Anadolu'nun yükselen savunma sanayi üssü: Kırıkkale

Kırıkkale, Makine Kimya Endüstrisi Kurumu (MKEK) ve 2014 yılında kurulan Türkiye'nin ilk Silah İhtisas Organize Sanayi Bölgesi'nde (OSB) özel sektörün yaptığı yatırımlarla ülkenin en önemli savunma sanayi merkezlerinden biri haline geldi.

Ulaşımda 43 ilin geçiş noktasında yer alan ve "kilit kavşak" olarak adlandırılan kent, bu stratejik konumu dolayısıyla savunma sanayisinde her zaman önemli bir noktada oldu.

Kırıkkale'de ilk kurulan sanayi tesisi Keskin ilçesinde bulunan Fişek İmalathanesi oldu. Askeri Redif Deposu olarak kullanılmaktayken 1907 yılında fişekhane olarak yeniden düzenlendi ve milli mücadele yıllarında 1921'den 1925 yılına kadar kullanıldı.

Savunma sanayisinin gelişmesi için Kırıkkale'de entegre bir silah sanayisinin kurulması ise ilk kez İzmir İktisat Kongresi'nde ele alındı.

Temelleri 1925'lerde atılan bir cumhuriyet şehri olan ve o dönemde Keskin ilçesine bağlı bir nahiye durumunda bulunan kentte, 1925 yılında Top ve Mühimmat Fabrikası'nın temellerinin atılması Kırıkkale'nin şehirleşmesinin çekirdeğini oluşturdu.

Bu görüş ve kararlar doğrultusunda başlatılan çalışmalar sonucu Kırıkkale'de 1928'de Pirinç Fabrikası ile Elektrik Makineleri Fabrikası, 1929'da Mühimmat Fabrikası, 1931'de Çelik Fabrikası ile 1936 yılında Barut, Tüfek ve Top Fabrikaları kuruldu. Kırıkkale ve diğer yerlerde kurulan bu fabrikalar bugünkü MKEK'in temelini oluşturdu.

Cumhuriyetin ilanından sonra kurulan bu fabrikalar, Kırıkkale'de savunma sanayisinin gelişiminde büyük rol oynadı.

Askeri fabrikaları faal hale getirmek, nitelikli ürün veren, hem sivil hem de askeri sektöre hitap edecek bir yapıya kavuşturmak, Türk Silahlı Kuvvetlerinin ihtiyacını güvenli ve istikrarlı bir biçimde karşılamak, yüksek teknolojiye sahip harp silah ve araçlarını yurt içinde üretmek ve bunun için altyapı oluşturacak üretim tesislerini kurmak amacıyla 8 Mart 1950'de sermayesinin tamamı devlet tarafından karşılanmak üzere Askeri Fabrikalar Umum Müdürlüğü tüm mal varlığıyla devredilerek Makine ve Kimya Endüstrisi Kurumu kuruldu.

MKEK'nin şu anda Kırıkkale'de Ağır Silah ve Çelik Fabrikası, Mühimmat Fabrikası, Silah Fabrikası, Pirinç Fabrikası, Barut Fabrikası ve Hurda İşletmesi savunma sanayi alanında hizmet veriyor.

Türk savunma sanayisinin temelini oluşturan MKEK, fabrika ve tesislerinin büyük bölümünün yer aldığı Kırıkkale'yi de hızla büyüterek savunma sanayisi ile bütünleşmiş bir şehre dönüştürdü. Öyle ki MKEK'de üretilen "Kırıkkale 7,65" tabanca dolayısıyla Kırıkkale, "adını silaha veren il" olma özelliği kazandı.

MKEK'nin özellikle 1960'tan sonra gerçekleştirdiği gerek yatırımları gerekse özel sektöre sermaye katılımları ile ülke ekonomisine olan katkısı önemli boyutlara ulaştı. Yapılan bu teknoloji yatırımlarıyla hem yeni ürünler kazanıldı hem önemli döviz tasarrufu yapıldı hem de ülkenin savunma sanayisi ve özel sektörüne öncülük edildi.

MKEK Kırıkkale Silah Fabrikası'nda üretilen en önemli ürünlerin başında gelen Türkiye'nin ilk Milli Piyade Tüfeği MPT-76, tamamen yerli imkanlarla geliştirilen ve Türk mühendis ve işçisinin birlikte gerçekleştirdiği ilk proje oldu. Proje kapsamında geliştirilen MPT-76, 50'nin üzerindeki testi başarıyla geçen dünyadaki tek silah olarak Türkiye'nin gururu haline geldi ve projenin 2014'te tamamlanmasının ardından 2016 yılında seri üretime geçildi.

Türk Silahlı Kuvvetlerinin ihtiyacına binaen geliştirilen Türk mühendis ve işçisinin birlikte gerçekleştirdiği bir diğer silah olan MPT-55'te de 2017 yılında seri üretime geçildi. Türkiye'nin ilk milli keskin nişancı tüfeği JMK Bora-12, Türkiye'nin ilk yiv setli yerli av tüfeği olma özelliği taşıyan ŞAH 51, keskin nişancı tüfeği KNT-76 ve tamamen yerli imkanlarla üretilecek PMT-76 platform makineli tüfeği de fabrikada üretilen silahlardan bazıları.

Bunun yanında 5,56-203 milimetre arasındaki tüm kalibrelerde silah ve mühimmatı tek çatı altında üretme kabiliyetine sahip dünyadaki tek kuruluş olan MKEK, güvenlik güçlerinin ihtiyaç duyduğu farklı kalibredeki mühimmatları, obüs, tank, havan ve topçu roketi mühimmatlarını, MK serisi ve nüfuz edici bombaları, güvenlik güçleri envanterinde bulunan G-3, MP-5 ve MG-3 gibi çeşitli piyade ve makineli tüfekleri, Altay tankına, Korkut hava savunma sistemine, T-155 Fırtına ve Panter obüslerine ait silah sistemlerini üretme kabiliyetine sahip. MKEK, değişik tipteki havan ve roket sistemleri ve mühimmatlı sevk barutlarını ve patlayıcıları üretebilen yetkinlikte.

Kırıkkale'de MKEK'in yanı sıra Mühimmat Islah, Geliştirme ve Yenileştirme Merkezi (MIGYEM) ile 5 Şubat'ta Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın da katılımıyla devreye alınan TSK Mühimmat Ayırma ve Ayıklama Tesisi faaliyet gösteriyor.

Türkiye'nin ilk Silah İhtisas Organize Sanayi Bölgesi ise 2014 yılında MKEK'e ait Arpalık Çukur mevkisinde 500 dönümlük arazide kuruldu. 2017 yılında arsa tahsislerine başlanan OSB'de 7 firmaya arsa tahsisi yapıldı. Firma sayısının kısa zamanda artması ve birçok kişiye istihdam sağlanması amaçlanıyor.

Silah İhtisas OSB'de kurulan ve kurulacak olan tesislerde her türlü silah, uçaksavar, her çap ve model tabanca, uzun ve kısa namlulu toplar, savunma sanayisine yönelik yüksek teknolojili dijital ürünler, dürbünler, gece görüş kamera sistemleri, savunma sanayisine ait donanım, çipler ve yazılımlarla bunlara ait tüm yedek parçaların imalatının yapılması planlanıyor.

Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan da 5 Şubat'ta Delice ilçesindeki ziyaretinde Kırıkkale ile ilgili şunları söylemişti:

"Kırıkkale'miz savunma sanayisinde ülkemizin en önemli merkezi. Jandarma Genel Komutanlığına ait Mühimmat Depo Komutanlığını Kırıkkale'ye taşıyoruz. Yine jandarmamızın uluslararası tatbikat da yapabileceği boyutta bir jandarma eğitim birliğini Kırıkkale'ye getiriyoruz. Roket üretim ve geliştirme tesisi de Kırıkkale'de kuruluyor. Türkiye'de ilk ve tek Silah Sanayi İhtisas Organize Sanayi Bölgesi nerede, Kırıkkale'de. Buranın özellikle insansız kara araçları, tasarım ve üretim merkezi haline getirilmesi için Savunma Sanayii Başkanlığımız da çalışmalar yürütüyor. Ayrıca bir özel sektör firmamız tarafından Kırıkkale'ye F-16 ve SİHA Bomba Gövde Üretim ve Dolum Tesisi kuruluyor."

Kaynak: AA