Cenevre
Birleşmiş Milletler Ticaret ve Kalkınma Konferansı (UNCTAD), İsrail ordusunun saldırıları nedeniyle işgal altındaki Filistin topraklarını etkileyen derin ekonomik yıkıma ilişkin rapor yayımladı.
Raporda, işgal altındaki Filistin topraklarının İsrail'in askeri eylemleri nedeniyle eşi benzeri görülmemiş ekonomik çöküş yaşadığı, bunun sonucunda işsizlik ve yoksulluğun arttığı belirtildi.
İsrail’in saldırıları devam ederken, Filistin ekonomisindeki hasarın onarılmasının on yıllar alacağı ifade edilen raporda, 2024'ün ortalarında Gazze'deki ekonomik faaliyetin 2022'deki seviyesinin yüzde 20'sinden daha azına düştüğü vurgulandı.
Raporda, Filistin topraklarında 2008, 2012, 2014 ve 2021'de yaşanan önceki çatışmaların etkisini çok aşan ekonomik yıkıma ve ticari faaliyetlerdeki benzeri görülmemiş düşüşe dikkat çekilerek, "Artan işsizlik ve çökme noktasına gelen gelirlerle birleşen enflasyonist baskılar, Filistinli haneleri ciddi anlamda yoksullaştırdı." ifadesi kullanıldı.
İsrail'in saldırılarının, benzeri görülmemiş can kayıplarına, yerinden edilmelere ve altyapının yaygın şekilde tahrip edilmesine yol açtığı vurgulanan raporda, işgal altındaki Batı Şeria'da yaşanan şiddette de artış görüldüğü, buradaki Filistinlilerin varlıklarının yıkıldığı ve yasa dışı yerleşimlerin arttığı bildirildi.
"Gazze ekonomisinin temel itici gücü olan işletmelerin yüzde 82'si hasar gördü veya yok edildi"
Gazze'de sulama sistemleri, hayvan çiftlikleri, tarlalar ve makineler de dahil olmak üzere tarımın yüzde 80 ila 96'sının artık kullanılamaz hale geldiği ya da tahrip olduğu ifade edilen raporda, istihdamın üçte ikisinin yok olduğu aktarıldı.
Raporda, "Bölgenin gıda üretim kapasitesi felç oldu ve zaten yüksek olan gıda güvensizliği daha da kötüleşti. Yıkım, özel sektörü de sert şekilde etkiledi. İsrail'in saldırıları nedeniyle Gazze ekonomisinin temel itici gücü olan işletmelerin yüzde 82'si hasar gördü veya yok edildi." değerlendirmesine yer verildi.
Gazze'nin gayri safi yurt içi hasılasının (GSYH) 2023'ün son çeyreğinde yüzde 81 azaldığı ve bunun da tüm yıl için yüzde 22'lik bir daralmaya yol açtığı kaydedildi.
Batı Şeria'da da hızlı ve endişe verici ekonomik düşüş yaşandığına dikkat çekilen raporda, yerleşim genişlemesi, Filistin yapılarının yıkılması ve 2023-2024 boyunca yerleşimci şiddetinin artması gibi faktörlerin Filistinlileri yerinden ettiği ve ekonomik faaliyetleri ciddi şekilde etkilediği vurgulandı.
Bu sorunların, ticaretin, turizmin ve ulaşımın önemli düşüş yaşadığı Doğu Kudüs dahil Batı Şeria'daki çeşitli sektörleri etkilediği, Doğu Kudüs'teki işletmelerin yüzde 80'inin kısmen veya tamamen faaliyetlerini durdurduğu bildirildi.
"Batı Şeria'da yüzde 12,9 olan işsizlik oranı yüzde 32'ye yükseldi"
Raporda, "2023'ün ilk üç çeyreğinde Batı Şeria'da yüzde 4'lük bir GSYH büyümesine dair ilk iyimser görünüm, dördüncü çeyrekte benzeri görülmemiş yüzde 19'luk bir daralmayla bir anda tersine döndü. Bu keskin düşüş genel yıllık GSYH'de yüzde 1,9'luk bir düşüşe neden oldu. Kişi başına düşen GSYH yüzde 4,5 azaldı, bu da yaşam standartlarında ve hane halkı gelirlerinde önemli düşüşe işaret ediyor." ifadeleri kullanıldı.
Batı Şeria'daki iş gücü piyasası koşullarının da önemli ölçüde kötüleştiği vurgulanan raporda, işletmelerin yüzde 96'sının faaliyetlerinde azalma olduğu, bu sebeple iş gücünde de yüzde 42,1 düzeyinde gerileme yaşandığı kaydedildi.
Raporda, Batı Şeria'da toplamda 306 bin kişinin işini kaybettiği, savaştan önce yüzde 12,9 olan işsizlik oranının yüzde 32'ye çıktığı vurgulandı.
Raporda, "UNCTAD, devam eden işgalin sürdürülebilir ekonomik kalkınmanın önündeki başlıca engel olmaya devam ettiğini vurgulamaktadır." ifadesine yer verildi.
Özellikle Gazze'deki durumun içler acısı olduğuna işaret edilen raporda, savaş öncesi istihdamın 3'te 2'sinin (yaklaşık 201 bin) Ocak 2024'e kadar kaybedildiği belirtildi.
Raporda, işgal altındaki Filistin topraklarında ekonomik çöküşü durdurmak, insani krize çözüm bulmak, kalıcı barış ve kalkınma için zemin hazırlamak için uluslararası topluma "acil ve önemli müdahalelerde bulunma" çağrısı yapıldı.
Kaynak: AA
dikGAZETE.com