İstanbul
Talepteki artış, kıtada rüzgardan elektrik üretiminin düşmesi, yer altı doğal gaz depolama tesislerindeki doluluk oranının yüzde 30'a gerilemesi ve Rusya'dan tedarik edilen doğal gaz miktarının azalmasıyla rekor kıran gaz fiyatları, öngörülebilir olmaktan çıktı.
Rus enerji şirketi Gazprom Başkanı Aleksey Miller, Avrupa'daki yer altı depolama tesislerindeki doğal gaz açığının 22,9 milyar metreküp seviyesine ulaştığını belirtti.
Ayrıca kuraklık nedeniyle hidroelektrik santrallerinde üretimin düşmesi ve bu açığın kapatılması amacıyla artan elektrik talebini karşılamak için daha fazla gaz kullanılması da kıta genelinde doğal gaz tüketiminin yüzde 20'nin üzerinde artmasına yol açtı.
Brüksel merkezli düşünce kuruluşu Bruegel verilerine göre, Avrupa piyasalarında ocak ayında megavatsaati 20 avro seviyesinde olan doğal gaz fiyatları geçen hafta megavatsaat başına 77 avroya kadar yükselerek rekor kırdı.
Avrupa'da doğal gaz fiyatlarının geleceğine ilişkin öngörüde bulunmanın imkansız olduğunu söyleyen uzmanlara göre, hükümetler ekonomik büyümeyi devam ettirebilmek için fiyat artışlarına karşı çözüm geliştirmek zorunda kalacak.
Enerji Ekonomisi ve Finansal Analiz Enstitüsü (IEEFA) Analisti Ana Maria Jaller-Makarewicz, AA muhabirine yaptığı açıklamada, doğal gaz arz ve talebindeki uyumsuzluğun giderek arttığını belirterek, "Geçen yıl Kovid-19 nedeniyle görülen düşük talebin ardından, bu yıl daha fazla insanın tatile gitmesi, restoran, iş yerleri ve okulların açılmasıyla yaşanan normalleşme Avrupa'da doğal gaz talebinin neredeyse kış döneminde görülen seviyeye kadar çıkmasına yol açtı. Bu yüksek talep, yer altı depolarının doluluk oranının düşük olması ve Rusya'dan ithal edilen gaz miktarının düşmesiyle birleşince spot piyasadaki gaz fiyatları öngörülebilir olmaktan çıktı." diye konuştu.
Jaller-Makarewicz, küresel bir emtia olan doğal gaz fiyatlarının tüm piyasalarda oynaklık gösterdiğini fakat Avrupa'nın doğal gaz ithalatçısı olmasından dolayı daha fazla etkilendiğini aktardı.
"İngiltere'de bazı fabrikalar yüksek fiyat nedeniyle üretimi durdurdu"
Bu kapsamda kaynak çeşitliliğinin öneminin bir kez daha ortaya çıktığını dile getiren Jaller-Makarewicz, şöyle devam etti:
"Avrupa'da elektrik üretiminde yenilenebilir kaynaklar da önemli bir yol oynuyor ama son dönemde rüzgardan üretim de hava şartları nedeniyle düştü ve doğal gaz elektrik üretiminde daha fazla kullanılmaya başlandı. Aynı şekilde kömürden elektrik üretiminde de artış görüyoruz. Konu yüksek fiyatlar olunca, emisyonlar unutuldu. Şu an enerjide talep ve fiyatlar yüksek, tedarik sıkıntısı var, emisyonlar da artıyor. Buna kısa vadede bir çözüm bulmak gerekiyor. Avrupa arzı sürdürebilmek için ya en pahalı sıvılaştırılmış doğal gaz (LNG) kargosunu bile alacak ya da enerji tüketimini olabildiğince azaltmaya çalışacak."
Jaller-Makarewicz doğal gaz fiyatlarındaki artışın elektrik fiyatlarına da yansıdığını anımsatarak, İngiltere'de bazı fabrikaların yüksek fiyatlar nedeniyle üretimi durdurduğunu kaydetti.
İspanya hükümetinin ise elektrikte vergileri düşürmeyi planladığını dile getiren Jaller-Makarewicz, "Diğer ülkelerin de bir şekilde fiyatlara karşı çeşitli çözümler geliştirmeleri gerekiyor yoksa ekonomileri alt üst olacak." dedi.
"Rusya, Asya'ya gazı daha yüksek fiyattan satmak istiyor"
Orta Doğu Araştırmaları Merkezi (ORSAM) Enerji Çalışmaları Direktörü Prof. Dr. Hakan Berument de Avrupa'da Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) içinde enerjinin payının Türkiye'ye göre daha düşük olduğunu ifade ederek, "Fakat ekonomilerinin yüksek fiyatlardan etkilenmemesi mümkün değil. Özellikle spot piyasadan alım yapanlar kötü etkilenecektir." diye konuştu.
Rusya'nın Asya'da daha yüksek fiyattan doğal gaz satmak istediğini dile getiren Berument, "Dolayısıyla Avrupa'nın işi bu noktada zor. Bir de Kuzey Akım 2'nin çalışma ruhsatı henüz alınmadı. Kuzey Akım 2 gazı gelmezse, Avrupa için durum daha da zorlaşabilir. Bu fiyat artışlarından Türkiye de etkileniyor ve etkilenmeye de devam edecek." değerlendirmesinde bulundu.
Kaynak: AA
dikGAZETE.com