Kudüs
ABD’de 3 Kasım’da yapılan başkanlık seçimlerini kesin olmayan sonuçlara göre Demokrat Parti'nin adayı Joe Biden’in kazanması Filistin’de sevinçle karşılanırken, İsrail’de yeni ABD Başkanı'nın Tel Aviv ile Washington arasındaki ilişkilere muhtemel etkileri tartışılıyor.
ABD’deki başkanlık seçimi, tüm dünyada olduğu gibi Filistin ve İsrail’de de yakından izlendi.
Seçimi Demokrat Parti'nin adayı Biden’ın mı yoksa mevcut Başkan Donald Trump’ın mı kazanacağı Filistin’in geleceği açısından büyük önem taşıyordu. Zira mevcut Başkan Trump’ın seçimi kazanması halinde Filistin’i daha zor günlerin beklediği belirtiliyordu.
Filistin Başbakanı Muhammed Iştiyye, "Trump yeniden seçilirse Allah bize yardım etsin." diyerek ABD’deki seçimin Filistinliler için ne kadar önemli olduğunu ifade etmişti.
Trump’ın başkanlık koltuğuna oturduğu 2017’den bu yana bölgeyle alakalı aldığı kararların tamamının Filistin’i yok sayarak İsrail yanlısı olması nedeniyle bu seçimin sonucu Filistinlileri yakından ilgilendiriyordu.
Trump, Kudüs’ün tamamını “İsrail’in başkenti” olarak tanımış, Tel Aviv’deki ABD Büyükelçiliğini Kudüs’e taşımış, bunlara ek olarak Filistin’e yapılan mali yardımları durdurmuştu. Filistin Kurtuluş Örgütü'nün (FKÖ) Washington'daki ofisini de kapatan Trump, son olarak Filistin davasını ortadan kaldırmayı amaçlayan sözde Orta Doğu barış planını açıklamıştı.
Mevcut ABD yönetimi ayrıca işgal altındaki Batı Şeria’da yer alan yasa dışı Yahudi yerleşim birimlerini artık yasa dışı olarak görmediğini duyurmuştu.
Batı Şeria’daki yasa dışı Yahudi yerleşim birimlerinin durumu, sözde Orta Doğu barış planının akıbeti ve Arap ülkeleriyle başlatılan ilişkilerin normalleştirilmesi rüzgarının devamı gibi konular nedeniyle ABD’nin yeni başkanının kim olacağı İsrail için de oldukça önemli.
Kesin olmayan sonuçlara göre seçimi Biden’ın kazanması Filistin’e derin bir nefes aldırırken, İsrail’de Biden döneminin olası etkileri tartışılmaya başlandı.
Filistinliler seçim sonucundan umutlu
Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas, seçimi kazandığının açıklanmasının ardından yayımladığı mesajla Biden’ı tebrik ederek, ABD ile Filistin arasındaki ilişkileri geliştirmek için yeni başkanla çalışmaya hazır olduğunu belirtti.
Abbas’ın Özel Temsilcisi Nebil Şaas ise ABD’deki başkanlık seçimlerini Biden’ın kazanmasını Filistin için "bir kazanım" olarak değerlendirirken, "(Filistin için) Donald Trump’ın döneminden daha kötü bir dönem olmadı, ondan kurtulmak bir kazanımdır." ifadesini kullandı.
Filistinliler, Biden’ın başkanlığında Trump döneminde Washington ile kopan ilişkilerin yeniden başlayacağı ve yine Trump döneminde dondurulan mali yardımların yeniden Filistin’e gönderileceğini ümit ediyor.
Bunların yanı sıra Biden’ın FKÖ’nün Washington ofisinin yeniden açılmasına izin vermesi öngörülürken, bölgeyle ilgili kararlarda Trump kadar İsrail yanlısı olması beklenmiyor.
Ayrıca Trump’ın seçimi kaybetmesi nedeniyle Filistin davasını ortadan kaldırmayı hedefleyen sözde Orta Doğu barış planının da gündemden düşeceği ifade ediliyor.
İsrail, Yahudi yerleşim birimleri ve İran konusunda endişeli
Her ne kadar rengini belli etmese de başkanlığı süresince Tel Aviv’in tüm isteklerini gözü kapalı yerine getiren Trump’ın seçimi kaybetmesinin İsrail yönetiminde üzüntüyle karşılandığı dile getiriliyor.
İsrail İçişleri Bakanı Aryeh Deri, 3 Kasım’da yaptığı açıklamada, seçimi Trump’ın kazanması için dua ettiğini söyleyerek tarafını belli etmişti.
Eski İsrail İletişim Bakanı Eyüb Kara da Amerikan Yahudilerinin büyük çoğunluğunun seçimde Biden'a destek vererek Trump'a "ihanet" ettiğini savundu.
Başbakan Binyamin Netanyahu, kesin olmayan sonuçların açıklanmasının ardından yayınladığı mesajla, Biden’ı tebrik ederken, ABD ile İsrail arasındaki ilişkileri geliştirmek istediğini dile getirdi.
Uzmanlar Netanyahu ile yakın dostluğu bulunan Biden’ın, ABD’deki İsrail yanlısı politikayı büyük ölçüde devam ettireceğini belirtiyor.
Biden seçim kampanyasında yaptığı açıklamalarda, Kudüs’teki ABD Büyükelçiliğini tekrar Tel Aviv’e taşımayacağını söylemişti.
Yeni başkanın Trump’ın 2018’de çekildiği İran ile imzalanan nükleer anlaşmayı yeniden müzakere etme ve yeniden uygulama ihtimali de İsrail’i endişelendiriyor.
Ayrıca Biden’ın Batı Şeria’daki yasa dışı Yahudi yerleşim birimlerinin statüsü ve genişletilmesine yönelik konularda Trump’tan farklı düşündüğü ifade ediliyor.
Biden, 2010’da ABD Başkan Yardımcısı görevindeyken, İsrail’in Doğu Kudüs’te yer alan bir yasa dışı Yahudi yerleşim birimlerine yeni konut inşa planını kınamıştı.
Bu durumlar göz önünde bulundurulduğunda Filistin İsrail’in her istediğine onay veren Trump’tan kurtulmanın mutluluğunu yaşıyor. Tel Aviv yönetimi ise hayal dahi edemeyeceği konularda İsrail lehine kararlar veren Trump yerine bazı konularda kendisiyle farklı düşünebilecek Biden ile 4 yıl boyunca çalışmak zorunda kalacak.
Kaynak: AA
dikGAZETE.com