İstanbul
Yargı reformu kapsamında 15 Eylül'den bu yana uygulamaya konan e-Duruşma sistemi ülke genelinde şu anda 329 mahkemede başarıyla uygulanıyor. Ayrıca e-Duruşma sistemi salgınla mücadelede mahkemelerde oluşabilecek yoğunlukların önlenmesine de katkı sağlıyor.
E-Duruşma, ülke genelinde 91 tüketici mahkemesi, 181 icra hukuk mahkemesi, 33 kadastro mahkemesi, 5 asliye hukuk mahkemesi, 4 sulh hukuk mahkemesi, 8 aile mahkemesi, 6 iş mahkemesi, 1 asliye ticaret mahkemesine uygulanıyor.
Sistemi kullanan avukatlar da AA muhabirine uygulamanın getirdiği yenilikler ve yargıdaki teknolojik gelişmelerin sağladığı kolaylıkları değerlendirdi.
Avukat Yunus Egemenoğlu, uygulamanın özellikle Kovid-19 salgını döneminde faaliyete geçirilmesinden mutluluk duyduklarını belirterek, ilk kez girdiği e-Duruşma'daki deneyiminin çok iyi geçtiğini söyledi.
Bakanlığın, hızlı bir adaptasyon süreci ve birtakım eksikleri tamamlama gayretinde olduğunu anlatan Egemenoğlu, söz konusu sistemin 6 ülkede uygulandığını vurguladı.
Egemenoğlu, sistemin çok yararlı ve doğru bir adım olduğunu dile getirerek, "Hele Kovid döneminde yararlı bir adım olduğu için, bu gelişmeyi keyifle karşıladık ve çok sevinerek girdik duruşmaya. e-Duruşma'yı daha yoğun nasıl kullanabiliriz ve neler yapabiliriz konusunda çalışıyoruz." dedi.
Hukuk büroları da yeni sistem için hazırlanıyor
E-Duruşma sisteminin kendi içinde birtakım değişimleri de getireceğine işaret eden Egemenoglu, bu kapsamda kendi hukuk bürolarında da birçok değişimin yaşanacağını söyledi.
Egemenoğlu, e-Duruşma'ya katılımla ilgili hukuk bürolarında fiziki şartların oluşturulması gerektiğine vurgu yaparak, şunları kaydetti:
"Unutulmamalı ki sonuçta bu bir duruşma, bunun ciddiyetine de bakarak davranmamız gerekiyor. Örneğin biz çizimleri yaptırdık, tadilata başladık, büromuza duruşma odaları yapıyoruz. Ses izolasyonu olan, 1, 2 ve 4 kişinin katılabileceği, görüntüyle ilgili gerekli alt yapının olacağı odalar oluşturuyoruz. Duruşmaya katılım adabı ve yargının önemi nedeniyle de bunları yapmamız gerekiyor. Çok duruşması olan büyük bürolarda yoğunluk nedeniyle birden fazla oda ihtiyacı doğuyor. "
Egemenoğlu, Adalet Bakanlığının e-Duruşma'yla ilgili bir mobil uygulama hazırladığını belirterek, böylece avukatların duruşmaya mobil cihazlardan da bağlanma imkanı olacağını ifade etti.
Ulusal Yargı Ağı Bilişim Sistemi'nin (UYAP) her geçen gün geliştiğini ve bunun heyecan verici olduğunu dile getiren Egemenoğlu, "Yargıyla ilgili herşeyin elektronik ortama atılması, yarınlarda dijital geçişlerde önemli bir adım. Uzun zamandır UYAP üzerinden çalışıyorduk. Şu anda pandemide çok rahatlıkla evden çalışabiliyoruz. Buna e-Duruşma ile katılma adımı eklenmesi beraberinde bir sürü ezberi değiştirecek. Avukat sayısının bu ay itibariyle 128 binlere ulaştığı, 27 bine yakın stajyerin de sırada olduğu bir sene içerisinde iş imkanı açısından fiziki zorunluluklar da kalkacaktır. Çok nitelikli, belli bir konudaki uzman ve başka bir şehirde yaşayan meslektaşlarla da çalışma imkanımız olacak." ifadelerini kullandı.
Egemenoğlu, başka şehirdeki davaları takip etmelerinin hem zaman kaybı hem de ulaşım, konaklama gibi masraflara neden olduğunu anlatarak, yeni sistemle bunun önüne geçileceğini söyledi.
"Sistemin avantajları çok büyük"
Avukat Volkan Sümer de yeni uygulamanın avantajlarının dezavandajlarına göre daha fazla olduğunu belirterek, "Bu sistemin avantajları çok büyük. Örneğin, yargılamada çok usulen duruşmalar olabiliyor, misal evrak eksiği oluyor, evrakın tamamlanmasını beklemeniz gerekebiliyor. Bunun için duruşma salonuna gitmek zorundasınız, beyanda bulunmak zorundasınız. Diyelim ki İstanbul'da çalışan birinin İstanbul'daki bir adliyeye gitmesinde bir problem yok ama o duruşmanız İstanbul dışındaki başka bir vilayetteyse bu gerçekten büyük bir zaman, emek ve para kaybı. Vatandaşlar için de bir yük. Sonuçta avukatının oraya gitmesi demek vatandaşın da bunun ekonomik külfetine katlanması demek." diye konuştu.
Uygulama üzerinden katılımının sağlandığı duruşmada, normal duruşma salonundaymış gibi beyanda bulunabildiklerini vurgulayan Sümer, "Ofisinizden UYAP sistemindeki bir taleple mahkemenin bunu kabul etmesi üzerine sizi video konferans ile duruşma salonuna kabul ediyorlar. Siz yine cübbenizi giyerek ofisinizden bu duruşmada söylemek istediğiniz ne varsa müvekkiliniz için ne istiyorsanız, tıpkı duruşma salonundaymış gibi söyleyebiliyorsunuz. Tabii ki canlı duruşmanın yerini asla tutmaz ama zorunlu bir uygulama değil, ihtiyari bir uygulama." değerlendirmesini yaptı.
Sümer, salgın zamanında insanların dışarı çıkmadığı, evden çalıştığı bir dönemde, avukatların kilometrelerce ötedeki şehirlere gidip duruşmalara katılmalarının zorlaştığını dile getirerek, "Ama e-Duruşma sisteminde bunu ofisinizde 10 dakikada, yarım saatte yapabiliyorsunuz. Hem avukata hem vatandaşa hem de adliyedeki personele avantajları çok." dedi.
Malatya Adliyesi’ndeki bir duruşmaya e-Duruşma ile katıldığını ifade eden Sümer, "Bu, benim ve adliye için bu bir ilkti. Hakimin de yaklaşımı gayet iyiydi. Sesimizde bir problem yaşamadık. Bu Türkiye’nin geneline entegre edildiği zaman, UYAP üzerinden de bu sistemin her mahkeme ve her ile yaygınlaşması sağlandığı zaman hem vatandaşların hem avukatların bundan çok iyi faydalanacaklarını düşünüyorum." diye konuştu.
Avukat Volkan Sümer, avukatın duruşmadaki varlığının yadsınamayacağına vurgu yaparak, şunları kaydetti:
"Bunu kimse inkar edemez. Yargının 3 kurucu ayağından birisi avukattır. Ama bu zorunlu bir sistem değil. Bu size ‘duruşma salonuna giremezsiniz’ gibi bir yaptırım uygulayan bir sistem değil. Bu siz isterseniz, işiniz vardır, uçak bileti alamamışsınızdır, vakti kaçırmışsınızdır, arabanız arıza yapmıştır, imkansızlıklarınız vardır. Eğer o mahkemede bu sistem varsa, sağlanıyorsa buna katılabilirsiniz. Çok yeni olduğu için gerek hakimlerin, gerek personelin buna adaptasyonu biraz zaman alacak. Belli başlı sıkıntıları olacak. Mahkemelerin teknik alt yapısındaki hazırlıkları da zaman alacak ama bir seneye kalmaz bütün Türkiye'de bu sistemin yaygınlaşabileceğini düşünüyorum."
Karantinadan e-Duruşmaya katıldı
Kovid 19 geçirdiği süreçte karantinadayken e-Duruşmaya katılan Avukat Arda İşgören de yeni sisteme dair deneyimlerini AA muhabiriyle paylaştı.
İşgören, 16 Aralık'ta İstanbul Anadolu 7. Tüketici Mahkemesi'ndeki duruşmasına e-Duruşma sisteminden katıldığını anlatarak, "Duruşmam gayet verimli geçti. Tüm Türkiye genelindeki mahkemelerde ciddi bir teknoloji altyapısı mevcut. Hiçbir sistem sorunu, duraklama yaşamadan verimli bir duruşma geçirdik." dedi.
Yeni sistemin en büyük avantajının zamandan tasarruf sağlaması olduğunu dile getiren İşgören, şunları kaydetti:
"Bildiğiniz üzere İstanbul gibi büyük şehirlerde adliyeler arası mesafeler de uzun olduğunda duruşmalara giderken ciddi bir zaman ve kaynak israfı yaşanıyor. Yeni sistem bunların önüne geçecektir. Diğer taraftan avukatlara tüm Türkiye genelinde davalarını takip etme imkanı da sağlayacaktır. Bununla birlikte ceza davaları gibi doğrudanlık ilkesinin önem arz ettiği dosyalarda, bu sistemin uygulanması belirli aksaklıklara yol açabilir. Ancak tüm ticari davalarda, alacak davalarında online duruşma imkanının olumlu olacağı kanaatindeyim. Nitekim ben duruşmaya Kovid-19 a yakalandığım dönemde evden hastayken katıldım. Karantina sürecinde dahi işlerim aksamamış oldu."
İşgören, takip ettiği ve e-Duruşma imkanının getirildiği tüm duruşmaların online yapılması için talep yolladıklarını belirterek, "Bundan sonra bu kurumun hızla yaygınlaşacağına eminim. Araştırdığım kadarı ile Türkiye e-Duruşma konusunda mevzuatını buna göre değiştiren öncü ülkelerden. Çağa ayak uydurmak, kaynakları verimli kullanmak adına bu uygulamaları, olumlu ve umut verici buluyorum." ifadelerini kullandı.
"Salgının yayılmasını önlemek açısından olumlu etkileri olduğu tartışmasız"
Hukukçular Derneği Yönetim Kurulu Üyesi Avukat Oğuzhan Efe de e-Duruşma sisteminin avukatlar için büyük kolaylık sağladığını bildirdi.
Normalde başka şehirlerde gerçekleşecek olan duruşmaların, e-Duruşma üzerinden gerçekleştiği için yol masrafları ve beraberinde gelen zaman kaybı önlediği söyleyen Efe, "Bu minvalde adaletin tecellisinde zaman kaybı ortadan kalmış oluyor. Malumunuz yargılama süreleri ülkemizde bir hayli uzun. E-Duruşma sayesinde süreler kısalarak hak kayıplarının önüne geçebilmektedir. E-duruşma sayesinde adliyelere gitmek zorunda kalınmıyor. Doğal olarak sistemin, salgının yayılmasını önlemek açısından olumlu etkileri olduğu tartışmasızdır. Gün içerisinde farklı şehirlerde birden fazla duruşması olan meslektaşlarımız bu duruşmalara ofislerinde girebiliyorlar. Bu sayede zaman tasarrufu olurken diğer çalışmalar için de olumlu etkiler sağlanıyor." diye konuştu.
Efe, e-Duruşma uygulamasının "doğrudanlık" ilkesinden taviz anlamına geldiği hususunun tartışabileceğini belirterek, "Hâkimin tanık, bilirkişi ya da davanın taraflarıyla yüz yüze olmak yerine onlarla görüntülü olarak konuşması muhakkak aynı etkiye sahip değildir. Pandemi süreci bu sistemin gelmesini ve yaygınlaşmasını hızlandırsa da aslında e-duruşma sistemi geç kalınmış bir uygulamadır." dedi.
Hukukçular Derneği üyesi birçok avukatın e-Duruşmaya katıldığını ifade eden Efe, "Genel olarak meslektaşlarımız olumlu değerlendirmeler yapmaktadırlar. Her sistemin eleştirilecek bir yanı vardır. Başlangıcında olduğumuz bu sistemin elbette eksiklikleri olacaktır. Bu eksikliklerin giderilmesi ve adaletin en hızlı şekilde tesisi adına derneğimiz tarafından gereken aksiyonlar alınmıştır. Alınmaya devam edecektir." şeklinde konuştu.
Kaynak: AA
dikGAZETE.com