Belkıs Kalesi 1300 yıllık geçmişiyle tarihe ışık tutuyor

TAHRAN - Mustafa Melih Ahıshalı

İran'ın Kuzey Horasan eyaletine bağlı İsferayen kasabasında yer alan tarihi Belkıs Kalesi, 1300 yıllık geçmişiyle farklı dönemlerin izlerini içinde barındırıyor.

İsferayen kaymakamlığı Belkıs Tarihi Varlıkları Koruma müdürlüğünde görevli uzman Hamidi Vazifeşinas AA muhabirine yaptığı açıklamada, Belkıs Kalesi'nin İsferayen şehrinin bir parçası olarak Sasaniler döneminde inşa edildiğini aktardı.

Vazifeşinas, İsferayen bölgesinin, Hicri 31 (Miladı 653) yılında Abdullah bin Amir tarafından fethedildikten sonra halkının Müslüman olduğunu, Sasaniler ve Selçuklular döneminde gelişerek modern bir kent haline geldiğini belirtti.

Selçuklular döneminde İsferayen'e bağlı yaklaşık 350 köyün bulunduğunu aktaran Vazifeşinas, Moğol saldırılarının ardından bu sayının 50'ye kadar düştüğünü kaydetti.

Vazifeşinas, bölgenin stratejik konumu nedeniyle Moğollar tarafından tekrar onarıldığını ifade ederek, bölgede Moğollar tarafından kurulan darphanede İsferayen adına sikke bastırıldığını söyledi.

Bölgenin, tarihsel süreç içerisinde çeşitli saldırılara maruz kalarak defalarca el değiştirdiğini kaydeden Vazifeşinas, "Çeşitli dönemlerde, bölgeyi Özbeklerin saldırılarına karşı korumak için ülkenin batı bölgelerinde yaşayan bazı Kürt aileler sınır boylarına yerleştirildi." dedi.

Vazifeşinas, kalede genellikle bölgeyi yöneten hanların yaşadığını ve halkın ise kale dışında yerleştiğini belirterek, kalenin fiziki özellikleri hakkında şu bilgileri paylaştı:

"Kuzey ve güneyde yer alan kapılarıyla 5 Hektar alana oturan ve 29 savunma burcu olan kalenin duvar yüksekliği 13 metre. Kalenin etrafını çevreleyen 6 metre genişliğinde ve 19 metre derinliğinde 5 de kanal bulunuyordu. Savunma amacıyla yapılan ve bugün toprakla dolu olan kanallar su ile dolduruluyordu. Taş ve demir kullanılmadan yalnızca toprak harçtan yapılan kale duvarları, olumsuz hava şartlarından etkilenmemesi için de yüzeyi saman karışımı toprak harç ile kapatılmış. Kale içerisinde ayrıca, su kanalları ve ekmek fırınları da yer alıyordu."

İsferayen kentinin batısında yer alan tarihi Belkıs kalesi, Dünya Mirası listesinde yer alıyor.

Kuzey Horasan eyaletine bağlı tarihi İsferayen kentinin yaklaşık yüzde 40’ını Kürtler, yüzde 40’ını Türkler ve yüzde 20’sini de Tarlar (Farslar) oluşturuyor.