ANKARA/İDLİB
Suriye’de yakın döneme kadar rejim karşıtı askeri gruplar ve muhalifler ile Beşşar Esed rejimi güçler arasında en şiddetli çatışmaların yaşandığı bölgelerden İdlib’de güvenliğin sağlanması için, Türkiye'nin aktif desteği artıyor.
Suriye'nin kuzeybatısında Türkiye sınırında yer alan İdlib ili, Türkiye, Rusya ve İran’ın Kazakistan’ın başkenti Astana’da vardığı anlaşma çerçevesinde, gerginliği azaltmak amacıyla çatışmasızlık bölgesi kapsamına alınmıştı.
Muhaliflerin garantörü Türkiye ile rejimin garantörü Rusya arasındaki yoğun görüşmelerden sonra anlaşma, uygulama aşamasına geldi.
İdlib, rejim karşıtı askeri gruplar ile bazı muhalif grupların kontrolünde bulunuyor.
Türk askeri İdlib’de ne yapacak ?TSK unsurları İdlib için belirlenen gerilimi azaltma bölgesinin sınırları içerisinde yer alacak. Görevleri, rejim ve yerel askeri unsurlar arasında büyük ölçüde korunan ateşkesin daha kalıcı hale getirmek olacak. Bu amaçla TSK unsurları, kontrol ve gözlem noktaları oluşturacak.
TSK harekat mı düzenliyor? Kime karşı?Askeri ve diplomatik kaynaklar, TSK unsurlarının eyleminin harekat değil intikal olduğuna dikkati çekiyor. İntikal sırasında ve sonrasında yerel unsurlar veya Esed rejimiyle çatışma amaçlanmıyor. Ancak TSK hazırlıklarını, olası tüm güvenlik risklerini dikkate alarak yaptı.
İntikal için ne bekleniyor ?İntikalin sorunsuz gerçekleşmesi için yerel silahlı grupların durumu değerlendiriliyor. Yerel gruplar, bazı ÖSO gruplarının gelmesine karşı.
İdlib’de çok sayıda silahlı rejim karşıtı grup ile muhalif grup bulunuyor.
Rejim karşıtı gruplardan Heyet Tahrir Şam, son dönemde İdlib’de artan etkinliği ile ön plana çıkmıştı. Grup son aylarda çok sayıda bileşenin ayrılmasına karşın önemli bir silahlı güce sahip.
Heyet Tahrir Şam, Türk askerinin bölgeye intikaline karşı çıkan doğrudan bir açıklama yapmadı. Diğer taraftan, söz konusu grup ile bazı muhalifler, Fırat Kalkanı Harekatı bölgesinden gelmeye hazırlanan çeşitli Özgür Suriye Ordusu gruplarının İdlib’e girmesine karşı çıkıyor. Heyet Tahrir Şam, bölgeye gelmesi beklenen grupların ABD’den destek almasını gerekçe gösteriyor.
TSK da bölgedeki hassas durumu değerlendirerek intikal için en güvenli şartların sağlanmasını bekliyor.
İdlib neden önemli?Suriye iç savaşında en büyük şiddet dalgasının yaşandığı bölgelerden biri İdlib oldu.
İdlib’in rejimin kontrolünden çıkmasından ve Rusya’nın ekim 2015’te iç savaşa dahil olmasından sonra bölgeye şiddetli hava saldırıları başladı.
Diğer taraftan Suriye’nin iç bölgelerinden kaçan sivillerin de sığınmasıyla İdlib milyonlarca kişinin sıkıştığı bir alan haline geldi.
Ateşkesin korunamaması durumunda Esed rejimi, İran destekli güçler ve Rusya’nın yakın dönemde İdlib’e yönelik büyük bir şiddet dalgası başlatmasına kesin gözüyle bakılıyor.
Böylesi bir durumda milyonlarca kişinin Türkiye’ye girmek üzere sınıra yığılması bekleniyor. Sınıra sıfır sayılabilecek kuşakta halihazırda 1 milyondan fazla kişi kamplarda barınıyor.
Yerel sivil idare kayıtlarına göre İdlib’de 2 milyon 400 bin civarında yerli nüfus, yaklaşık 1,3 milyon da iç göçle gelmiş vatandaş barınıyor.
TSK’nın İdlib’de ateşkesin korunması amacıyla başlatacağı intikal, sivillerin güvenle barınmasını sağlayacağı için, olası göç dalgasının önüne geçmiş olacak.
İdlib ilinin kuzeydoğu ucunda yer alan Halep’e bağlı Afrin ilçesi, 2011’den bu yana terör örgütü PKK/PYD’nin işgalinde.
Örgüt, ülkenin kuzeyinde, Irak sınırından başlayarak Akdeniz’e çıkabileceği bir koridora kavuşmak için İdlib’in bir bölümünü ele geçirmek zorunda.
Türkiye’nin Astana anlaşması çerçevesinde İdlib içerisinde oluşturacağı askeri hat, aynı zamanda Afrin’deki terör örgütünün İdlib’e yayılmasının önünde güvenlik duvarı halini alacak.
Muhabir: Levent Tok,Burak Karacaoğlu,Selen Temizer
dikGAZETE.com