BİRLEŞMİŞ MİLLETLER (AA) - BM Genel Sekreteri Antonio Guterres, Arakan'da etnik temizlik riski bulunduğunu belirterek durumun o seviyeye ulaşmamasını umduğunu söyledi.
Guterres, günlük programında yer almamasına rağmen Myanmar ve Kuzey Kore'deki gelişmelere ilişkin açıklama yapmak amacıyla BM'de basın toplantısı düzenledi.
"Myanmar'ın Arakan eyaletinde yaşanan insan hakları ihlalleri, güvenlik sorunları ve insani durumla ilgili derin endişe duyuyorum." diyen Guterres, bu eyalette uzun süredir devam eden "ayrımcılık, umutsuzluk ve aşırı yoksulluğun" farkında olduklarını belirtti.
Myanmar güvenlik güçlerinin şiddet uyguladığına ve ayrım gözetmeden saldırdığına yönelik raporlar aldıklarını ifade eden Guterres, "Bu eylemler ancak radikalizmi artıracak." dedi.
Guterres, umutsuzluk ve zulümden kaçan yaklaşık 125 bin kişinin Bangladeş'e sığındığını, çok sayıda kişinin yolda hayatını kaybettiğini vurguladı.
Rohingyaların yaşadığı çileye çözüm bulunmamasının mevcut yarayı daha da derinleştirdiğini kaydeden Guterres, "Myanmar'daki şiddet olaylarıyla ilgili endişelerimi ve atılmasını tavsiye ettiğim adımlara ilişkin konuları BM Güvenlik Konseyine mektupla bildirdim. Uluslararası toplum, daha fazla şiddet olayının yaşanmaması ve soruna bütüncül çözüm bulunması için birlikte çaba göstermeli." diye konuştu.
"Vatandaşlık ya da yasal statü verilmeli"Myanmar otoritelerine de seslenen Guterres şunları söyledi:
"Myanmar'daki yetkililer bu şiddet kısır döngüsünü kırmak için kararlı adımlar atmalılar ve tüm ihtiyaç içinde olanlara insani yardım ulaştırılmasını ve güvenliği temin etmeliler. Kendilerine, hayat kurtaran insani yardım hizmetlerinin kesintisiz girişine izin vermeleri çağrısı yapıyorum. Ayrıca bu krizin temelinde yatan sorunlara çözüm bulunması için hayata geçirilecek etkili planlar ertelenemez. Arakan'daki Müslümanlara vatandaşlık ya da en azından şimdilik normal bir hayat sürmelerini temin edecek yasal statü verilmesi hayati önem taşıyor. Seyahat etme özgürlüklerini kazanmaları, çalışma hayatına girmeleri, eğitim ve diğer hizmetlerden faydalanmaları için bunlar sağlanmalı."
Guterres, Arakanlı sığınmacılara kapılarını açan Bangladeş'e zor durumdaki insanlara yardım ulaştırma çağrısı yaparak BM'nin gereken desteği sağlayacağı sözünü verdi.
Arakan'da etnik temizlik riski olup olmadığı sorusu üzerine de Guterres, "Myanmar'da etnik temizlik riskiyle karşı karşıya olduğumuzu düşünüyorum ama durumun o noktaya varmamasını umuyorum. Myanmar'daki sivil ve askeri otoritelere, bu şiddete son vermeleri çağrısı yapıyorum. Bu krizin bölgeyi istikrarsızlığa sürükleyebileceğini düşünüyorum."
"Kuzey Kore nükleer denemeleriyle küresel normları yıktı"Guterres, Kuzey Kore'nin son nükleer denemesinin bölgesel ve uluslararası güvenliği ciddi bir şekilde tehdit ettiğini belirtti.
Kuzey Kore'nin BM Güvenlik Konseyi'nin kararlarını da ciddiye almadığı ifade eden Guterres, Pyongyang yönetiminin nükleer füze denemelerini kınadı.
Guterres, "Kuzey Kore nükleer denemeleriyle küresel normları yıktı ve gereksiz ve pervasızca milyonlarca insanın hayatını riske atıyor. Kendi halkı, kuraklık, açlık ve ciddi insan hakları ihlallerine maruz kalıyor." dedi.
Kuzey Kore'ye uluslararası yükümlülüklerini yerine getirmesi çağrısı yapan Guterres, BM Güvenlik Konseyi'nde krizin çözümü konusunda birlik olunmasının son derece önemli olduğuna dikkati çekti.
Konseydeki birliğin krizin çözümü ve gerginliğin azaltılması için diplomatik kanallar yaratacağını söyleyen Guterres, "Çatışmacı söylemler, istenmeyen sonuçlara yol açabilir. Krize siyasi çözüm bulunmalı, askeri müdahalenin potansiyel sonuçları korkunç olur." değerlendirmesinde bulundu.
Guterres, Genel Sekreter olarak krize barışçıl bir çözüm bulunması için her türlü çabayı destekleyeceğini sözlerine ekledi.
Muhabir: Mustafa Keleş, Betül Yürük