?>

Astronot Gezeravcı'nın uzay seferi bitiyor, şimdi Dünya'ya uyum zamanı

Uluslararası Uzay İstasyonu'nda (ISS) geçirdiği 18 günde görüntüsünde değişiklikler meydana gelen Türkiye'nin ilk astronotu Alper Gezervacı, bu kez Dünya'ya tekrar uyum sağlamak için çaba harcayacak.

Teknoloji - 10 ay önce

Ankara

AA muhabirinin derlediği bilgiye göre, yer çekimsiz ortamda vücut sıvılarının yukarıda toplanması nedeniyle astronotların baş bölgesi Dünya'dakinden daha büyük görünüyor. Kas kayıplarının önlemesi için de her gün 2 saat zorunlu spor yapılması gerekiyor. Türkiye'nin ilk astronotu Gezeravcı da ISS'de geçirdiği süreçte bu kriterlere harfiyen uymaya çalıştı.

Gezeravcı, uzaydan görüştüğü basın mensuplarına, tüm vücuduna dağılması gereken sıvıların yer çekimi olmadığı için üst kısımlarda birikmesi nedeniyle yüz çehresinin Dünya'dakinden daha şişkin göründüğünü söylemişti. Kemik yoğunluğu ve kas kütlesinin azalmasını engellemek için özel egzersiz programları uyguladığını vurgulayan Gezeravcı, vücut sıvılarındaki basıncın değişimi nedeniyle bazı görme sorunları ve bağışıklık sistemi zayıflıklarının oluşabildiğini belirtmişti. Gezeravcı, "Çok şükür şu ana kadar ben böyle bir problem yaşamadım. Hem Türk hem de yabancı bilim insanları tarafından, uzayda yaşamanın vücut üzerindeki etkilerini anlamak ve bunlara karşı önlemler geliştirmek için sürekli araştırmalar yürütülüyor. Hatta, ben de bu konuda Türk bilim insanlarının çalışmalarına katkıda bulunmak için burada bazı çalışmalar yürütüyor ve veriler topluyorum." demişti.

Kas kütlesi düşebiliyor

Gökmen Uzay Havacılık Eğitim Merkezi (GUHEM) Genel Müdürü Halit Mirahmetoğlu, AA muhabirine, Gezeravcı'nın uzayda geçirdiği fiziksel değişimlerin nedenlerini ve Dünya'ya döndüğünde onu bekleyen zorlukları anlattı.

NASA'nın 50 yılı aşkın süredir insan vücudunun uzay ortamına nasıl uyum sağladığını araştırdığını belirten Mirahmetoğlu, kurumun astronotlarını görevleri boyunca sağlıklı tutmak amacıyla gerekli prosedür ve cihazları tasarlamaya devam ettiğini söyledi.

Mirahmetoğlu, bütün bu çalışmaların, uzaya çıkan kişilerin özellikle ilk günlerde bazı rahatsızlıklar geçirebildiğini ortaya koyduğunu belirterek, şöyle konuştu:

"Uzay Hareket Hastalığı olarak bilinen sendrom uyarınca astronotların yaklaşık yüzde 70'i ilk 72 saat boyunca baş ağrısı, denge kaybı, yorgunluk ve kusma şikayetlerinden mustarip oluyor. Mikro yer çekimi nedeniyle kas kütlesinin iki haftalık kısa bir sürede bile yüzde 20 düşebileceği de gözlemlenmiş. Kafa bölgesinde fazla kan birikmesi nedeniyle optik sinirlerin etkilenerek görme kaybı yaşanması da iki haftayı aşan uçuşlarda sıklıkla görülen rahatsızlıklardan. Damar kalınlaşması, iltihaplanma gibi problemler de uçuş süresi uzadıkça artabiliyor. Yer çekiminin etkisinden kurtulmaları nedeniyle omurilikler arasında mesafe artması nedeniyle astronotların boylarında 5 santimetreye kadar uzama gerçekleşmesi de ölçülmüş. Bu da bel ağrılarına neden olabiliyor."

"Boy uzaması yer çekimine kavuşulduğu an eski haline dönüyor"

Uzay ortamı ve kapalı alanın psikolojik pek çok hastalığın da ortaya çıkmasına sebep olabildiğini vurgulayan Mirahmetoğlu, bu nedenle astronotların psikolojik testlerden de geçtikten sonra uzaya çıktığını anlattı.

Mirahmetoğlu, Uzay Hareket Hastalığı gibi rahatsızlıkların ilk 72 saat sonrasında azaldığına dikkati çekerek, şu değerlendirmede bulundu:

"Bununla beraber süre arttıkça kas ve kemik erimelerinin arttığı, radyasyona maruz kalınması nedeniyle başka rahatsızlıkların ortaya çıkabileceği üzerine çalışmalar devam ediyor. İnsan bedeni çok hızlı bir şekilde bulunduğu ortama uyum sağlamaya gayret gösteriyor ama Dünya'nın başta yer çekimi olmak üzere biyosferindeki elementler ve yararlı bakterilerine kadar pek çok unsuruna muhtacız."

Denge ve görme kaybı gibi sorunlar oluşabiliyor

Yakın zamanda NASA Astronotu Scott Kelly'nin ISS'de uzayın insan fizyolojisi ve psikolojisine etkilerini anlamak için uzun süreli bir görev gerçekleştirdiğini hatırlatan Mirahmetoğlu, "İkizler Araştırması" adı verilen bu görevde Kelly'nin tek yumurta ikizi emekli astronot Mark Kelly'nin de karşılaştırma yapabilmek için Dünya'da kaldığını söyledi

Mirahmetoğlu, boy uzamasının yer çekimine kavuşulduğu an eski haline döndüğünü vurgulayarak, şu bilgiyi verdi:

"Denge kaybı ya da görme kaybı gibi problemlerin bir yıl gibi bir süre sonunda eski durumuna döndüğü kaydedilmiş. Özellikle Apollo programında 21 güne kadar dönüş sonrası karantina uygulandı. Günümüzde kısa bir kontrol ve dinlenme sürecinden sonra astronotlar birkaç gün içinde günlük yaşantıya geri dönebiliyorlar."

Kaynak: AA

dikGAZETE.com
Haftanın Öne Çıkanları

TUA "METABOLOM" deneyine ilişkin sözlüğü paylaştı

2024-02-02 17:33 - Teknoloji

CANLI - Cumhurbaşkanı Erdoğan: Şehirlerimizi geleceğe hazırlamakta kararlıyız

2024-02-02 16:17 - Gündem

Alper Gezeravcı ve Axiom-3 ekibinin bugün Dünya'ya dönmesi planlanıyor

2024-02-07 00:22 - Teknoloji

Yerli 'Batman' Ankara sokaklarında

2024-02-08 14:18 - Magazin

CANLI- İlk Türk Astronot Gezeravcı için uğurlama töreni düzenleniyor

2024-02-02 17:57 - Teknoloji

Çin, yapay zeka tarafından kontrol edilen ilk ticari "hiper uydu"sunu fırlattı

2024-02-03 23:22 - Teknoloji

Cumhurbaşkanı Erdoğan: Bizim en öncelikli konumuz deprem bölgesidir

2024-02-08 18:13 - Siyaset

Çağlayan Adliyesi’ne saldırı girişiminde bulunan DHKP/C’li 2 terörist etkisiz hale getirildi

2024-02-06 12:57 - Asayiş

Hatay Eğitim ve Araştırma Hastanesinde ilk doğum gerçekleşti

2024-02-08 19:23 - Sağlık

Astronot Gezeravcı'nın Yörük kültürüne ait eşyaları belli oldu: Kirmen ve nazar boncuğu

2024-02-03 10:52 - Teknoloji

İlgili Haberler

Bakan Kacır: Ülkemizi bilim ve teknolojide dünyada hak ettiği konuma taşıyacağız

19:03 - Teknoloji

TÜBA ve TÜBİTAK Bilim Ödülleri Töreni yapıldı

17:13 - Teknoloji

e-Devlet Kapısı 16 yaşında

16:38 - Teknoloji

TÜBA bu yıl 330'dan fazla bilim insanına destek sağladı

11:28 - Teknoloji

Türkiye Bilişim Derneği 'Dijital Geleceğe Yolculuk' başlatıyor

11:23 - Teknoloji

Günün Manşetleri

Trump, hükümetin kapanmasını önlemeye yönelik geçici bütçe tasarısına karşı çıktı

04:28 - Dünya

Türkiye'nin BM Daimi Temsilcisi Yıldız ve Finlandiyalı mevkidaşı Kalkku, Guterres'le görüş

01:43 - Dünya

Dışişleri Bakanı Fidan, Al Jazeera televizyonuna Suriye’ye ilişkin değerlendirmelerde bulundu

01:32 - Gündem

Fed Başkanı Powell, faiz indirimlerinde 'daha temkinli' olacaklarını vurguladı

00:42 - Dünya

İsrail, Lübnan ile ateşkesi 22. gününde, 5 kez ihlal etti

00:12 - Dünya