BRÜKSEL
Avrupa Birliği (AB) Bakanı ve Başmüzakereci Ömer Çelik, Türkiye-AB Karma İstişare Komitesi (KİK) Toplantısında 15 Temmuz şehitleri için yapılan saygı duruşunu memnuniyetle karşıladığını belirterek, "15 Temmuz darbe girişiminden bu yana Avrupa Birliği çerçevesinde pek çok toplantıya katılıyorum. İlk defa bir platformda bizim kayıplarımız için bir saygı duruşu ortaya konulmuştur. Bunun bizim neyi anlatmak istediğimizi çok doğru anlatan bir yaklaşım olduğunu ifade ettim." ifadelerini kullandı.
Çelik, AB Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Federica Mogherini ile görüşmesi ve Türkiye-AB KİK Toplantısı’na katılmasının ardından Türkiye'nin AB Daimi Temsilciliği'nde basın toplantısı düzenledi.
KİK toplantılarına çok önem verdiklerini söyleyen Çelik, bunun Türkiye-AB arasındaki en uzun soluklu mekanizmalardan biri olduğunu ifade etti.
"Kıbrıs meselesinde Türkiye pozitif bir yaklaşım sergiledi"
Çelik, KİK toplantısında Kıbrıs meselesini ele aldıklarını belirterek, "Kesin olarak Türkiye çözümden yana, Türk tarafı pozitif bir yaklaşım sergilemesine rağmen bu son çözüm fırsatı kaçırılmıştır. Bunda da Rum tarafının uzlaşmaz tutumu birinci derecede etkendir." değerlendirmesinde bulundu.
Son Kıbrıs görüşmelerinde de AB yetkililerinin gözlemci olarak bulunduğunu kaydeden Çelik, "Herkes objektif şekilde Türkiye'nin ne kadar hazır olduğunu, çözümden yana olduğunu ve pozitif bir yaklaşım sergilediğini gördü." diye konuştu.
Çelik, "Müzakerelerin en iyi aşamalarından bir tanesinde Rum kesiminin Enosis kararını gündeme getirmesi, Enosis kararıyla ilgili yaklaşım sergilemesi çözümle ilgili pozitif atmosferi zehirleyen en önemli etkenlerden bir tanesi olmuştur." dedi.
Kıbrıs meselesine ilişkin Çelik, şunları dile getirdi:
"'Güney Kıbrıs bir Avrupa devletidir, biz onu bir Kıbrıs Cumhuriyeti diye kabul ederiz, Türk kesimi de sadece bir cemaattir, müzakereler Kıbrıs devletine Türk cemaatinin katılması şeklindedir' diye bir yaklaşım oluyorsa, bu Türkiye açısından asla kabul edilemez. Ama Güney Kıbrıs'ta şimdiye kadar gördüğümüz yaklaşım bu oldu. Nitekim zaman zaman Avrupa platformlarında da Türkiye'ye dönük eleştiriler yapılırken bunu gündeme getiren Yunan ve Rum üyelerin de bu yaklaşım içerisinde olduğunu, 'İşte Güney Kıbrıs bir Avrupa devletidir, dolayısıyla Türk tarafı çözüme yanaşmalıdır' gibisinden tek taraflı taviz beklediklerini görüyorum. Bunun tabii kabul edilebilir bir tarafı yok. Herhangi bir şekilde gündemimize alacağımız bir konu da değil. "
"Türk askerinin müzakerelerin başında adada bulunmaması gibi bir teklif tartışma dışıdır"
Türkiye'nin Kıbrıs'ta iki eşit, egemen ve kurucu devlete dayalı çözüm parametresi söz konusu olursa destekleyeceğine dikkati çeken Çelik, "Türk askerinin müzakerelerin başında adada bulunmaması gibi bir teklif tartışma dışıdır. Yaşanmışlıklar var, oranın tarihi var. Geçmişte acı sonuçlarla ortaya çıkmış bir takım tecrübeler var. Türk askeri orada bütün adanın güvenliği için bulunmaktadır. İnsanların barış içinde yaşamasını sağlamak için bulunmaktadır." ifadelerini kullandı.
Çelik, son Kıbrıs müzakerelerinde pozitif sinyaller alınmaya başlandığını ancak Güney Kıbrıs Rum yönetiminde seçimlerin yaklaşması nedeniyle Rum tarafının daha "dar ve kuşatıcı" yaklaşıma girdiğini söyledi.
"AP koridorlarında PKK sergisi görmek istemiyoruz"
15 Temmuz başarısız darbe girişimi vesilesiyle şehitlerin anıldığını, gazilerle kucaklaşıldığını ve KİK toplantısında şehitler için yapılan saygı duruşunu memnuniyetle karşıladığını anımsatan Çelik, şunları söyledi:
"15 Temmuz darbe girişiminden bu yana AB çerçevesinde pek çok toplantıya katılıyorum. İlk defa bir platformda bizim kayıplarımız için bir saygı duruşu ortaya konulmuştur. Bunun bizim neyi anlatmak istediğimizi çok doğru anlatan bir yaklaşım olduğunu ifade ettim. Yani Türkiye gibi AB ile tam üyelik müzakereleri yürüten bir ülkede, bir Avrupa devletinde, NATO üyesi, OECD üyesi, Avrupa Konseyinin kurucu üyesi bir ülkede bir darbe girişimi oldu. 250’nin üstünde insanımız hayatını kaybetti ve bunlarla ilgili ilk defa bir platformda, Karma İstişare Komitesinin 36’ncı toplantısında saygı duruşunda bulunuldu. Bunun diğer Avrupa kurumlarına ve diğer Avrupa platformlarına da örnek olması gerektiğinin altını çizdim."
Bakan Çelik, OHAL ile ilgili Türkiye'ye yönelik bazı eleştirilerin dile getirildiğini anımsatarak, "İşin esası konuşmaktır. AB'nin bununla ilgili yetkin ve yetkili kurumları var. Bir yerde sorun varsa yani çok fazla sorun varsa, çok daha fazla konuşmanız gerekiyor. Temel haklar, yargı bağımsızlığı, basın hürriyeti ve ifade hürriyeti konusunda eleştiriler getiriyorlar. 'Buyurun 23. ve 24. fasılları açalım, bunları konuşalım' diyorum. Fasılların açılması konuşma ve çözüm üretme mekanizmalarının varlığının altının çizilmesi anlamına geliyor. Ama hem fasılları açmayacaksınız, yani konuşmakla ve diyalogla ilgili şeyleri açmayacaksınız, zeminleri açmayacaksınız ama hem de eleştirmeye devam edeceksiniz. Bu AB açısından bir çıkmaz sokaktır, bir vizyonsuzluktur." diye konuştu.
Üst düzey siyasi diyalog toplantısı
Çelik, AB-Türkiye ilişkilerinin ileri tarihlerde yoğunlaşacağına dikkati çekerek, "Önümüzdeki hafta burada üst düzey siyasi diyalog yapacağız. Dışişleri Bakanımızla (Mevlüt Çavuşoğlu) birlikte geleceğiz. Sayın Mogherini ve Hahn’la birlikte olacağız. Daha sonra bir enerji diyaloğu, muhtemelen eylül ayı içerisinde, ekim ayı içerisinde ekonomi diyaloğu gerçekleşecek. Dolayısıyla Türkiye-AB arasında üst düzey diyaloglar bu çerçevede devam edecek. Tabii bir zirve gerçekleşmesi için hazırlıklarımızı sürdürüyoruz. Onunla ilgili tarih belirlemedik ama pozitif ve güçlü çıktıları olan bir zirve için hazırlıklarımızı sürdürüyoruz." diye konuştu.
"AB sınıfta kaldı"
Göç meselesi hakkında AB Bakanı Çelik, şunları kaydetti:
"Türkiye'ye gönderilecek mali yardım konusunda maalesef çok zayıf bir ilerleme var. En son Cumhurbaşkanımızın, (AB Komisyonu Başkanı Jean-Claude) Juncker ile görüşmesinde bu bütün eldeki projelerin derli toplu olarak aktarılması ve Juncker’in bunları hızlandırmakla ilgili bir çaba içerisine gireceği şeklinde bir tablo ortaya çıkmıştı, bu projelerde aktarıldı. Tabii Türkiye’deki tabloyu en çarpıcı şekilde özetliyoruz. Yani Türkiye’de bir AB ülkesi olan Slovakya nüfusunun yarısı kadar mülteci var. Neredeyse bir İskandinav ülkesindeki toplam öğrenci sayısı kadar Suriyeli çocuk okuyor. Bunların yarıya yakını da henüz okul imkanlarından mahrum. 'Eğer Suriyeli çocukları okutamazsak, bunlara sağlıklı eğitim imkanları veremezsek bu çocukların peşinde DEAŞ gibi, El Kaide gibi terör örgütlerinin olduğunu unutmayalım' diyerekten bunun altını çiziyoruz."
Katılım müzakereleri konusundaki ivmenin yeniden yakalanmasıyla ilgili muhataplarına gereken çağrıyı yaptıklarını anlatan Çelik, "Tabii bir gönüllü yerleştirme planı vardı, yani göç meselesi belli bir kontrol altına alındıktan sonra Avrupa’da belli ülkeler, belli kontenjanlar alacaktı. Bu konuda maalesef AB’yi oluşturan ülkelerin sınıfta kaldığını görüyoruz. 50 kişi için, 100 kişi için, 300 kişi için referandum yapmaktan bahseden ya da Avrupa Komisyonunda bu ülkeler arasında krizin ortaya çıkmasına sebep olan tartışmalar var. Bu çok büyük bir insani kriz ve bu insani kriz yakın zamanda bitmeyecek. Dolayısıyla Türkiye’nin bütün dünyanın vicdani yükünü tek başına, ahlaki yükünü, siyasi yükünü ve bu meselenin mali yükünü tek başına çeken ülke olarak bu konuda yükünün paylaşılması gerekiyor, bu yapılmıyor. Avrupa’nın belli ülkelerinin, belli sayıda mülteciyi alması gerekiyor, bu konudaki gönüllü yerleştirme planı da işlemiyor." değerlendirmesinde bulundu.
Çelik, AB'nin bu konularda üyelerine karşı çok daha güçlü tedbirler alması, bu insani dram karşısında duyarsız kalmaktan kaçınmaları gerektiğini vurguladı.
Muhabir: Şerife Çetin, Ata Ufuk Şeker
dikGAZETE.com