Beynelmilel ve çok yönlü bir sanatçı: Şerif Mehmet Muhittin Targan

İstanbul

Bestekar, ud virtüözü ve portre ressamı Şerif Mehmet Muhittin Targan, vefatının 54. yılında anılıyor.

Targan, Osmanlı Devleti'nin son Mekke emiri, Meclis-i A'yan ikinci reisi ve Evkaf nazırlarından Ali Haydar Paşa ile Sabiha Hanım'ın oğlu olarak 21 Ocak 1892'de İstanbul Çamlıca'da dünyaya geldi.

Arap dünyasında "Şerif Muhiddin Haydar" olarak da tanınan ve tam adı Fehametli Şerif Muhiddin bin Ali Haydar olan sanatçı, üniversite yıllarına kadar özel dersler alarak öğrenimini sürdürdü.

Evlerinde düzenlenen haftalık toplantılar sayesinde musikiyle tanışan Targan, çocukluk yaşlarında piyano ve ud çalmaya başladı.

Targan, amcası Ali Cabir Paşa'nın önerisiyle 1906'da Mösyö Riki'den viyolonsel dersleri almaya başladı, sonrasında ise Klevder, Eringer Triyanon ve çeşitli eğitmenlerden solfej, armoni ve piyano öğrendi.

Sanatçı, Ali Rifat Bey'den Türk musikisi klasiklerinden önemli fasıllar, Rauf Yekta Bey'den nazariyat, Zekaizade Hafız Ahmet Efendi'den ise makam ve usul dersleri aldı. Targan, 1908'de Darülfünun Hukuk Fakültesi ve sonrasında Edebiyat Fakültesinde eğitim gördü ve mezun oldu.

Bağdat Konservatuvarını kurdu

İstanbul'un yanı sıra Mekke, Şam ve New York'ta da çeşitli vesilelerle bulunan Targan, 1934'te Bağdat'a giderek Doğu ve Batı musikisi bölümlerinin yer aldığı Bağdat Konservatuvarını kurdu.

ABD'de de konserler veren Targan, Bağdat'ta yaşadığı yıllarda ünlü udilerden Cemil ve Münir Beşir kardeşler ile sanatçı Selman Şükür'ü de yetiştirdi.

Burada ud ve viyolonsel dersleri de veren sanatçı, 1948'de geçirdiği bir rahatsızlık nedeniyle İstanbul’a dönerek Hüseyin Sadettin Arel'in istifasıyla boşalan İstanbul Belediye Konservatuvarı ilmi kurul başkanlığına getirildi.

Safiye Ayla ile 1950'de evlenen Targan, sağlık sorunları dolayısıyla 1951'de konservatuvardaki görevinden istifa etti.

Kemani, viyolonselist ve piyanist Şerif Abdülmecit Targan'ın da kardeşi olan Şerif Muhittin, Arapça, Farsça, İngilizce ve Fransızca biliyordu. Ressamlığıyla da tanınan, portre ve peyzajda eserler veren ve usta sanatçı, 13 Eylül 1967'de İstanbul'da vefat etti.

Koleksiyonu Süleymaniye Kütüphanesi’ne bağışlandı

Vefatının ardından koleksiyonunda bulunan kitaplar, tablolar, Türk ve Batı musikisine ait notalar Safiye Ayla tarafından Süleymaniye Kütüphanesi’ne bağışlandı.

Sanatçı, Türk musikisi eserlerini Batı’ya da dinletebilmek için çok sesli armoniden çok kontrpuana dayanan, aynı zamanda milli karakterini kaybetmeyen bir musikinin meydana getirilmesinin gerektiğini savundu.

Zarif ve mütevazi kişiliğiyle tanınan Şerif Mehmet Muhittin Targan, Türk musikisinin Batılı anlamda yetiştirdiği önemli ud virtüözlerinden kabul ediliyordu.

U​​​​​​​d virtüözlüğünün yanı sıra besteleriyle de tanınan sanatçı, "Kapris", "Koşan Çocuk", "Kanatlarım Olsaydı" ve "Teemmüller"in de arasında bulunduğu üçü şarkı formunda yaklaşık 25 eser besteledi.

Targan sanat hayatı boyunca ayrıca "Çocuk Havası", "Etüdler", "Nihavend Saz Semaisi", "Dügah Saz Semaisi", "Ferahfeza Saz Semaisi", "Irak Saz Semaisi", "Uşşak Saz Semaisi" ve "Müstear Saz Semaisi" adlı bestelere de imza attı.

Kaynak: AA