?>

1. Dünya Savaşı'nın üstünden bir asır geçti

Birinci Dünya Savaşı 11 Kasım 1918'de sona erse de milyonlarca sivil ve askeri kaybın yanı sıra birçok devletin yok olması, yeni devletlerin kurulması ve tartışmalı bölge statüleriyle hafızalarda yerini koruyor.

Dünya - 5 yıl önce

Ankara

Tarihe ilk küresel savaş olarak geçen Birinci Dünya Savaşı'nın, milyonlarca sivil ve askerin ölümü, birçok devletin yok olması ve birçoğunun kurulması, bugüne miras kalan tartışmalı bölge statüleri ve ülke sınırlarıyla 101 yıl sonra da etkileri sürüyor.

"Tarihin ilk küresel savaşı" olarak kayıtlara geçen ve 1914'te başlayan Birinci Dünya Savaşı, 1918'de imzalanan ateşkes anlaşmasıyla son buldu.

Tarihe, "Ateşkes Günü" olarak geçen 11 Kasım 1918'de sona erse de savaşın sebep olduğu sivil ve askeri kayıplar ile savaş sonucu dünyadaki siyasi değişimler, geçen bir yüzyıla rağmen halen uluslararası gündemi meşgul ediyor.

Avrupa merkezli

Bosnalı Sırp milliyetçisi Gavrilo Princip'in, 28 Haziran 1914'te Saraybosna'yı ziyareti sırasında Avusturya-Macaristan İmparatorluğu Veliahdı Franz Ferdinand ve eşi Sophie'yi öldürmesi Birinci Dünya Savaşı'nın fitilini ateşledi.

Savaş, Fransa, İngiltere ve Rusya'nın merkezde olduğu İtilaf Devletleri ile Alman İmparatorluğu, Avusturya-Macaristan İmparatorluğu ve Osmanlı Devleti'nin oluşturduğu İttifak Devletleri'ni karşı karşıya getirdi.

Yaklaşık 40 ülke ve kolonilerinin katıldığı Avrupa merkezli savaşı İtilaf Devletleri kazanırken, savaşta yaklaşık 17 milyon kişi hayatını kaybetti, 21 milyon kişi de yaralandı.

Askeri zayiat

Dört yıl süren savaşta, ölümlerin çoğunluğunu savaş ortamının yol açtığı çeşitli hastalıklar, salgın ve kıtlık oluşturdu. Bunların yanı sıra ortaya çıkan İspanyol gribi sebepli salgın, milyonlarca kişinin hayatını kaybetmesine neden oldu.

Savaştan erken ayrılan Rusya, 1 milyon 800 binle en çok askeri kayıp veren ülke oldu.

Rusya'dan sonra Almanya 1 milyon 700 bin askerini, Fransa da 1 milyon 350 bin askerini savaşta yitirdi.

Avusturya-Macaristan İmparatorluğu 1 milyon 200 bin ve Osmanlı Devleti ortalama 500 bin askerini kaybetti.

Politik ihtilaflar

Savaş sonrası Orta Doğu ve Arap Yarımadası'nda Osmanlı egemenliği, yerini İngiliz ve Fransız eğilimli manda yönetimlerine bıraktı. Bölgede Irak, Suriye, Ürdün, Suudi Arabistan gibi devletler kuruldu.

Galip cephe, Haziran 1919'da Almanya, Eylül 1919'da Avusturya, Kasım 1919'da Bulgaristan, Haziran 1920'de Macaristan ve Ağustos 1920'de Osmanlı Devleti ile anlaşmalar imzaladı.

Savaşın akabinde, İngilizlerin işgal ettiği Osmanlı toprakları Musul ile Kerkük, Macaristan ile Romanya arasındaki 448 kilometrelik sınır hattı mevcut dünya haritasındaki politik ihtilaflı alanlar arasında yer alıyor.

Afrika'da bağımsızlıklarını ilan eden koloniler başta olmak üzere Avrupa ve Orta Doğu coğrafyasında, savaşın üzerinden geçen bir yüzyıla rağmen halen sonuçlandırılmayan sınır sorunları bugüne miras kaldı.

Yeni devletler doğdu

Bir asır önceki siyasi anlaşmazlıklarından kaynaklanan sınır ihtilafları, günümüzde de ülkeler arasında tartışma konusu olmayı sürdürüyor.

Ülke sınırları çizilirken süregelen etnik çatışmalar ve sınır anlaşmazlıkları, savaş sonrası anlaşmalara da yansıdı ve yeni devletlerin doğmasına sebep oldu.

Çekoslovakya, Avusturya, Polonya, Litvanya, Estonya, Ukrayna, Yugoslavya, Macaristan yeni dünya haritasında yerini aldı. Savaşın ardından Osmanlı Devleti de dağılırken, Kurtuluş Savaşı'nın sonunda Türkiye Cumhuriyeti kuruldu.

Kaynak: AA

dikGAZETE.com
Haftanın Öne Çıkanları

'Türkiye, NATO Irak Misyonu'na kilit katkılar sağlıyor'

2019-11-08 14:37 - Dünya

Rus ressamın 1922’deki çizimi ile 10 Kasım mesajı: Önemli dostumuz Atatürk’ü saygıyla anıyoruz

2019-11-10 20:54 - Özel Haber

Türkiye’nin Bakü Büyükelçiliği’nde göreve başlayan Altınalan, Hasanov’u ziyaret etti

2019-11-09 09:08 - Özel Haber

Çukurova'nın albinoları 4 mevsim gölge arıyor

2019-11-06 15:27 - Çevre-Hayat

Erman Ilıcak, üst düzey Rus devlet yetkililerinin katıldığı forumda konuştu ve önemli tavsiyelerde bulundu

2019-11-11 06:32 - Özel Haber

Askeri araç ihracatında 8x8 performans

2019-11-08 15:37 - Ekonomi

PKK'nın kirli yüzü uluslararası raporlarda

2019-11-08 16:32 - Gündem

Rusya'nın Ankara Büyükelçiliği'nden anlamlı tarihi fotoğraf paylaşımı

2019-11-09 08:34 - Özel Haber

"Solunum yolu enfeksiyonları çocukların hayatını tehdit ediyor"

2019-11-11 12:48 - Sağlık

Adana'da kayalıklara sıkışan gebe köpek kurtarıldı

2019-11-10 02:32 - Asayiş

İlgili Haberler

Haaretz: İsrail, Batı Şeria'daki yabancı aktivistlere yönelik baskılarını artırıyor

18:17 - Dünya

Avustralya'da 2019 ve 2020'deki yangınlarda, hayvan ve bitki popülasyonu yüzde 55 azaldı

17:22 - Dünya

İsrail'in zorla aç ve susuz bıraktığı Gazze'nin kuzeyindeki Filistinliler ölümle burun bur

17:08 - Dünya

İsrail, Suriye'nin başkenti Şam'a hava saldırısı düzenledi

16:38 - Dünya

İsrail, yıkım kararı çıkardığı Bedevi köyündeki camiyi yıktı

16:12 - Dünya

Günün Manşetleri

Adana merkezli "Kuyu-37" operasyonlarında yakalanan 207 zanlı tutuklandı

18:42 - Gündem

Apple, İngiltere'de 3 milyar sterlinlik toplu tüketici davasıyla karşı karşıya

18:28 - Ekonomi

Altun'dan, Katar ile imzalanan medya ve iletişim alanında işbirliği mutabakatına ilişkin paylaş

18:22 - Siyaset

Haaretz: İsrail, Batı Şeria'daki yabancı aktivistlere yönelik baskılarını artırıyor

18:17 - Dünya

Türkiye 10 gün boyunca yağışlı havanın etkisi altında olacak

18:12 - Gündem