Boya sandığıyla geçen 65 yıl

KOCAELİ - TAHİR TURAN EROĞLU

Kocaeli'nin İzmit ilçesinde yaşayan 76 yaşındaki ayakkabı boyacısı Mustafa Gürtay, Karamürsel'deki eski NATO üssünde Amerikalı askerlerin ayakkabılarını boyamasıyla 65 yıl önce edindiği lakabı nedeniyle pek çok kişi tarafından "Co" lakabıyla tanınıyor.

Eve ekmek götürmek için 11 yaşında omuzuna aldığı boya sandığıyla o dönem "şehrin merkezi" konumundaki Kapanönü Çarşısı'na giden Gürtay, kısa sürede kendini herkese sevdirdi.

Sempatik tavırları ve işindeki maharetiyle aranan ayakkabı boyacılarından biri olan Gürtay, yaptığı ün sayesinde daha mesleğinin ilk aylarında o dönem Karamürsel'de bulunan NATO üssündeki yabancı askerlerin ayakkabılarını boyamaya başladı.

"İzmit'te kimse benim adımı bilmez." diyen Mustafa Gürtay, AA muhabirine yaptığı açıklamada, ekonomik durumlarının ve ailesinin tavrının, okumasına imkan vermediğini ve küçük yaşta boya sandığıyla tanıştığını söyledi.

Gürtay, şöyle konuştu:

"Annem, babam cahil insanlardı. Boya sandığını verip 'Bize ekmek getir.' dediler. Ustam vardı, rahmetli Fehmi çavuştan öğrendim mesleği. Müşteriye hitap etmeyi, insanlarla sohbet etmeyi, gönül almayı o öğretti.

Yıllar önce herkes ayakkabı boyatmak zorundaydı. Öyle hazır cilalar, boyalar yoktu. Adam boyacı arardı, gelirdi boyatırdı. Neyse onun ücreti verirdi. 25 kuruştu, bana 50 kuruş verirlerdi. Soğukta, yağmurda, çamurda buradasın... Ekmek parası kazanıp çocuklara ekmek götüreceksin. Şimdi İzmit'te ayakkabı boyacısı kalmadı. Tek gayem torunumu okutmak. Kayseri'de çok güzel bir okulda. Ona işte buradan biraz para gönderiyorum."

Koyu bir Beşiktaş taraftarı olduğunu, tezgahını da yalnızca Beşiktaş yenildiği zaman açmadığını dile getiren Gürtay, "Kızdırırlardı beni. Beşiktaş mağlup olunca bir-iki gün tezgah açmazdım." dedi.

Gürtay, İzmit'te kendisini tanımayan çok az insan olduğuna, tanıyanların çoğunun ise adını bilmediğine değinerek, "Co" lakabının hikayesini şöyle anlattı:

"Beni burada ismimle bilen yok. 'Co aşağı, Co yukarı...' diyorlar. Amerikalıların ayakkabı boyacısıydım, lakabım oradan geliyor. Beni alırlardı çarşamba, cuma günleri Karamürsel Havaalanına giderdik. Amerikalıların ayakkabılarını boyardım. Onların çöpe attığı kot pantolonları alıp satardım. Lakabım oradan kaldı. 1952'den beri 'Co' derler."

Valiler, milletvekilleri, belediye başkanlarının yanı sıra sanatçıların da ayakkabılarını boyadığını vurgulayan Gürtay, insanların kendisini hiç kırmadığını, hepsinin her zaman yardımına koştuğunu söyledi.

Gürtay, şarkıcı Tarkan'ın da Karamürsel'de ayakkabılarını her zaman kendisine boyattığını ifade etti.

Kapanönü Çarşısı'nda esnaf lokantası işleten Kubilay Güler ise "Co" lakaplı Mustafa Gürtay'ın İzmit'e mal olmuş bir insan olduğunu belirterek, onun Kapanönü'nün değil, İzmit'in sembolü olduğunu ifade etti.

"Onu boyacı olarak görmemek gerek." diyen Güler, Co'yu "İşine sadık, işini çok iyi yapan, boyacılığı meslek edinmiş bir insan" olarak tarif etti.

Güler, şöyle devam etti:

"Çok titizdir, koyu bir Beşiktaşlı'dır. Beşiktaş yenildiği zaman gelmez işe. Birkaç gün hasta olur. Sevilen, sayılan bir insandır. O da herkesi sever. Tüm esnaf elinden geldiğince ona yardımcı olmak ister. 'Co' hakkında söyleyecekler bitmez. Sırf 'Co' ile sohbet etmek için gelenler var. Ayakkabı boyatmak bahanedir, 'Co' ile vakit geçirip sohbet etmek için ayakkabı boyasına ihtiyacı olmayan dahi gelir. Keyiflidir, güldürür insanları. Stres topu gibidir. Herkes 'Co' dediği için ismi çok bilinmez. 'Co' dediğin zaman da herkes tarafından tanınır. Neden 'Co' deniyor bilmiyorum, işin doğrusu merak da etmedim."

Ayakkabı boyadığı çarşıda esprili kişiliğiyle tanınan Mustafa Gürtay, ilginç anılarıyla da dikkati çekiyor.

Güler, Gürtay'ın sonradan öğrendiği bir anısını ise şöyle anlattı:

"Amatör kümede bir kulüpte sol bek oynarken herkesi geçiyor, kaleciyi de geçiyor, gol atmıyor. Herkes şaşkın, tribünler bağırıyor, tepki gösteriyor. 'Co', tribünlere gidip sırt numarasını göstererek '2 numara gol atar mı? 10 numara,11 numara ne iş yapar?' diye sesleniyor."

Muhabir: Tahir Turan Eroğlu