğiyle sigorta primi yatırması ve bunun sonucunda emekli olmak için gerekli şartları tamamlayarak aylık bağlatması durumudur. İsteğe bağlı sigortalı olan bir kişinin çalışmasına gerek yoktur. Akşam'dan Okan Güray Bülbül'ün yazısına göre, dolayısıyla çalışmadan da emekli olması mümkündür. Bir kişinin isteğe bağlı sigortalı olabilmesi için bazı şartları taşıması gerekir. Her isteyen isteğe bağlı sigortalı olamaz. 18 yaşından büyük olmak, Sigortalı olmamak, SGK’dan kendi sigortalılığı nedeniyle aylık almamak, Türkiye’de ikamet etmek. Yani 18 yaşından büyük, çalışmayan ve Bağ-Kur’lu olmayı gerektirecek bir statüsü bulunmayan, emekli olmayan veya sürekli iş göremezlik geliri almayan kişilerin isteğe bağlı sigortalı olması mümkündür.
TÜRKİYE'DE İKAMET ETMELİ
İsteğe bağlı sigortalı olabilmek için Türkiye’de ikamet etme şartı bulunuyor. Diğer yandan Fransa, İngiltere, İsveç ve İsviçre ile imzalanmış ikili sosyal güvenlik sözleşmeleri uyarınca bu ülkelerde ikamet eden Türk vatandaşları Türkiye’de isteğe bağlı sigortalı olabilirler. Ancak bunun dışındaki ülkelerde ikamet eden Türk vatandaşlarının Türkiye’de isteğe bağlı sigortalı olma imkanı yasalar gereği bulunmuyor.
SON 1.261 GÜNDE SSK'LI OLMAK AVANTAJ SAĞLAR
İsteğe bağlı sigortalı olarak ödenen primlerin 4/b’li olarak değerlendirilmesi nedeniyle isteğe bağlı sigortalıların emekli olmak için hem yüksek prim ödemesi gerekir, hem de emekli aylıkları SSK’lılara göre düşük olur. Örneğin ilk defa bugün sigortalı olan bir SSK’lı erkek, 60 yaşında 7.200 prim günüyle emekli olur. Diğer yandan ilk kez bugün Bağ-Kur’a tabi sigortalı olan bir erkek ise yine 60 yaşında fakat 9 bin gün primle emekli olabilecektir. Dolayısıyla emekliliğine üç buçuk yıl kala SSK’lı olarak çalışmaya geri dönerse avantajlı olur. Yani son 1.261 günde yeniden SSK’lı olarak emekli olmaları kendilerine avantaj sağlayacaktır.
EN DÜŞÜK PRİM 568 TL
İsteğe bağlı sigortalının ödeyeceği prim miktarı kendisi tarafından belirlenmektedir. 2017 yılı için en düşük prim miktarı 568.80 TL’dir. Diğer yandan emekli olduğunda daha yüksek aylık almak isteyen bir kişi isterse 4 bin 266 TL’ye kadar isteğe bağlı sigorta primi ödeyebilir.
BAĞ-KUR STATÜSÜNDE
İlk defa 1 Ekim 2008 tarihinden sonra isteğe bağlı sigortalı olan kişiler, eski adıyla Bağ-Kur’lu, bugünkü adıyla 4/b’li olarak sigortalı sayılırlar. 1 Ekim 2008 öncesinde isteğe bağlı sigortalı olmakla beraber SSK’lı statüde olanların da bu tarihten sonraki primleri 4/b’li olarak değerlendirilir.
SAĞLIKTAN YARARLANIR
İsteğe bağlı sigortalı olanlar genel sağlık sigortasına da prim ödediği için sağlık hizmetlerinden yararlanabilir. Dolayısıyla çalışmadan emekli olabileceği gibi, hem kendi hem de bakmakla yükümlü olduğu kişiler de sağlık hizmetlerinden de yararlanır.
Okan Güray Bülbül - Akşam gazetesi
dikGAZETE.com