DARÜSSELAM - TUFAN AKTAŞ
Tanzanya'da halk, Hint Okyanusu'na kıyısı olan ülkenin geniş su kaynaklarına karşın dünya ortalamasının yalnızca üçte biri kadar balık tüketebiliyor.
Doğu Afrika ülkesi Tanzanya, Hint Okyanusu kıyısında bin 424 kilometre uzunluğunda sahil şeridine, Viktorya ve Tanganika Gölü gibi büyük göllere sahip ancak balık zenginliğinden mahrum.
Dünya genelinde yıllık kişi başı balık tüketimi ortalama 20 kilogram iken, Tanzanya halkı yılda kişi başına ancak 7 kilogram balık tüketebiliyor.
Balık, göllerde ve okyanusta balıkçılık yapan halk için en önemli besin kaynakları arasında yer alıyor.
Balıkçılığın küçük tekneler ve ilkel yöntemlerle yapıldığı ülkede yaklaşık 2 milyon kişi geçimini bu sektörden sağlıyor.
Ülkenin hem kara sularında hem de göllerinde avlanılmasına karşın balık üretiminin ve tüketiminin az olmasını yabancı şirketlerin bu sularda balık avlamasına bağlayan Tanzanyalı balıkçılar, avlanabildikleri sularda balık kalmamasından dert yanıyor.
Tanzanyalı balıkçılar büyük gemilerin iyi balıkların önemli kısmını avladığından kendilerine yeteri kadar tutacak balık kalmadığını belirtiyor.
İhracatın yarısı AB ülkelerine gidiyor
Tanzanya'nın balık ihracatının yüzde 49'u Avrupa Birliği (AB) ülkelerine olurken, yüzde 18'i Kongo Demokratik Cumhuriyeti'ne, yüzde 4'ü İsrail'e, yüzde 6'sı Birleşik Arap Emirlikleri'ne ve yüzde 3'ü Japonya'ya yapılıyor.
Ülkenin ihraç ettiği balık türlerini Nil levreği, kurutulmuş daga, yengeç, karides, ahtapot, deniz kabukluları, ıstakoz, mürekkep balığı, deniz yosunu ve süs balığı oluşturuyor.
30'dan fazla ülke avlanıyor
Ülke kara sularının dışında yani Münhasır Ekonomik Bölge'de yapılan balıkçılık ise tamamen yabancıların elinde.
Başta Fransa, Japonya ve İspanya olmak üzere yaklaşık 30 ülkeye ait 6 bin 400'den fazla gemi bu sularda avlanıyor.
Avlanılan balıkların başında köpek balığı, orkinos ve kılıç balığı geliyor.
Sarıkanat ve ton balığının bol miktarda bulunduğu Hint Okyanusu sularında az sayıda Tanzanyalı gemi de avcılık yapabiliyor.
"Yatırımlar desteklenmeli"
Tanzanya Balıkçılık Araştırma Enstitüsünden araştırmacı Dr. Baraka Kuguru, AA muhabirine, ülkedeki balık tüketiminin az olmasının üretimle doğru orantılı olduğunu söyledi.
Kuguru, "Düşük tüketim doğrudan üretimle alakalı. Münhasır Ekonomik Bölge'deki balıkçılığa ve balık yetiştiriciliğine yönelik yatırımlar desteklenmedikçe bu rakamın artması mümkün değil." diye konuştu.
Geleneksel balıkçılığın merkezi Darüsselam Balık Pazarı
Tanzanya'da her yıl ortalama 325 bin ton ila 380 bin ton balık tüketime sunuluyor.
Ülkede geleneksel yöntemlerle yapılan balıkçılığın en önemli merkezlerinden biri Darüsselam şehri. Şehirdeki balıkçıların avlarını getirdikleri ve sattıkları merkez ise Kivukoni bölgesindeki Darüsselam Balık Pazarı.
Her sabah şafak sökmeden balıkçı teknelerinin döndüğü bu pazar hem mezattan balık almak isteyen balıkçılar hem de alışveriş için gelen halkın uğrak yeri.
Darüsselam Balık Pazarı'nın bir kısmında balıklar satılırken, diğer tarafında ise deniz ürünleri temizleniyor.
Balık tezgahı başındaki 41 yaşındaki Muhammed Muhiddin, burada balıklarını sergileyen yüzlerce balıkçıdan biri.
AA muhabirine, 20 yıldır bu işle uğraştığını anlatan Muhiddin, "Her sabah toptan taze balık alıp şu küçük tezgahta satmaya çalışıyorum. Karın tokluğuna çalışıyoruz." dedi.
Taze balık almak isteyen Darüsselamlıların ve işletmecilerin uğrak yeri olan bu pazarda balık satan Ahmed Mikdad da balıkta rızkını arayanlardan.
Pazarın her sabah saat 06.00'da açıldığını söyleyen Mikdad, "Okyanustan tutulan balıklar mezata getiriliyor ve balıklarımı mezattan alıyorum." diye konuştu.
Mikdad, küçük tezgahında sergilediği balıklarıyla 6 çocuğuna bakmaya çalışıyor.
Tezgaha itinayla yerleştirdiği balıklara büyük özen gösteren Mikdad, müşterilerinin aileleriyle yiyeceği taze balıkları hazırlamaktan mutluluk duyduğunu ifade ediyor.
dikGAZETE.com