?>

Azerbaycan'ın bağımsızlığına giden yol: "Kanlı Ocak"

Azerbaycan'da 20 Ocak 1990'da eski Sovyet ordusunun başkent Bakü ve diğer illerde kadın ve çocuk ayırt etmeden yaptığı katliamın kurbanları anılıyor.

Dünya - 1 yıl önce

Bakü

Tarihe "Kanlı Ocak" adıyla geçen katliamın acısı, aradan 34 yıl geçmiş olmasına rağmen tüm Azerbaycanlıların hafızasında tazeliğini koruyor. Azerbaycan'da aynı zamanda bir kahramanlık destanı olarak da hafızalara kazınan Kanlı Ocak olayları, 70 yıl süren eski Sovyet esaretinden sonra bağımsızlığın kazanılmasında dönüm noktası kabul ediliyor.

Kanlı Ocak olayları, eski Sovyetler Birliği'nin çöküşünü hızlandırdı, Azerbaycanlılarda bağımsızlık duygusunu alevlendirdi. Olayların temelinde Karabağ sorunu bulunuyordu.

Ermeniler, 1980'li yılların sonlarında Karabağ'ın Azerbaycan'dan koparılması için faaliyetlerini artırdı ve Aralık 1989'da Ermenistan Sovyet Cumhuriyeti Yüksek Konseyi, Karabağ'ın Ermenistan'la birleştirilmesi yönünde karar aldı.

Azerbaycanlılar, bu kararı tepkiyle karşıladı ve Bakü'de yüz binlerce kişinin katıldığı mitingler düzenlendi. Halk, Ermenilerin artan toprak taleplerine ve Sovyet yönetimine tepkilerini göstermek için Bakü'nün Azadlık Meydanı'na akın etti.

Aralıksız süren mitingler Sovyet yönetimini tedirgin etti ve Bakü'ye asker gönderilmesi yönünde karar alındı. Halk ise kentin giriş yollarını ve Bakü'deki askeri birliklerin önünü kapattı.

İlk önce 19 Ocak 1990'da Sovyet istihbaratınca Azerbaycan televizyonunun enerji sağlayıcısı patlatıldı. Akşam saatlerinde ise 26 bin kişilik Sovyet ordusu zırhlı araçlarla 5 yönden Bakü'ye girdi.

Sovyet ordusu, onları engellemeye çalışan silahsız sivillere mermi yağdırarak kente ulaştı. Tanklar ve ağır zırhlı araçlar insanların üzerlerine sürüldü, ambulanslara ve yolcu otobüslerine ateş açıldı. O gece Bakü'de 130 sivil hayatını kaybetti.

Sovyet ordusu, katliamını Neftçala ve Lenkeran gibi diğer illerde de sürdürdü ve toplam 147 Azerbaycanlı sivil, 20 Ocak katliamının kurbanı oldu. Olaylarda 744 kişi yaralandı, yaklaşık 400 kişi Sovyet ordusunca gözaltına alındı.

Bakü'de Sovyet yönetiminin olağanüstü hal ilan etmesine ve kentin tamamen Sovyet ordusu tarafından kontrol altına alınmasına rağmen halk yine sokaklara çıktı ve şehitlerin defni için çalışma başlatıldı.

Şehitlerin naaşları, 31 Mart 1918'de Ermenilerin saldırıları sonucu hayatını kaybeden Azerbaycanlıların cenazelerinin toprağa verildiği, daha sonra Sovyet döneminde park haline getirilen Dağüstü Park'ta defnedildi. Cenazeler, Azadlık Meydanı'nda toplandı ve buradan insanların omzunda, daha sonra Şehitler Hıyabanı ismi verilen şehitliğe getirilerek yan yana defnedildi. Cenazelere yaklaşık 1 milyon kişi eşlik etti.

Kanlı Ocak Katliamı, Azerbaycanlıların eski Sovyet yönetimine güvenini tamamen sarstı ve ülkenin bağımsızlığına giden süreç başladı.

Azerbaycanlılar 34 yıldır her 20 Ocak'ta, o günün kurbanlarının simgesi haline gelen karanfillerle şehitliğe akın ediyor, bağımsızlık ateşini yakanlara minnettarlığını gösteriyor.

"Öf bile demeden canlarını feda etti"

20 Ocak Katliamı'nın tanıklarından 68 yaşındaki Nizami Rızaşuvari, o günlerde yaşadıklarını AA muhabirine anlattı.

Rızaşuvari, o dönemde her bir Azerbaycanlı gibi kendisinin de bağımsızlık talebiyle yapılan gösterilerde yer aldığını söyledi.

Sovyet Rusya yönetimine karşı milyonlarca Azerbaycanlının "özgürlük" diye bağırdığını vurgulayan Rızaşuvari, bağımsızlık için tüm halkın tek yumruk olduğunu belirtti.

Rızaşuvari, bağımsızlık yanlılarının oluşturduğu Azerbaycan Halk Cephesi'nin (AHC) aktivistlerinden olduğunu belirterek AHC'nin bazı gizli evraklarının saklanması için kendisine emanet edildiğini kaydetti.

20 Ocak Katliamı sonrasında Devlet Güvenlik Servisi (KGB) çalışanlarının bu bilgiyi öğrendikten sonra evlerine gelerek babasını darbettiğini, kendisini de gözaltına aldığını anlatan Rızaşuvari, "KGB'nin nezarethanesinde 7 gün işkence gördüm. Belgelerin yerini ve diğer aktivistlerin isimlerini söylememi istediler. En ağır işkencelere maruz kaldım. Tüm dişlerimi söktüler. Kafama aldığım darbeler nedeniyle sol gözüm görme yetisini kaybetti. Bir hafta sonra beni bıraktılar. Eve döndüğümde babamın aldığı darbeler nedeniyle yaşamını yitirdiğini öğrendim." dedi.

Rızaşuvari, babasının ve diğer çok sayıda insanın ölümünden büyük üzüntü duyduğunu dile getirerek "Öf bile demeden canlarını feda etti. Aynı zamanda sevinçliyim. Çünkü Azerbaycan bugün tam bağımsız bir ülkedir. En büyük arzumuz hayata geçti." diye konuştu.

Kaynak: AA

dikGAZETE.com
Haftanın Öne Çıkanları

İlk Türk astronot Gezeravcı'nın uzaydaki ilk sözü "İstikbal göklerdedir" oldu

2024-01-19 03:12 - Teknoloji

İsrail saldırısında dükkanı yıkılan ve yerinden olan Lübnanlı, yol kenarında sebze satıyor

2024-01-19 14:57 - Dünya

Güney Marmara'nın kaplıcaları yarıyıl tatilinde öğrenciler ve aileleriyle dolacak

2024-01-19 11:47 - Çevre-Hayat

Araştırma: Çocuklarda saf meyve suyu tüketimi vücut kitle indeksinde artışa yol açabilir

2024-01-17 15:43 - Sağlık

Avustralya Açık'ta Alcaraz ve Rybakina ikinci turda

2024-01-16 16:18 - Spor

MHP Genel Başkanı Bahçeli, şehit askerlerin ailelerine başsağlığı diledi

2024-01-14 20:17 - Gündem

İspanya Dışişleri Bakanı Albares: (Gazze) Çatışmaların yayılması tam bir felaket olur

2024-01-19 15:33 - Dünya

Emre Belözoğlu'na anne tavsiyesi: Faruk Başkanı yalnız bırakma

2024-01-19 12:18 - Spor

EGM'de 127 personel, 1. Sınıf Emniyet Müdürlüğü rütbesine terfi etti

2024-01-16 03:27 - Gündem

İsrail medyasına göre Batı Şeria'daki gerilim, patlamaya dönüşecek

2024-01-18 12:33 - Medya

İlgili Haberler

Gazze'de çadırlarda yaşamaya mahkum edilen Filistinliler, soğuk hava ve fırtına ile mücadele ed

10:47 - Dünya

İsrail güçleri, işgal altındaki Cenin'de 3 Filistinli genci gözaltına aldı

08:43 - Dünya

Trump, Biden'ın tüm güvenlik izinlerini iptal etti

08:37 - Dünya

Amerika'da yaşayan Suriyeli bilişim mühendisleri, Şam'da öğrenciler ve sektör çalışanlarıyla buluştu

23:47 - Dünya

Macaristan Başbakanı Orban, dışarıdan destekli bazı STK'lerin hükümeti devirmeye çalıştığını söyledi

23:46 - Dünya

Günün Manşetleri

Türk Kızılay, bu yıl 3 milyon ünite kan bağışı toplamayı hedefliyor

10:52 - Gündem

Gazze'de çadırlarda yaşamaya mahkum edilen Filistinliler, soğuk hava ve fırtına ile mücadele ed

10:47 - Dünya

Başakşehir, deplasmanda Antalyaspor ile karşılaşacak

10:42 - Spor

Kasımpaşa, Süper Lig'de Çaykur Rizespor'u ağırlayacak

10:37 - Spor

Depremden etkilenen 4 il ve 2 ilçede yapılandırma başvuru ve ödeme süreleri uzatıldı

10:13 - Ekonomi