?>

Bulgaristan'da Türk ve Müslümanlara yönelik asimilasyon girişimlerinin yol açtığı acılar unutul

Bulgaristan'da 1944-1989 döneminde iktidarda kalan komünist rejimin, ülkedeki Türk ve diğer Müslümanlara uyguladığı asimilasyon kampanyasının yol açtığı "zorunlu göç" nedeniyle yaşanan acılar hala hafızalardaki yerini koruyor.​​​​

Çevre-Hayat - 2 yıl önce

Sofya

AA muhabiri, Bulgaristan'dan Türkiye'ye zorunlu göçün 34. yılı dolayısıyla göçe giden süreci, göç dönemini ve sonrasında "Mayıs Olayları" olarak tanımlanan ve o dönemi her yıl törenle anan Hak ve Özgürlükler Hareketi (HÖH) Partisi yetkililerinin açıklamalarıyla derledi.

Eski Sovyetler Birliği'nin (SSCB) desteğiyle 1944'te Bulgaristan'da iktidara gelen komünist rejimin son döneminde asimilasyon girişimleri yoğunlaşırken Türk ve Müslümanların kararlı direnişi bu rejimin düşmesine vesile oldu.

Üyelerinin çoğunluğunu Türk ve Müslümanların oluşturduğu HÖH Partisinin himayesinde her yıl "Mayıs Olayları" olarak tanımlanan o günler törenlerle anılıyor.

Türk ve Müslümanların dini ibadetlerini yasaklamaya, isimlerini Bulgar adlarıyla değiştirmeye çalışan ve Türkçe konuşmalarını dahi yasaklayan eski rejimin 34 yıl önce sona erdirilen zulümleri tarih kitaplarında geçmiyor.

Parlamentoda yapılan kınama bildirisinin ötesine gidilmediği gibi asimilasyonun fikir sahipleri asla cezalandırılmadı.

Eski komünist partinin çizgisinde siyaset yürüten Bulgaristan Sosyalist Partisinin (BSP) siyasi arenada ve hukuksal alanda suçluların bulunması için verdiği çabalar da sürüyor.

1989'daki zorunlu göçte yaklaşık 400 bin Türk ve Müslüman, Türkiye’ye sığındı

Bulgar komünistlerin asimilasyon girişimleri 1964'te, 1971-1973'te, 1982'de, 1984-1985'te yapıldı ancak zulümler, 1989'da zirveye ulaştı.

1985'te Bulgaristan'da HÖH'ün bugünkü Fahri Başkanı Ahmet Doğan liderliğinde Türk ve Müslümanların direnişi için gizli bir örgüt kuruldu. Yaklaşık 200 kişilik bu örgütün liderleri olan 32 kişi tutuklanıp hapse atıldı. Onlar mücadelelerine hapisten de devam ettiler ve 1989'da Bulgaristan'ın kuzeydoğusunda başlayan ilk protestoları hazırladılar.

Protestolar yüzünden dönemin diktatörü Todor Jivkov, dininden vazgeçmeyi reddeden Türk ve Müslümanlara komşu Türkiye’ye doğru sınır kapılarını açtı.

Eski komünistlerin “Büyük Seyahat” olarak adlandırdığı 1989 yılının yaz döneminde düzenlenen zorunlu göçte yaklaşık 400 bin Türk ve Müslüman, Türkiye’ye sığındı. O dönemde nüfusu 8 milyon olan Bulgaristan'da kalan 850 bini aşkın Müslümanın isimleri ise zorla değiştirildi.

Jivkov rejiminin kendini Moskova’ya beğendirmek için giriştiği asimilasyon başarısız olunca rejim, 10 Kasım 1989’da devrildi.

Mahkeme süreci

Bulgaristan'daki Müslümanlar, 1991'de yaşananların sorumlularına dava açtı. Hala devam eden davada eski diktatör Jivkov, eski İçişleri Bakanı Dimitar Stoyanov, eski Dışişleri Bakanı Petar Mladenov ve eski Başbakan Georgi Atanasov sanık olarak yer aldı. Bu sanıkların hiçbiri artık hayatta değil.

Hala kapatılmamış ancak ilerlemeyen davayla ilgili Türkiye başta olmak üzere çeşitli ülkelere göç eden 130'u aşkın görgü tanığının ifadelerinin alınması istenmiş ancak bazı tanıkların bulunamaması nedeniyle dava süreci uzamıştı.

Dava kapsamında farklı iddialarla bazı sanıklar, açtıkları küçük çaplı tazminat davalarını kazanmıştı.

11 Ocak 2012'de Bulgaristan Parlamentosunun kabul ettiği bildiride milletvekilleri, "1989'da 360 bini aşkın Bulgaristan vatandaşının sınır dışı edilmesini 'etnik temizlik girişimi' olarak tanımlıyoruz." ifadesini kullanmıştı.

"Mayıs Olayları" ve anma törenleri

“Mayıs Olayları” olarak anılan rejime karşı direniş, Bulgaristan'ın kuzeydoğusundaki Kaolinovo bölgesinde 30 bin kişinin katılımıyla 19-27 Mayıs 1989'da başladı. Bulgar milislerin ateş açması sonucu barışçıl ve silahsız protestoculardan 9'u öldü, yüzlercesi gözaltına alındı.

Ülkede 33 yıldır mayısın ikinci yarısında geleneksel düzenlenen anma etkinliklerinin en kapsamlı olanı ülkenin kuzeydoğusunda, Demir Baba Tekkesi'nde, Pristoe, Medovetz köylerinde ve Ruen ilçesinde yapılıyor.

HÖH Genel Başkanı Mustafa Karadayı, 28 Mayıs’ta Varna iline bağlı Medovetz (Sarıkovanlı) köyünde düzenlenen mitingde yaptığı konuşmada, “33 yıldır Bulgaristan’da demokrasiyi koruyoruz.” dedi.

Bu olayların, ülkenin tarih kitaplarında anlatılmadığının altını çizen Karadayı, “Mayıs Olayları, sadece bizim meydanlarımızda, mitinglerimizde anılıyor. 'Soya dönüş' soykırım süreci, 1964’te Batı Rodop Dağları'nda, insanların isimlerinin zorla değiştirilmesiyle başlamıştır.” ifadesini kullandı.

HÖH Partisi Onursal Başkanı Ahmet Doğan’ın 4 Ocak 1990’da partiyi kurduğunu anlatan Karadayı, “33 yıldır biz Bulgaristan’ın demokrasi amblemini temsil ediyoruz. Tek bir misyonumuz var: Bulgaristan’ın bütünlüğü ve demokrasisini korumaktır.” diye konuştu.

HÖH Genel Başkan Yardımcısı Ahmet Ahmedov, AA muhabirine, “Birlik içinde yaşamak, ortak kaderimizdir. Bu topraklarda vatanımız Bulgaristan için hem mutluluklarımızı hem de acılarımızı birlikte paylaşıyoruz.” dedi.

Bu kutsal yerde şehitleri ve gazileri anmak için bir araya geldiklerini vurgulayan Ahmedov, “Bugünlerde özgürce dualarımızı okuyabiliyorsak, ibadetimizi yerine getirebiliyorsak, öz adlarımızı taşıyabiliyorsak, tüm bunlar için şehitlerimize borçluyuz. Onların bazıları bunun bedelini sağlığıyla, özgürlüğüyle bazıları da hayatlarını feda ederek ödedi." değerlendirmesinde bulundu.

Kaynak: AA

dikGAZETE.com
Haftanın Öne Çıkanları

28 Mayıs Cumhurbaşkanı Seçimi için 5 adımda oy kullanma rehberi

2023-05-24 14:14 - Analiz/Röportaj/Dizi/Tefrika

FIVB Milletler Ligi'nde ilk hafta maçları yarın Antalya'da başlayacak

2023-05-29 11:02 - Spor

TBMM'nin en genç milletvekili AK Parti'li Aydemir, Meclis'te kaydını yaptırdı

2023-05-25 17:14 - Siyaset

İpek Yolu Rallisi, Anadolu'dan geçerek Tuna Nehri'ni Orhun Vadisi'ne bağlayacak

2023-05-25 19:13 - Spor

NASA, Uranüs'ün kuzey kutbunda dönen bir siklonu ilk defa görüntüledi

2023-05-26 16:07 - Teknoloji

Yunanistan'da Sayıştay Başkanı Sarma, geçici hükümetin başbakanı oldu

2023-05-24 14:32 - Dünya

Kız Hafızlık Proje Okulu cami ve kütüphanede eğitim verecek

2023-05-26 11:58 - İslam-Hayat - Cemâziyelevvel 1446

Sarıalan Yaylası, menderesler ve kır çiçeklerinin ahengiyle süslendi

2023-05-23 16:08 - Çevre-Hayat

A Milli Erkek Voleybol Takımı, Danimarka'yı yendi

2023-05-27 22:47 - Spor

Suudi Arabistan'ın tarih boyunca önemini koruyan liman kenti: Cidde

2023-05-25 12:33 - İslam-Hayat - Cemâziyelevvel 1446

İlgili Haberler

"Sakin şehir" Şavşat'ın Karagöl Sahara Milli Parkı beyaza büründü

15:18 - Çevre-Hayat

Ilgaz Dağı'nda karla kaplı ormanlara güneş eşlik etti

14:27 - Çevre-Hayat

Kadınların duygularını seramikten yaptığı heykellerle anlatıyor

13:53 - Çevre-Hayat

Depremzede çocuklar oyun terapisiyle rehabilite ediliyor

13:42 - Çevre-Hayat

Depremde yıkılan camiyi cemaat imece usulüyle yeniden inşa etti

13:37 - Çevre-Hayat

Günün Manşetleri

Karayolları Trafik Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik, Resmi Gazete'de

05:03 - Gündem

UEFA Avrupa Ligi'nde 5. hafta tamamlandı

02:42 - Spor

Netanyahu, Gazze'ye saldırılarını tamamen sona erdirecek bir anlaşmayı kabul etmeyeceğini söyle

02:33 - Dünya

Fenerbahçe, deplasmanda Slavia Prag'ı mağlup etti

01:23 - Spor

İsrailli Bakan, işgal altındaki Gazze'ye Yahudilerin yerleştirilmesi çağrısı yaptı

00:02 - Dünya