Batı Balkanlar'da 2019 böyle geçti

Makedonya'nın adını Kuzey Makedonya olarak değiştirmesi, Arnavutluk'ta meydana gelen depremde çok sayıda kişinin hayatını kaybetmesi ve Bosna'daki soykırımı inkar eden yazar Peter Handke'ye Nobel ödülü verilmesi Batı Balkanlar'da 2019 yılına damga vuran olaylar oldu.

Kuzey Makedonya ve Arnavutluk'un Avrupa Birliği (AB) ile katılım müzakerelerine başlamasına izin verilmemesi, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın Bosna Hersek ve Sırbistan'a yaptığı ziyaretler, Bosnalı eski Sırp lider Radovan Karadzic'in müebbet hapse mahkum edilmesi ve Sırbistan ile Arnavutluk'taki hükümet karşıtı gösteriler de yılın öne çıkan olayları arasında yer aldı.

Sırbistan'da 2018 sonunda başlayan hükümet karşıtı gösteriler, 2019 yılının ilk çeyreğinde de devam etti. Farklı şehirlerde "5 milyondan yalnızca biri" sloganıyla düzenlenen ve on binlerce kişinin katıldığı protestolarda, Cumhurbaşkanı Aleksandar Vucic ve hükümetin istifası talep edildi.

Arnavutluk'ta da muhalefetteki Demokratik Parti (PD) ile Sosyalist Bütünleşme Hareketi (LSİ) öncülüğünde düzenlenen hükümet karşıtı protestolarda, geçici bir hükümet kurulması ve erken genel seçime gidilmesi talebi dile getirildi. Arnavutluk'taki protestolarda sık sık polis ile göstericiler arasında gerginlik ve arbede yaşandı.

Makedonya Meclisi, 11 Ocak'ta ülkenin adının "Kuzey Makedonya Cumhuriyeti" olarak değiştirilmesini öngören anayasa değişikliklerini onayladı. Şubat ayında ülke genelinde "Makedonya" tabelaları, "Kuzey Makedonya" olarak değiştirildi.

Arnavutçanın, Kuzey Makedonya'da ikinci resmi dil olarak kabul edildiği yasa tasarısı, 15 Ocak'ta mecliste kabul edildi.

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, 17 Ocak'ta Sırbistan'da temaslarda bulundu.

Bosna Hersek'in başkenti Saraybosna, şubat ayında 2019 Avrupa Gençlik Olimpik Kış Festivali'ne (EYOF 2019) ev sahipliği yaptı. 1984 Kış Olimpiyatları'nın da ev sahibi olan Saraybosna, 25 yıl sonra yeniden olimpiyat ruhunu yaşadı.

Kuzey Makedonya'nın Yunanistan ile arasındaki "isim sorunu" çözüldükten sonra, şubat ayının başında Kuzey Makedonya ile NATO üyesi 29 ülke arasında katılım protokolü imzalandı. Bu protokol, İspanya dışında tüm üye ülkelerin meclislerinde de yıl içinde kabul edildi.

Savaş ve soykırım suçlusu Bosnalı eski Sırp lider Radovan Karadzic'in daha önce aldığı 40 yıl hapis cezası, Uluslararası Ceza Mahkemeleri Mekanizmasında 20 Mart'ta yapılan temyiz duruşmasında müebbete çevrildi.

Kuzey Makedonya'da 21 Nisan'da yapılan cumhurbaşkanlığı seçiminin ilk turunda adayların yeterli oy alamaması nedeniyle 5 Mayıs'ta ikinci tur yapıldı. Kuzey Makedonya'nın yeni cumhurbaşkanı, iktidardaki Makedonya Sosyal Demokratlar Birliğinin (SDSM) adayı Stevo Pendarovski oldu.

Bosna Hersek'teki savaşta Sırplar tarafından temellerine kadar yıkılan Foça şehrindeki Alaca Cami, Vakıflar Genel Müdürlüğünce yeniden inşa edildikten sonra 4 Mayıs'ta törenle ibadete açıldı.

Katolik dünyasının ruhani lideri Papa Franciscus, 7 Mayıs'ta Kuzey Makedonya'yı ziyaret etti.

Cumhurbaşkanı Erdoğan, 8-9 Temmuz'da Bosna Hersek'e yaptığı ziyaret kapsamında, Güneydoğu Avrupa İşbirliği Süreci (GDAÜ) Liderler Zirvesi'ne ve Srebrenitsa Soykırımı kurbanları için Saraybosna'da düzenlenen geçit törenine katıldı.

Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, 15 Temmuz'da Sırbistan'a resmi ziyaret gerçekleştirdi.

Kosova Başbakanı Ramush Haradinaj, Hollanda'daki Kosova Özel Savcılığı tarafından "şüpheli" sıfatıyla çağrıldığı gerekçesiyle 19 Temmuz'da istifa etti.

Arnavutluk'ta 21 Eylül'de meydana gelen 5,8 büyüklüğündeki depremde 132 kişi yaralandı, yüzlerce binada hasar oluştu.

Kosova'da başbakanın istifa etmesinin ardından 6 Ekim'de erken genel seçim yapıldı. Seçimlerin galibi Kendin Karar Al Hareketi olurken, hiçbir parti tek başına hükümet kuracak meclis çoğunluğunu elde edemedi. Hükümet kurma görüşmeleri hala sürüyor.

Cumhurbaşkanı Erdoğan, 7-8 Ekim'de Sırbistan'ı ziyaret etti. Ziyaret kapsamında Türkiye-Sırbistan Yüksek Düzeyli İşbirliği Konseyi Toplantısı ve Türkiye-Sırbistan-Bosna Hersek Üçlü Zirvesi yapıldı. Ayrıca Belgrad-Saraybosna Otoyolu Projesi'nin Sırbistan içinde kalan bölümünün temel atma töreni gerçekleştirildi.

Bosna Hersek İslam Birliğinde (Diyanet İşleri Başkanlığı) 12 Ekim'de yapılan seçimde, Husein Kavazovic ikinci kez reis-ul ulema seçildi.

AB Konseyi, 18 Ekim'deki zirvede katılım müzakerelerine başlamayı bekleyen Kuzey Makedonya ve Arnavutluk'a olumsuz yanıt verdi.

Arnavutluk'un Dıraç şehrinde 26 Kasım'da meydana gelen 6,3 büyüklüğündeki depremde 51 kişi hayatını kaybetti, 1000'e yakın kişi yaralandı, çok sayıda ev hasar gördü. Depremin ardından 1775 artçı sarsıntı meydana geldi. Depremin akabinde, Türkiye hem arama kurtarma hem de insani yardım faaliyetlerinde önemli rol üstlendi.

Bosna Hersek'te yaşanan soykırımı inkar eden ve her fırsatta eski Sırp lider Slobodan Milosevic'e duyduğu hayranlığı dile getiren Avusturyalı yazar Peter Handke, 10 Aralık'ta İsveç'te düzenlenen törende Nobel Edebiyat Ödülü'nü aldı. Handke'ye Nobel verilmesi, Milosevic rejiminin büyük katliamlar yaptığı Bosna Hersek ve Kosova başta olmak üzere birçok ülkede tepkiyle karşılandı.

Hırvatistan'da cumhurbaşkanlığı seçiminin ilk turu 22 Aralık'ta yapıldı. 11 adayın yarıştığı ilk turda oyların yüzde 29,5'ini alan eski Başbakan Zoran Milanovic ile oyların yüzde 26,6'sını alan mevcut Cumhurbaşkanı Kolinda Grabar Kitarovic, ikinci tura kaldı. İkinci tur, 5 Ocak'ta yapılacak.

Kaynak: AA