Arnavutluk'ta tarihin tanığı: Berat Kalesi

Arnavutluk'un Berat şehrinde MÖ 4. yüzyılda inşa edildiği düşünülen Berat Kalesi, asırlardır ülkenin tarihine tanıklık ediyor.

Yüksek bir tepedeki konumuyla "antik kentin tacı" olarak nitelendirilen kale, geniş kapısı, 24 gözetleme kulesi, cami kalıntıları, kiliseler ve ünlü Ortodoks ikona sanatçısı Onufri'nin eserlerinin yer aldığı müzesiyle yerli ve yabancı turistlerin ilgisini çekiyor.

Gözetleme kulelerinden biri ise bugün "bir yerin savunulması için özel yapılmış ve silahlarla güçlendirilmiş yapı" anlamına gelen ve Türkçeye de Arapçadan geçmiş "tabya" ismini taşıyor.

Kalenin içi ise barındırdığı birçok tarihi eserin yanı sıra meydanlarıyla da adeta küçük bir kasabayı andırıyor.

Benzerine az rastlanır bir şekilde günümüzde de meskun olan bu kaledeki yapılar, burada kurdukları işletmelerle vatandaşlara da gelir kapıları açıyor.

Kalenin güçlendirilmiş surlarından, Berat şehrinin tamamının yanı sıra Adriyatik Denizi'ne dökülen Semen Nehri'nin kollarından Osum ile bu nehir üzerindeki tarihi Gorica Köprüsü de görülebiliyor.

Tarih boyunca İlliryalılar, Bizanslılar, Bulgarlar, Sırplar ve Osmanlıların da kullandığı kalenin sınırları içerisinde bugüne ulaşabilen 10 kilise ile İkinci Bayezid döneminde inşa edilmiş Fetih Camisi'nin minaresi de bulunuyor. Arnavutluk'un en eski camilerinden biri olan bu cami, kırmızı tuğlaları nedeniyle "Kırmızı Cami" olarak da biliniyor.

Kalede ayrıca Hristiyanlık dinini ilk kabul eden ve İlir kökeni olduğuna inanılan Roma imparatoru I. Konstantin'in de dev büstü bulunuyor.

Birleşmiş Milletler Eğitim Bilim ve Kültür Örgütü (UNESCO) Dünya Mirası Listesi'ne 2008'de dahil edilen Berat şehri, 1961'de komünist diktatör Enver Hoca tarafından "Müze şehir" ilan edilmişti.

Beyaz evleri nedeniyle Sırplar tarafından Belgrad (Beyaz Şehir) olarak da anılan ve bu yüzden Osmanlı döneminde Belgrad-i Arnavud olarak bilinen Berat, çok pencereli tarihi evleri nedeniyle halk arasında "üst üste pencereli şehir" olarak adlandırılıyor.

Dağ yamacına kurulmuş çok pencereli tarihi konakları nedeniyle Amasya'yı andıran şehirde, birçok Osmanlı eseri de mevcut.

Berat'taki üç Osmanlı eseri, Türk İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı Başkanlığı (TİKA) tarafından restore ediliyor.

Hünkar Camisi ve Halveti Tekkesi ile Berat Bekarlar Camisi'nin 2018'de başlayan restorasyon çalışmalarının iki yılda bitirilmesi planlanıyor.

Hünkar Camisi'nin 1492'de Sultan İkinci Bayezid'in fermanıyla, Halveti Tekkesi'nin ise 1781-1782'de Kurt Ahmet Paşa tarafından yaptırıldığı biliniyor. Bekarlar Camisi ise Avlonyalı İbrahim Paşa'nın oğlu Süleyman Paşa tarafından 1827-1828'de yaptırılmıştı.

Kaynak: AA